Студенттер мен жас ғалымдардың «фараби әлемі» атты халықаралық ғылыми конференциясы

«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
209
БОР ҚЫШҚЫЛЫНЫҢ СИНТЕЗДЕУ ӘДІСТЕРІ 
 
Нұрасыл Б.Қ. 
Ғылыми жетекшісі: х.ғ.к.
Қалабаева М.К. 
әл
-
Фараби
 
атындағы
 
Қазақ
 
ұлттық
 
университеті
 
bakdary2001@gmail.com
 
Бор қышқылы (H
3
BO
3
) әртүрлі өндірістік процестерде және ғылыми зерттеулерде 
қолданылатын маңызды химиялық зат. Ол катализатор, консервант, дезинфекциялаушы, 
сондай-ақ әртүрлі өнеркәсіптік химиялық заттарды өндіру үшін қолданылады. Сондай-ақ 
тыңайтқыштар, майлау материалдары, бояғыштар және т.б. өндірісіндегі маңызды 
компонент болып табылады.
Бор қышқылын синтездеу – өнімнің жоғары тазалығы мен сапасын талап ететін күрделі 
процесс. Синтездеудің қолданыстағы әдістерінің артықшылықтары мен кемшіліктері бар, 
сондықтан үнемі зерттеліп, жетілдіріліп отырады. Бұл бор қышқылын өндірудің тиімділігін 
арттыруға, өндіріс шығындарын азайтуға және алынған өнімнің сапасын арттыруға 
мүмкіндік береді. Бор қышқылы әртүрлі синтез әдістерімен жасалады, соның ішінде бор 
қышқылының суда еруі, бораттар мен қышқылдар арасындағы реакция және натрий 
боратының электролизі. Оны бор қышқылынан-метаболораттан да алуға болады.
Бор қышқылын синтездеудің бірнеше әдістері бар, бірақ негізгісі-натрий боратын 
қышқылмен өңдеу процесі. Реакция нәтижесінде бор қышқылы мен қышқылдың натрий тұзы 
түзіледі. Бор қышқылын синтездеу үшін күкірт, тұз, азот, фосфор қышқылдары және т.б. 
сияқты қышқылдардың әртүрлі түрлері қолданылады. Күкірт қышқылы бұл процесте ең көп 
таралған және тиімді болып табылады. Бор қышқылын синтездеу процесі натрий боратын 
суда ерітуден басталады. Содан кейін алынған ерітіндіге қышқыл қосылады, бұл ақ 
кристалды ұнтақ түрінде бор қышқылының пайда болуына әкеледі. 
Бор қышқылының синтезі ғылыми маңызы бар, өйткені ол зертханалық зерттеулерде 
реагент және буферлік ерітінді ретінде қолданылады. Ол сонымен қатар электроника, 
фотоника және материалтану саласындағы ғылыми зерттеулерде кеңінен қолданылады. 
Осылайша, бор қышқылын синтездеу әдістері әртүрлі өнімдерді өндіруде және ғылыми 
зерттеулерде маңызды рөл атқарады. Олар жоғары тазалық пен сапалы бор қышқылын алуға 
мүмкіндік береді. Негізгі әдіс-натрий боратын қышқылмен өңдеу, бірақ натрий 
метаборатының қышқылмен реакциясы және натрий бораты ерітіндісінің электролизі сияқты 
басқа әдістер де қолданылады. Бор қышқылының синтезі өнеркәсіп пен ғылымда кеңінен 
қолданылады және оның маңыздылығы болашақта да сақталады. Алайда, синтез процесінің 
экологиялық аспектілерін ескеру және өндірістің тиімді және экологиялық таза әдістерін 
дамыту маңызды. 

«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
210

жүктеу/скачать 2,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: