Тақырып 5. Менеджмент процесіндегі басқару шешімдері

Мақсаттар - бұл кәсіпорынның барлық қызметін бағыттайтын,бірақ оған жету міндетті емес басқару процесі.Кәсіпорын басқару жүйесінде мақсат бірнеше қажетті қызметтерді атқарады:

- кәсіпорынның философиясын анықтайды,басқару ерекшеліктерін анықтайды.

- қызметтің белгісіздігін төмендетіп,қоршаған ортаға бейімделуге,уақыт үнемдеуге көмектеседі.

Қажеттілігіне байланысты мақсат стратегиялық және тактикалық болып бөлінеді.

Уақытына қарай ұзақ (5 жылдан жоғары), орташа (1-5 жылға дейін), қысқа (1 жылға дейін) мерзімді болып бөлінеді.

Құрылымына қарай технологиялық, экономикалық, өндірістік, әкімшілік, маркетингтік, ғылыми-техникалық, әлеуметтік болып бөлінеді

Сапалы жазылған және сандық көрсеткіштерін айқындайтын мақсаттар туралы осы көрсетілген форма арқылы айтуға болады.

Олар жатқызылатын деңгейі бойынша мақсаттар:

• 
  жалпы;
  
• 
  спецификалық болып бөлінеді.
  

1. Мақсаттарды талқылау;

2. Ерекшеліктерді анықтау;

3. Қайта байланыспен қамтамасыз ету;

4. Марапаттау жүйесі мен мақсаттар байланысы.
3. Фирма бағдарламасы – нақты мақсаттарға жетуді қамтамасыз ететін болашаққа жету жүйесі.

Бағдарламаны қалыптастырудың мәні көп мөлшерлі баламалар ішінде керекті даму бағытын тандау және таңдалған жолда өндірістік - шаруашылық қызметті ұластыру.

Бағдарламаны басқару мақсаттардың ерекшеліктеріне байланысты кәсіпорын өзінің болашаққа позициясын анықтауда қолданылады.

Осыдан неше түрлі бағдарлама түрлерін атауға болады:

1. 
   Өнім - нарықтық бағдарлама;
   
2. 
   Маркетинг бағдарламасы;
   
3. 
   Бәсекелі бағдарлама;
   
4. 
   Салалар жинауды басқару бағдарламасы;
   
5. 
   Жаңалық енгізу бағдарламасы (инновациялық саясат);
   
6. 
   Қор жинау бағдарламасы;
   
7. 
   Даму бағдарламасы;
   
8. 
   Игеру бағдарламасы;
   
9. 
   Шетел инвестициалау бағдарламасы;
   
10. 
    Экспорт қызметін кеңейтуге бағытталған бағдарлама;
    
11. 
    Сыртқы экономикалық экспанция бағдарламасы.
    

Егер кәсіпорын айналысатын қызмет түрі мақсаттарына сай болмаса, онда диверсификация жолына талдау жасалады және өтуге бет жасалған жаңа қызмет түрін анықтайды.