№
|
р/с
|
Сабақтың тақырыптары
|
Сағат саны
|
Мерзімі
|
Зертханалық және сарамандық жұмыстар
|
Көрсетілімдер
Көрнекіліктер
Құрал-жабдықтар
|
Үйге тапсырма
|
1
|
1
|
Кіріспе (1сағат).
|
1
|
|
|
|
|
|
|
I бөлім. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы және дамуы (8 сағат).
|
|
|
|
|
|
|
|
I тарау. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы туралы көзқарастардың тарихы
(2 сағат).
|
|
|
|
|
|
2
|
1
|
Тіршіліктің пайда болу процесін және мәнін түсіндіретін алғашқы
ғылыми талпыныстар.
|
1
|
|
|
Тiрi орга-мдердiң көптүрлiлiгiн, тiрi материяның құрылымдық деңгейлерiнің суреті
|
§1
|
3
|
2
|
Ф.Редидің тәжірибелері, В.Гарвейдің ой-пікірлері, Л.Пастердің
тәжірибелері. Тіршіліктің мәңгілік теориясы. Жер бетінде
тіршіліктің пайда болуы туралы материалистік көзқарастар.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: Л.Пастер тәжірибелерінің сызбанұсқасы.
|
§2
|
|
|
II тарау. Жер бетінде тіршілік пайда болуының алғышарттары (2 сағат).
|
|
|
|
|
|
4
|
1
|
Жер бетінде тіршілік пайда болуының алғышарттары: ғарыштық және ғаламшарлық алғышарттар.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: ғаламшарлық
жүйелердің қалыптасу кезеңдерінің сызбанұсқасы
|
§3
|
5
|
2
|
Жер дамуының ерте кезеңдеріндегі алғашқы атмосфера және
химиялық элементтердің, бейорганикалық және органикалық
молекулалардың эволюциясы.
|
1
|
|
|
Оқулықтағы суреттер мен кестелер.
|
§4
|
|
|
III тарау. Жер бетінде тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар (4 сағат).
|
|
|
|
|
|
6
|
1
|
Тіршіліктің пайда болуы туралы қазіргі көзқарастар.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: біржасушалы эукариоттардың, көпжасушалы
организмдердің пайда болуының және өсімдіктер мен жануарлар
дүниесі дамуының сызбанұсқасы.
|
§5
|
7
|
2
|
А.И.Опариннің теориясы, С.Миллердің тәжірибелері.
Протобиополимерлердің пайда болу теориясы.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§6
|
8
|
3
|
Протобионттардың эволюциясы: ішкі ортаның қалыптасуы,
органикалық табиғи катализаторлардың жарыққа шығуы,
генетикалық кодтың пайда болуы.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§7
|
9
|
4
|
Биологиялық эволюцияның бастапқы кезеңдері: фотосинтездің
жүруі, эукариоттардың, жынысты көбеюдің және
көпжасушалылықтың пайда болуы.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§8
|
|
|
II бөлім. Эволюциялық ілім (23 сағат).
|
|
|
|
|
|
|
|
IV тарау. Тірі табиғаттың эволюциясы туралы көзқарастардың Дарвинге
дейінгі дамуы (3сағат).
|
|
|
|
|
|
10
|
1
|
Биология дамуының Дарвинге дейінгі кезеңі. Ғылымда «Әуелбастан
мақсатқа сәйкестілік» және тірі табиғаттың өзгермейтіндігі туралы көзқарасы.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: эволюциялық идеялардың
дамуына үлес қосқан ғалымдардың портреттері мен өмірбаяндары.
|
§9
|
11
|
2
|
Өсімдіктер мен жануарларды жіктеп жүйелеу бойынша К.Линнейдің
жұмыстары.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§10
|
12
|
3
|
Ж.Кювье және Ж.де Сент-Илердің еңбектері. Ж.Б.Ламарктың эволюциялық теориясы. Алғашқыэволюционисттер.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§11
|
|
|
V тарау. Дарвинизм (10 сағат).
|
|
|
|
|
|
13
|
1
|
Ч.Дарвин ілімі қалыптасуының алғышарттары: жаратылыстану
ғылымдары саласындағы жетістіктер, Ч.Дарвиннің экспедициялық
материалдары.
|
1
|
|
|
Көрсетілім. Ч.Дарвиннің «Бигль» кемесімен саяха-
ты кезіндегі жүрген жолдары және жинаған материалдары
|
§12
|
14
|
2
|
Ч.Дарвин ілімінің негізгі қағидалары.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§13
|
15
|
3
|
Түр - эволюциялық бірлік. Түрдің критерийлері.
