Срсп 1 электржетектерінің тағайындалуы мен түрлері
жүктеу/скачать 12,77 Mb.
|
1-15 СРСП
- Бұл бет үшін навигация:
- Басқарылмайтын түзеткіштер .
- Басқарылатын түзеткіштер
| СРСП 8
Түзеткіштер Айнымалы кернеуді (токты) тұрақты кернеуге (токқа) түрлендіретін құрылғыны түзеткіштер деп атайды. Тиристорлардың пайда болуымен оларды басқарылатын және басқарылмайтын деп бөледі. Басқарылмайтын түзеткіштер. Бұл түзеткіштер тек қана бір функциялы – айнымалы кернеуді кірісі айнымалы және тұрақты шығыс шамалары арасындағы қатаң байланысы бар тұрақтыға түрлендіруді атқарады. Басқарылатын түзеткіштер. Басқарылатын түзеткіштер- дегі тиристорлар дәл басқарылмайтын диодттардағындай сызбалар бойынша жалғанады. Түзеткіштердің типтік сызбасы 1.37-суретте келтірілген. Түзеткіштер мынадай болып бөлінеді: қорек көзінің фаза санына байланысты – бір фазалы (1.37 а,ә-сурет) және үшфазалы (1.37 б,в-сурет); бұранда және трансформатор орамдарының жалғану сызбасына байланысты – жартылай бір периодты, бір фазалы көпірлік, үш фазалы нөлдік және үш фазалы көпірлік; басқарылу дәрежесі бойынша – басқарылмайтын және басқарылатын. түзеткіштерге орнатылынған білік типтері бойынша: диодты, транзисторлы, тиристорлы және диодты-транзисторлы. Түзеткіштердің жұмыстарына жүктемелердің сипаттары: активті, активті – индуктивті, жүктемедегі ЭҚК болғаны үлкен әсер етеді. а ә б в г 1.37-сурет. Түзеткіштер сызбасы: а – бір жартылай периодты; ә – екі жартылай периодты; б – бір фазалы көпірлік; в – үш фазалы нөлдік; г– үш фазалы көпірлік СРСП 9 ТӘУЕЛСІЗ ҚОЗАТЫН ТҰРАҚТЫ ЭЛЕКТР ТОҒЫ ҚОЗҒАЛТҚЫШТАРЫ ЖҰМЫСЫНЫҢ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ РЕЖИМІБос жүріс режимі (А нүктесі). Қозғалтқыш электр жетектерден (қозудағы электр энергиясын алып тастағанда) немесе біліктен тоқ алмайды. Бұл режимде I = 0, Е = U = кФω0, М = 0, ω = ω 0 (4.3, а сурет) Қозғалтқышты режим ( I сипаттамасының бөлікшесі 4.1, б су- ретте келтірілген) 0 < ω < ω0 диапазонында, яғни, бірінші квадрант- та, ω жəне М бағыттары бойынша сəйкеседі. Бұл режиме Е < U, тоқ I = (U – E)/R U қысымымен бір бағытта сəйкеседі, жəне ЭҚК-пен сəй- кеспейді. электрэнергиясы (ЭЭ) желіден алынады, ал механикалық энергия (МЭ) қозғалтқыш білігінен атқарушы органға жіберіледі. (4.3, б суретті қара). Генератордың жұмыс режимі желімен немесе желідегі рекупера- ция энергиялы тежегішпен (ІІ участок сипаттамасы 4.1, б суретте көр- сетілген) параллелді. Бұл бөлікшеде ω > ω0, сондықтан ЭҚК уақыт, тоқ жəне желідегі көп қысымнан өзінің бағытын кері бақытқа ауыстырады. Қозғалтқыштар механикалық энергияны жұмыс машинадан алады жəне оны желіге электроэнергия түрінде береді ( 4.3, в суретті қара). Қысқа тұйқыталу режимі ω = 0 и Е = 0 болған кезде пайда бола- ды. Бұл режимде, (4.1) I = 1кз= U/R келісілген, желіден келіп түсетін электр энергиясы, якорь тізбегінің резисторларында жылу ретінде тарап кетеді. ТТҚ білігінен механикалық энергия берілмейді, себебі ω = 0 ( 4.3, г суретті қара). Генераторды желімен байланыстырудағы нәтиже режимі не- месе тежегіштің қосылмауы ω < 0 кезінде басталады (ІІІ бөлікше 4.1, б суретінің сипаттамасы). ЭҚК жылдамдық бағытын өзгерту есебінен өзінің қарама-қарсылығын жояды. Якорьдағы тоқ қысым бағыты бойынша ЭҚК сəйкес келеді де, олардың суммалық қатысы анықталады, яғни I = (U + E)/R. Нəтижесінде жұмыс машинасының механикалық энергия есебінен қозғалтқыштың өзі шығаратын жəне желіге келіп түсетін электрэнер¬гиясы, якорь тізбегінің резисторла- рында жылу ретінде таралады. ( 4.3, д суретті қара) Автономды генератор режимі немесе динамикалық тежегіш 4.2. суреттегі сұлба бойынша қозғалтқыш іске қосылу кезінде пайда бо- лады. Бұл жағдайда якорьдағы тоқ ЭҚК əрекеті бойынша ағып ке- теді де, онымен бірге бір бағытта сəйкеседі. Электрэнергия жұмыс машинасының механикалық энергия білігіне келіп түскенде шыға- рылып, якорь тізбегінен қозғалтқыштың өзі шығаратын якорь тізбе- гінің резисторларында жылу ретінде таралады. ( 4.3, е суретті қара). Осылайша, ЭЖ тежегіші БҚТТҚ генератордың үштүрлі жұмыс режимі кезінде жүзеге асырылады. Қозғалтқыш энергияларының электрмеханикалық қайта қалыптасуы- ныңтиімдлілігіпайдалыəрекеткоэффициентімен(ПӘК) бағаланады: яғни оның білігіне Рмех = Мω Рэқ = UI + UвIв электр желілерінің қуаттылығынан пайдаланылатын механикалыққуаттылық қатысын анықтайды: η = Pмех /Рэл = Рмех/(Рмех + ∆Р), мұндағы ΔР – қозғалтқыштағы қуаттың шығыны. СРСП 10 жүктеу/скачать 12,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|