Сабақтың тақырыбы : Мәтінмен жұмыс Сабақтың мақсаты
жүктеу/скачать 2,19 Mb.
|
Сабақтың түрі : Аралас сабақ Сабақтың әдісі : сұрақ – жауап,тіл дамыту т.б. Сабақтың көрнекілігі : үлестірмелі кеспе қағаздар Халықтық педагогика нақыл сөздер элементтерін қолдану : Пәнаралық байланыс : әдебиет Сабақтың барысы : а) Ұйымдастыру кезеңі : Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау : Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Кеспе қағаздар үлестіріп беріп жауавп талап етемін 1.Қазақ тілінде неше әріп бар? 2.Әріп дегеніміз не? 3.Неше дыбыс бар? б) Жаңа сабақты түсіндіру: Әліпби сөзі араб алфавитінің алғашқы екі әрпі-алиф пен би атауларының бірігуінен жасалған.Әліпби жазуда қолданылатын әріптердің рет тәртібі дегенді білдіреді.Әліпбидегі көрсетілген таңбалар-әріптер.Әріп-дыбыстың жазудағы таңбасы. Жаттығумен жұмыс :237-жаттығу.Сөздерді әліпби тәртібімен теріп жазыңдар. Кім айта алар екен? ойыны 1.Мынадай дауысты дыбыс әріптері:иуа,үу,уә,әуі қандай сөздерде қатар еле алады?Ондай сөздер көп пе? 2.Ішінде Һ бар бірнеше сөз ойлап жазыңдар.Кім көп сөз тауып жаза алар екен?
2.Әліпби деген сөз қай елден келген? 3.Кирилицаға қай жылы көшті?
а) Түрлі әдістерді пайдалана отырып балаларды тапқырлық,жылдамдық,есте сақтау қабілеттерін артыру.Сөйлеу тілін жетілдіріп,шешендік өнерге баулу ; ә) Оқушылардың туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту,адамгершілікке баулу ,халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ; б) Ой еркіндігіне,ізденімпаздыққа баулу,сөйлеу мәдениетін жетілдіру,өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру. Сабақтың түрі : Дәстүрлі сабақ Сабақтың әдісі : сұрақ – жауап,тіл дамыту т.б. Сабақтың көрнекілігі : суреттер т.б. Халықтық педагогика сақтықта қорлық жоқ. элементтерін қолдану : Пәнаралық байланыс : әдебиет Сабақтың барысы : а) Ұйымдастыру кезеңі : Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау : Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.Дауысты дыбыс дегеніміз не? 2.Дауысты дыбыстар тілдің қатысына қарай нешеге бөлінеді? 3.Қазақ тілінде неше дыбыс бар?
Көп нүктенің орнына жіңішке дауыстылардың тиістісін қойыңдар. Б... р жарлы шал есг ... не м .. н .. п келе жатыр ед ... Олар шалды ... жуалап, мазақ етк ... пе ...р ... кел ... п : - Ата, неге есег ..ң..зд ... өлең айтуға үйретт ... ң ... з? депті. –Есег..м ...лең айтпайды.Сендердей жақсы жолдасын к...рген соң қуанғаннан бақырады,-депт... Топпен жұмыс : Мына сөздермен сөз тіркестерін құрыңдар. бала
бала әдепті әдепсіз ниет ізетті ізгілік Білімді бекіту : Оқушылардың түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. Білімді бағалау : Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады. Үйге тапсырма: «Егер де мен ...» тақырыбына мәтін жазып келу. 5 – с ы н ы п Қа за қ т і л і Сабақтың тақырыбы : Орфография Сабақтың мақсаты : а) Оқушылардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне ықпал ету.Ойлау шеберлігін сөйлеу мәдениетін арттыру ; ә) Болашақ ұрпақты имандылыққа,салауаттыққа тәрбиелей отырып,халықтық дәстүрді жүрегіне ұялату,танымдық деңгейін көтеру,ауызекі сөйлеуге,әңгімелей білуге үйрету,сын тұрғысынан ойлау қабілеттерін дамыту,шығармашылықпен жұмыс істеуге ұмтылдыру ; б) Қазақ халқының өнерімен таныстыру,халық өнерін бағалай білуге тәрбиелеу,отансүйгіштікке,тапқырлыққа тәрбиелеу. Сабақтың түрі : дәстүрлі сабақ Сабақтың әдісі : сұрақ – жауап,тіл дамыту Сабақтың көрнекілігі : үлестірмелі кеспе қағаздар Пәнаралық байланыс : әдебиет,тарих Сабақтың барысы : а) Ұйымдастыру кезеңі : Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау : Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.