Шахмардан есенов
жүктеу/скачать 0,85 Mb.
|
Шахмардан есенов
| Исатай Әбдікәрімов,
Қазақстан Жоғарғы Кеңесі төралқасының төрағасы: (жылдар?) «--Келешектің қай деңгейде көрінеріне көз жетпейді. Біздің заманымызда кадрді қызмет жағынан жоғарылатудың екі түрлі безбені болғаны даусыз. Бірінші, экономиканы , шаруашылықты жүргізу, екіншісі, көбіне-көп жеке бастың жоғары партия ұымдары мен қарым-қатынастарына қатысты. Осы екеуінің бірінсіз бірі шешілетін де заман болған шығар , бірақ алпысыншы, жетпісінші жылдары өсетін адамның қолға ұстайтын негізгі тұтқалары осылар -ды. "жең ұшынан жалғасыу заңнан да күшті" деген қағида бар, десе де жұртқа жалтақтамай-ақ уақыт талабымен ел бастаған адал да іскер басшылар және болғаны даусыз. Қай қырынан алып қарағанда сол кезгі Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Бірінші хатшысы Д.Қонаевпен өзара түсіністігіміз дұрыс болды. Жылдар өткен сайын қызмет бабаында бірлесе жүріп сыйластығымыз жақсарды, пікіріме ден қоятын-ды. Жалпы әділет үшін айтайықшы, көптеген кемшіліктеріне қарамастан ол кісі үлкен жүректі азамат, қазақ халқының сирек туатын бір туар перзенттерінің бірі. Әріден ойласақ оны да заманы мен ортасы қателестірген шығар. Біз бәріміз көңілдің құлы болып кететін пенде емеспіз бе? Қазақ: «қартайғанда дүние адамның көз алдына бітеді»-- деген сөзді неге айтты? Димекең дендеп дүние де жимаған адам, бірақ егделік меңдеген сайын алыстан гөрі айналасындағылар көзіне ыстық көрінетіндей, күтпеген құбылыстар пайда бола бастағандай. Қуаты кеміген егделік шақта адамды шектен тыс көңілшектік билейді. Жылы сөз пештің жылуындай әсер етеді, арқаңды оған сүйегенді тәуір көресің. Кәріліктің бірі міне сол—көңілшектік. Димекең де әзәзілдік сөзге бой алдырды. Ал, заман әзәзілсіз болған емес. Әсіресе, билігі жүріп тұрған дәуірде ондай жандар басшының төңірегіне көп топтасады. Бұның ұштығын өз басымыздан да өткердік. Әйтпесе, соңғы кезеңге дейін ағамыз ақ жолдан адаспай келген. Әулиедей айтылған сөзге сенгіш адам. Қара қазаққа қамқорлығынан кемісі жоқ еді, жарамсақтар сөзін жақсылыққа жаорып, тура жолдан тайып кеткенін сезбей де қалса керек-ті. Бәрін де уақыттың өзі саралап, бағасын халық береді ғой, бір байқағаным, ағамыз қызметкерледі бағалауда аяғын шалыс басып, көрер көзге бұра тартуды шығарды. Әсіресе, бұл кемшіліктер жақын қызмет істеген жылдары айқын көрінісін бере бастады. Әлі күнге дейін Димекеңді кінәраттауға қимаймыз, бірақ бір елдің ағасына айналған азаматтың қатесі халық үшін қаншама қиянатқа тұратынын кезінде ескеру де керек-ті. ...1970 жылдары академик Шахмардан Есеновпен екеуінің арасында қандай жақындастық болғанынан бейхабармын,кейін осы азаматты бұлынғырлау себептермен Қазақ ССР Ғылым академиясы президенттігінен алып, орнына інісін тағайындады. Ғалымдар ордасы дегенмен, Президенттік үлкен лауазым ғой. Кіндіктес ағайынды жігіттердің республиканың белді бір тұтқаларын қатар ұстап тұруы сырт көз үшін де сөлекет-ті! Онан соң Геология министрі кезінде де Шахмарданның ізіне шырақ алып түсіп жүр дегенді есітіп: «Димекең тарапынан осыншалық пендешіліктің болуы мүмкін емес қой»---деп, қаңқу сөзге қимадым. Ақыры қауесет шындыққа айналды. Шахмарданды құр атқа жайдақ мінгізгендей қылып, қиян шеттегі, Балхаш геологиялық экспедициясына жетекші етіп жіберді. Өзі сенім көрсеткен адамынан соншалықты Димекеңнің шығысуы ол кісінің бойында бар үлкен қарама-қайшылықтың хабаршысы еді. Әрі өштескен адамының басын жерге жеткізгенше қыр ізінен қалмай кектесу азаматқа жараспайтын іс-ті. Алматыға көшпей тұрып қайраткер деген ағамыздың бойында да пендешілік мықты екеніне көзім жете бастады. Енді мені да астанаға қызметке шақырып отыр. Елп ете қалатындай жағдайым жоқ, бәрін көкіректе шайқап, әбден пісіпріп алмаса болмайды. Оның үстіне өзімнің де ауызым күйе жаздаған. Сол жылдары бір айлық демалысымды алып курортқа барғанмын. Мәскеуде Жоғарғы Кеңестің сессиясын өтетінін естідім де, қайту сапарры қатысып кетуге бекіндім. Мәскеуде Д.Қонаев пен Зухра жеңгеміздің осында келгенін есітіп,, резиденциядағы нөміріне соғып, сәлем бере шығуды ойладым. Мен қонақ үй бөлмесі табалдырығынан аттағанда іште Димекеңнен де басқа өзінің екінші хатшысы В.К.Месяц, Министрлер Кеңесі төрағасы Б.Әшімов және Зухра Шәріпқызы отыр екен. Амандық-саулық сұрасып та үлгермедік- ау деймін, ағамыздың ашу-өкпесі оқтаулы мылтықтай әзір тұр екен, табалдырықтан аттатпай жатып маған тиіссін. жүктеу/скачать 0,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|