|
1
|
|
№1 зертханалық жұмыс. Мәдени өсімдіктердің іріктемелерін
пайдаланып қолдан сұрыптаудың нәтижесін, түр критерийлері
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§14
|
16
|
4
|
Тұқым қуалайтын өзгергіштік- эволюция үшін материал.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§15
|
17
|
5
|
Ч.Дарвиннің қолдан сұрыптау туралы ілімі. Жануарлардың
қолтұқымдары мен өсімдіктердің іріктемелері эволюциясының
факторлары.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: тірі өсімдіктер мен жануарлар,
кеппешөптер мен жинақтамалар, жеке дара өзгергіштікпен бай-
ланысты өсімдіктердің әртүрлі іріктемелері және жануарлардың
қолтұқымдары
|
§16
|
18
|
6
|
Ч.Дарвиннің табиғи сұрыпталу туралы ілімі.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§17
|
19
|
7
|
Жалпыға бірдей жеке дара өзгергіштік және ұрпақтар сан
мөлшерінің артықтылығы.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§18
|
20
|
8
|
Тіршілік үшін күрес және табиғи сұрыпталу.
|
1
|
|
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер слайдтар
|
§19
|
21
|
9
|
Организмдердің бейімділігі және оның салыстырмалы
сипаты
|
1
|
|
№2 зертханалық жұмыс. Организмдердің тіршілік ортасы.
|
Кестелер, сызбанұсқалар, суреттер
|
§20
|
22
|
10
|
Жаңа түрлердің түзілуі..
|
1
|
|
|
Көрсетілім:географиялық түртүзілу процесін және организмдердің тіршілік ортасына бейімделуі мен түртүзілудің нәтижелерін бейнелейтін сызбанұсқалар.
|
§21
|
|
|
VI тарау. Микроэволюция (5 сағат).
|
|
|
|
|
|
23
|
1
|
Мутациялардың эволюциялық рөлі. Популяциялардағы
генетикалық процестер. Микроэволюция. Түртүзілудің жолдары
және жылдамдығы; географиялық және экологиялық түртүзілу.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§22
|
24
|
2
|
Харди-Вайнберг заңы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§23
|
25
|
3
|
Табиғи сұрыпталудың формалары.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§24
|
26
|
4
|
Организмдердің тіршілік ортасына бейімділігі табиғи
сұрыпталудың нәтижесі екендігі. Түртүзілу туралы қазіргі
көзқарастар (С.С.Четвериков, И.И. Шмальгаузен).
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§25
|
27
|
5
|
Модификациялардың эволюциялық рөлі; физиологиялық
бейімділіктер. Эволюцияның қарқындылығы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§26
|
|
|
VII тарау. Эволюцияның негізгі заңдылықтары. Макроэвлюция (5 сағат).
|
|
|
|
|
|
28
|
1
|
Эволюциялық процестің негізгі бағыттары. Биологиялық про-
гресс және биологиялық регресс (А.Н. Северцов).
|
1
|
|
|
Көрсетілім:
прогрессивті эволюция жолдары арақатынасының сызбанұсқалары,
Қызыл кітапқа енгізілген және мемлекеттік қорғауға алынған
өсімдіктер мен жануарлардың өкілдерін сипаттайтын материалдар.
|
§27
|
29
|
2
|
Макроэволюция, оның дәлелдемелері
|
1
|
|
|
Көрсетілім: гомологтық және аналогтық мүшелердің мысалдары, құрылысы, пайда болуы.
|
§28
|
30
|
3
|
Биологиялықпрогрескежетудіңжолдары.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§29
|
31
|
4
|
Эволюцияның негізгі заңдылықтары: дивергенция, конвергенция,
параллелизм; организм топтары эволюциясының ережелері.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§30
|
32
|
5
|
Эволюция нәтижелері: тірі табиғат құрылым деңгейінің күрделенуі,
түрлердің көптүрлілігі, бейімділіктің салыстырмалы сипаты.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§31
|
|
|
III бөлім. Жердегі органикалық дүниенің дамуы (14 сағат).
|
|
|
|
|
|
|
|
VIII тарау. Өсімдіктер және жануарлар эволюциясының негізгі ерекшеліктері (10 сағ).