Үндестік заңы дегеніміз не? 2:Үндестік заңы нешеге бөлінеді? 3.Дыбыс үндестігі дегеніміз не? 4.Буын үндестігі дегеніміз не? б) Жаңа сабақты түсіндіру: «Орфография» деген сөз «дұрыс жазамын» дегенді білдіреді.Орфография-сөзді бірізді жазудың тәсілдерін белгілейтін ереже.Орфография дыбыстарды қандай әріппен беруді,сөздерді,оның бөлшектерін бірге,бөлек немесе дефис арқылы жазуды,бас әріптің қолданылуын,тасымал тәртібін белгілейді. Жаттығумен жұмыс : 339-жаттығу. Төмендегі сөздердің тұсына олардың орфографиялық нормасын сақтап жазыңдар. Жылан гөз - жыланғұрт – қайқаяқ – қайран ғалу – қайрақ тас – қайыр ғош – қақ пөлу – қағ алды – саптаяқ – сарауыз – сегіз ғанат –
а) Оқушылардың ойлау қабілетін сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету ; ә) Өз бетінше ізденуге,ойлау қабілетін арттыруға ықпал ету,өз ойын еркін жеткізуге баулу,жылдам жауап беруге дағдыландыру,тіл,сөйлеу тілдерін етілдіру,сөйлеумашықтарын,шығармашылық қабілеттерін дамытуға жол ашу,ойлау қабілеттерін,сөздік қорларын дамыту ; б) Мақал – мәтел арқылы оқушылардың рухани байлығын қалыптастыру,адамгершілікке тәрбиелеу,тапқырлық,іздемпаздық қасиеттерін қалыптастыру,адамгершілік қасиеттерге,ұлттық құндылықтарды сүйе білуге дағдыландыру. Сабақтың түрі : Аралас сабақ Сабақтың әдісі : сұрақ - жауап Сабақтың көрнекілігі : үлестірмелі кеспе қағаздар Халықтық педагогика нақыл сөздер элементтерін қолдану : Пәнаралық байланыс : әдебиет Сабақтың барысы : а) Ұйымдастыру кезеңі : Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау : Үйге берілген жаттығуды тексеремін. Кеспе қағаздарды үлестіріп жауап талап етемін. 1.Үндестік заңы дегеніміз не? 2.Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшаларды ата? 3.Дыбыс үндестігі дегеніміз не? 4.Орфография дегеніміз не? б) Жаңа сабақты түсіндіру: «Орфоэпия» - «дұрыс айтамын» деген сөз. Орфоэпия – ауызша сөздің бірізді дыбысталуын қамтамасыз ететін ұлттық тіл нормасының жиынтығы.Әдетте сөздің бірізді дыбысталуы тілдесуді жеңілдетеді. Дыбыс үндестігі орфоэпияның негізгі нормаларының бірі болып табылады.   Орфоэпиялық норма бойынша сөз бен қосымшаның шегіндегі,сөз бен сөздің аралығындағы дыбыстар бір-біріне үндесіп айтылуы керек.Мысалы:
Білімді бекіту : Оқушылардың түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. Білімді бағалау :Оқушылардың ынтасына қарай білімдері бағаланады. Үйге тапсырма : 341-жаттығу.Мәтіндегі жазылуы мен айтылуында айырмашылық байқалатын сөзді тап. 5 – с ы н ы п Қа за қ т і л і Сабақтың тақырыбы : Екпін.Сөз екпіні Сабақтың мақсаты : а) Оқушыларға ұлттық тіліміздің өркендеп оянуына ана тілімізді сүюге,ана тілін аяққабаспай мәртебесін биік ұстау жөнінде түсіндіру,соған дәріптеу ; ә) Әр оқушының өзіндік ой – қиялына ерік беріп,өзінше ой қорытуға,ой түюге баулу,шығармашылық жұмысқа жұмылдыру арқылы таным – түсініктерін дамыту ; б) Оқушылардың бойына әдептілік,инабаттылық,қарапайымдылық қасиеттерін қалыптастыру.
1.Буын үндестігі дегеніміз не? 2.Дыбыс үндестігі дегеніміз не? 3.Орфография дегеніміз не? 4.Орфоэпия дегеніміз не?