|
|
|
|
|
|
33
|
1
|
Архей заманында Жерде тіршіліктің дамуы
|
1
|
|
|
. Көрсетілім:
З.Бурианның түрлі замандар мен кезеңдердегі флора мен фауна-
ны бейнелейтін қолдан салған суреттері, тірі табиғат дүниелері
дамуының сызбанұсқасы; өсімдіктер мен жануарлардың тасқа
айналған қалдықтары, өсімдіктердің ертедегі тау жыныстарында
қалған іздері мен таңбалары.
|
§32
|
34
|
2
|
Протерозой заманындаЖердетіршіліктіңдамуы. Жердегітіршіліктіңалғашқыіздері. Қазіргібарлықомыртқасыздартиптерініңшығуы. Алғашқыжелілілер. Су өсімдіктерініңдамуы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§33
|
35
|
3
|
Палеозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Өсімдіктердің
эволюциясы: алғашқы төменгі сатыдағы өсімдіктердің,
қырықжапырақтардың, тұқымды қырықжапырақтардың, ашық
тұқымды өсімдіктердің шығуы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§34
|
36
|
4
|
Палеозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы.
Жануарлардың эволюциясы. Омыртқалылардың (балықтардың,
қосмекенділердің, жорғалаушылардың) шығуы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§35
|
37
|
5
|
Мезозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Жабық тұқымды
өсімдіктердің шығуы және таралуы. Құстар мен сүтқоректілердің
шығуы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§36
|
38
|
6
|
Мезозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Ертедегі ашық
тұқымды өсімдіктер мен жорғалаушылардың жойылуы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§37
|
39
|
7
|
Кайнозой заманында Жерде тіршіліктің дамуы. Гүлді өсімдіктердің
қарқынды дамуы, бунақденелілердің көптүрлілігі (параллельді
эволюция).
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§38
|
40
|
8
|
Ұрықжолдасты сүқоректілердің дамуы, аңдардың шығуы.
Маймылдардың пайда болуы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§39
|
41
|
9
|
Адам тұқымдасының алғашқы өкілдерінің шығуы. Төрттік кезең:
сүтқоректілердің эволюциясы. Маймылдардың дамуы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§40
|
42
|
10
|
Адам эволюциясының бағыттары. Адам мен адамтәрізді
маймылдардың жалпы ататектері.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§41
|
|
|
IX тарау. Адамның шығу тегі (4 сағат).
|
|
|
|
|
|
43
|
1
|
Адамның тірі табиғаттағы орны. Homo sapiens түрінің жануарлар
дүниесіндегі түрлі жүйелік топтарға жататынын айқындайтын
белгілері мен қасиеттері. Адам эволюциясының кезеңдері.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: адамның және омыртқалы жануарлардың
қаңқаларының модельдері.
|
§42
|
44
|
2
|
Биологиялық түр ретінде адамның қасиеттері. Homo sapiens- түрінің популяциялық құрылымы. Адам нәсілдері; нәсілтүзілу; адамнәсілдерініңбірлігі.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§43
|
45
|
3
|
Антропогенездің қозғаушы күштері. Ф.Энгельс маймылдың адамға
айналуындағы еңбектің рөлі туралы. Адамның қалыптасуында
сөздің, ақыл-ойдың және қоғамдық қатынастардың рөлі.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§44
|
46
|
4
|
Адам эволюциясының әлеуметтік және биологиялық бағыттары.
«Әлеуметтік дарвинизм» және нәсілшілдіктің кертартпалық мәні.
Адамның әлеуметтік дамуындағы қоғамдық тіршіліктің жетекші рөлі.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§45
|
|
|
IV бөлім. Организм және ортаның өзара қарым-қатынастары. Экология
негіздері (20 сағат).
|
|
|
|
|
|
|
|
X тарау. Биосфера туралы түсінік (3 сағат).
|
|
|
|
|
|
47
|
1
|
Биосфера-жердің тірі қабығы. Биосфераның құрылымы: литосфе-
ра, гидросфера, атмосфера.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: биосфераның құрылымын
және оның құрам бөліктерін сипаттайтын сызбанұсқалар,
биосферадағы тірі организмдер әртүрлілігі мен түрлік құрамының
кестелері.
|
§46
|
48
|
2
|
Биосфераның құрам бөліктері: тірі зат, оның түрлік құрамы, әртүрлілігі және биомассаға қосқан үлесі, биосфераның биосірескен және сірескен заттары (В.И.Вернадский).