Екпін сөз екпіні,ой екпіні,тіркес екпіні,дыбыс екпіні болып бөлінеді. Екі немесе одан да көп буынды бір сөздің ішіндегі бір буынның көтеріңкі айтылуы сөз екпіні деп аталады.Қазақ тіліндегі сөз екпінінің орны тиянақты болады: екпін сөздің ең соңғы бөлігіне түседі.Мысалы: Үзді’к оқушыларға’ бағалы’ сыйлықта’р беріледі’. Жеке оқушылармен жұмыс : Төмендегі сөздерде екпін қай буынға түсіп тұрғанын анықтаңдар. Кәмшәт бөрік тек оның өзіне ғана арналып тігілгендей екен. Білімді бекіту : Оқушылардың түсінбеген сұрақтарына жауап беремін. Білімді бағалау : Оқушылардың сұраққа жауап бергеніне қарай білімдері бағаланады. Үйге тапсырма : 343-жаттығу.шеңбердегі сөздерде екпін қай буынға түскен?Екпін түспей тұрған ұқсас қосымшаларды табыңдар 5 – с ы н ы п Қа за қ т і л і Сабақтың тақырыбы : Тіркес екпіні Сабақтың мақсаты : а) Түрлі әдістерді пайдалана отырып балаларды тапқырлық,жылдамдық,есте сақтау қабілеттерін артыру.Сөйлеу тілін жетілдіріп,шешендік өнерге баулу ; ә) Оқушылардың туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту,адамгершілікке баулу, халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ; б) Ой еркіндігіне,ізденімпаздыққа баулу,сөйлеу мәдениетін жетілдіру,өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру. Сабақтың түрі : Дәстүрлі сабақ Сабақтың әдісі : сұрақ – жауап Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар,кітап. Халықтық педагогика Нақыл сөздер элементтерін қолдану : Пәнаралық байланыс : әдебиет,тарих Сабақтың барысы : а) Ұйымдастыру кезеңі : Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау : Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.Орфография дегеніміз не? 2.Орфоэпия дегеніміз не? 3.Екпін дегеніміз не? 4.Сөз екпіні дегеніміз не? б) Жаңа сабақты түсіндіру: Кейде тілімізде бірнеше сөз тізбектеліп барып түгелімен бір ғана екпінге ие болады.Екпіннің мұндай түрі тіркес екпін деп аталады. Мысалы: тәлім-тәрбие’,ата-ана’,оқу үші’н,сен ғой’,қырық шақты’,ән са’л,көк ала’,қыпша бе’л,Абай көшесі’,ат үсті’,қас пен көздің арасында’,құлақ са’л,көп сөйледі’,тез жазды’,т.б. Айтылуда тіркес құрамына енген сөздердің ара жігі үзілмей,бірігіп айтылады. Жаттығумен жұмыс :345-жаттығу.Үлгі-сызбада көрсетілген бір тіркес екпініне бағынатын сөздердің тұсына соған тұлғалас бірнеше сөз жазыңдар.
Білімді бекіту: Оқушылардың түсінбеген сұрақтарына жауап беремін. Білімді бағалау: Оқушылардың ынтасына қарай білімдері бағаланады. Үйге тапсырма : Бірнеше сөйлемдер жазып екпін қай тіркеске түсіп тұрғанын анықта. 5 – с ы н ы п Қа за қ т і л і Сабақтың тақырыбы : Ой екпіні Сабақтың мақсаты : а) Оқушылардың шығармашылықты жұмыс істеуіне ықпал ету.Ойлау шеберлігін,сөйлеу мәдениетін арттыру ә) Тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу б) Сөйлеу тілін сөз мағынасын түсініп,шапшаң ой қорыта алуға,көркем,ұқыпты жаза білуге дағдыландыру. Сабақтың түрі : аралас сабақ Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,шығармашылық іздену Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар,суреттер Халықтық педагогика Еріншек егіншіден элементтерін қолдану : елгезек масақшы озыпты. Пәнаралық байланыс : әдебиет, Сабақтың барысы : а) Ұйымдастыру кезеңі : Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару. ә) Үй тапсырмасын пысықтау : Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын. 1.Орфоэпия дегеніміз не? 2.Диалект сөздер дегеніміз не? 3.Екпін дегеніміз не? 4.Сөз екпіні дегеніміз не? 5.Тіркес екпіні дегеніміз не?
Атасы ауылға бүгін келді. Ауылға бүгін атасы келді. Осындағы бірінші сөйлем атасы ауылға келгенін,екінші сөйлемде атасы бүгін келгенін,үшінші сөйлемде ауылға басқа емес,атасы келгенін нақтылап хабарлау мақсаты көзделген.Сондықтан тыңдаушының назарын ой екпіні түскен сөзге аудару үшін ол сөздің қалыпты орны басқа орынға (баяндауыштың алдына ) ауыстырып қолданылған. Назар аударылатын сөз сөйлемнің басында не соңында,көбінесе баяндауыштың алдында тұрады. Жаттығумен жұмыс : 344-жаттығу. Ой екпінін түсіру мақсатында мына сөйлемдегі сөздердің орнын ауыстырып көріңдер. Олар ертең ауылға бармақшы. Білімді бекіту : Оқушылардың түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.Оқушыларға сұрақ қоямын. 1.Ой екпіні дегеніміз не? 2.Ой екпіні көбінесе қай сөйлем мүшесінің алдында тұрады?