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§47
|
49
|
3
|
Табиғаттағы заттардың айналымы.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: табиғаттағы заттар
айналымы сызбанұсқасы.
|
§48
|
|
|
XI тарау. Бірлестіктердегі тіршілік (2 сағат).
|
|
|
|
|
|
50
|
1
|
Тірі организмдер бірлестіктерінің қалыптасу тарихы. Құрлықтардың
геологиялық тарихы; оқшаулану, климаттық жағдайлар.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: құрлықтардың тарихын, құрлықтық биомассаның та-
ралуын бейнелейтін карталар.
|
§49
|
51
|
2
|
Биогеография. Құрлықтың және Дүниежүзілік мұхиттың негізгі биомассалары. Биогеографиялықаймақтар.
|
1
|
|
|
|
§50
|
|
|
XII тарау. Организм және ортаның өзара қарым-қатынастары (12 сағат).
|
|
|
|
|
|
52
|
1
|
Экология, оның міндеттері, экологиялық факторлар.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: «Биосфера» тақырыбы бойынша электрондық
оқулықтардан үзінділер оқу және талқылау.
|
§51
|
53
|
2
|
Тірі организмдердің табиғи бірлестіктері. Биогеоценоздар.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§52
|
54
|
3
|
Биогеоценоздардың құрамдас бөліктері: продуценттер, консумент-
тер редуценттер.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§53
|
55
|
4
|
Биоценоздар, олардың түрлік әртүрлілігі, популяциялар тығыздығы,
биомассасы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§54
|
56
|
5
|
Ортаның абиотикалық факторы. Температураның, жарықтың,
ылғалдылықтың және басқа факторлардың бірлестіктер
тіршілігіндегі рөлі.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§55
|
57
|
6
|
Орта факторларының әсер ету қарқындылығы, шектеуші фактор.
Орта факторларының өзара әсері, төзімділік шегі.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§56
|
58
|
7
|
Ортаның биотикалық факторлары. Қоректік тізбектер және
жүйелер. Экологиялық пирамидалар: сандық, биомассалық,
энергиялық.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§57
|
59
|
8
|
Биогеоценоздардың ауысуы. Биогеоценоздардың ауысу себептері,
жаңа бірлестіктердің қалыптасуы.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§58
|
60
|
9
|
Антропогендік факторлар, олардың биоценоздарға әсері (адамның
табиғаттағы рөлі). Табиғат ресурстарын тиімді пайдалану, табиғатты
ластанудан қорғау, табиғат эталондары мен ескерткіштерін сақтау.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§59
|
61
|
10
|
Ғаламшар тұрғындарын табиғат ресурстарымен қамтамасыз ету,
табиғи кешендер түзудің шаралары, экологиялық білім, тәрбие,
мәдениет.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§60
|
62
|
11
|
Жер ғаламшарының экологиялық апаттары.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: жер ғаламшарының экологиялық апатты аймақтары.
|
§61
|
63
|
12
|
Қазақстан Республикасының экологиялық апатты аймақтары.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: Қазақстан Республикасының экологиялық апатты
аймақтары.
|
§62
|
|
|
XIII тарау. Организмдер арасындағы қарым-қатынастар ( 3 сағат).
|
|
|
|
|
|
64
|
1
|
Организмдерарасындағықарым-қатынастыңформалары. Жағымдықатынастар: симбиоз, кооперация, мутуализм, комменсализм.
|
1
|
|
|
Көрсетілім:тірі табиғаттың түрлі дүниелері өкілдерінің симбиоздық (селбесу) тіршілігінің мысалдары
|
§63
|
65
|
2
|
Антибиотикалық қатынастар: жыртқыштық, паразитизм, бәсеке.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
§64
|
66
|
3
|
Бейтарап қатынастар-нейтрализм.
|
1
|
|
|
Суреттер,слайдтар, сызбалар,кестелер
|
|
|
|
V бөлім. Бионика (2 сағат).
|
|
|
|
|
|
67
|
1
|
Өсімдіктер мен жануарлардың құрылымдық принциптерін
адамның щаруашылық әрекетінде пайдалану.
|
1
|
|
|
Көрсетілім: тірі ор-
ганизмдер құрылымына ұқсас өнеркәсіптік аналогтардан мысал-
дар және оқулықтан осы тақырыпқа сай сурет, кестелерді қарау.
|
§65
|
68
|
2
|
Табиғаттағы тірі тіршілік иелерінің формалары және олардың өнеркәсіптік аналогтары (құрылыстық ғимараттар, машиналар, механизмдер, қондырғылар).
|
1
|
|
|
Көрсетілім:тіріорганизмдер.
|
§66
|