салыстыру,ажырата білу дағдылары мен оқу,талдау машықтарын қалыптастыру; тәрбиелік; - ана тілін ардақтап бағалай білуге,сөз қадірін терең ұғынуға тәрбиелеу; дамытушылық – оқушылардың логикалық ойлауын,ой дәлдігін дамыту,сөйлеу мәдениетін дамыту,сөйлеу мәдениетін жетілдіру,түрлі амал-тәсілдер арқылы іздендіре отырып шығармашылыққа баулу. Сабақтың көрнекілігі: кесте,тірек сызба,суреттер. Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап,деңгейлік тапсырмалар,іздендіру. Пәнаралық байланыс: әдебиет,тарих,бейнелеу,математика. Сабақтың түрі:шығармашылық ізденіс. Сабақтың барысы.Ұйымдастыру.Оқытудың қолайлы жағдайларын жарату,үй тапсырмасын сұрау. «Ынта» тобы.Оқушылық деңгей. Зымыран сұрақтар 1.Тұрақты тіркес деген не? 2.Тұрақты тіркесті ғылым тілінде басқаша не деп атаймыз? 3.Тұрақты тіркестер сөйлем мүшесі бола ала ма? 4.Тұрақты тіркестердің қандай баламасы болады? 5.Тұрақты тіркестер мән-мағынасы жағынан бір-біріне антоним болуы мүмкін бе? 6.Тұрақты тіркестердің мағыналары оның құрамындағы сөздердің мағыналарымен байланысты бола ма? 7.Ана тілімізде тұрақты тіркестердің маңызы қандай? «Жігер» тобы.Суреттерге қарап(қас,көз,құлақ,мұрын)тұрақты тіркестер табу. «Дарын» тобы.Шығармашылық деңгей.Кестені толтыру.
Тақтаға мақал-мәтелдер жазылған форматты іліп,ондағы мақал-мәтелдерді оқушыларға оқыту. Білімқымбат,білу қиын. Ықыласты шәкіртке сабақтың ауыры жоқ, Ықылассыз шәкіртке ұстаздың тәуірі жоқ. - Балалар,бұл мақалдарды біздің бүгінгі сабағымыздың ұраны етіп алсақ,жаңа сабағымыз не туралы екенін аңғаруға болады.Демек бүгінгі жаңа сабақтың тақырыбы ... - Мақал-мәтелдер. - Дұрыс,балалар,олай болса жаңа сабақты зейін қоя,мұқият түсініпалыңдар.Содан соң жаңа тақырыпқа байланысты жұмыс жүргіземіз. Жаңа сабақты түсіндіру. Мақал-мәтелдер – халық даналығының,көрегендігінің айнасы,тіл байлығының алтын қазынасы.Мақал-мәтелдер - өмір шындығының көрінісі,халықтың кейінгі ұрпаққа қалдырған өсиеті,өмір сүру әрекетінің ережесі. «Сөздің көркі – мақал» деп тегін айтылмаған.Мақал-мәтелдерді адам баласы өзі айтайын деген оймен орайластырып, орынды қолданса,сөзі мірдің оғындай өткір,көңілге қонымды,көркем әрі бейнелі болады.Мақал-мәтелдер аз сөзбен терең мазмұнды ойды бере алады.
(Бетің қисық болса,айнаға өкпелеме) Халықтың ұрпағына өсиеті. (Әкенің балаға өсиеті)
Асыл сөз қазынасы. (Алтын,күміс,гауһар,т.б. Асыл тастар,бағалы бұйымдар – мүліктік қазына)
а
Өмір сүру ережесі (Жолда жүру,суда жүзу,қауіпсіздік ережесі) 
Ой тиянақты, дәлелді
салыстыру аяқталған сөйлем
екі бөлім Мақал – халықтың өмірден алған тәжірибесінің,ой-тұжырымының қорытынды жиынтығы,айқын ойды үлгі-өнеге,ақыл ретінде қысқа қайырып,көркем бейнелеп жеткізетін халықтың дана,нақыл сөзі. Мақал-мәтелдер қосарлана айтылғанмен,олар бір-біріне туыс болғанмен,екеуінің өзара айырмашылықтары бар.Ол айырмашылықтар мақал мен мәтелдің ойды түйіндеу жағынан да,құрлымы жағынан да байқалады. М
Мәтел құрылысы ойды түйіндеу жағынан мақалдан өзгешерек. «Әлін білмеген әлек», «Көппен көрген ұлы той» деген мәтелде тұспал ғана бар,мағына ашық емес,қорытынды пікір жоқ.Оны,бейнелік сөз айшығы арқылы берілген ойды тыңдаушы өзі топшылайды.Мәтелде тиянақты тұжырым да болмайды. Мақал-мәтелдердің тақырыптары әр алуан.Ол халықтың әлеуметтік шаруашылық,рухани өмірін түгел қамтиды.
жүктеу/скачать 2,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
