Телебаѓдарламаларды редакциялаудыњ негіздері
жүктеу/скачать 232,5 Kb.
|
Шындалиева М.Б. Телебағдарламаларды редакциялау
-9786012473209, 1619113164
Әдеби редакциялаудан ең алғашқы дәрісті 1952 жылы Мәскеу мемлекеттік университетінің журналистика факультетінде профессор К. И. Былинский оқыған. Бұл дәрісте курстың жалпы концепциясы қалыптасып, бағдарламаның негізгі бөлімдері анықталды. Бұл жаңа оқу бағдарламасының дайындық кезеңі аяқталды дегенді білдіреді. Практика бағдарламасы жасалып, алғашқы әдістемелік еңбектер жарық көре бастады.Әдеби редакциялау ұғымы баспасөз тарихына К. И. Былинскийдің «Әдеби редакциялау мен газет материалдарына түзету енгізудің негіздері» кітабы жарық көргеннен кейін, яғни 40-шы жылдардың аяғында енді. Жаңа терминнің шығуы екі жағдаймен түсіндірілді: газет жұмысы жағдайында материалдардың редакциялық дайындығының спецификасын айқындау мен әдеби өңдеу – тіл мен стиль қателерін түзету деген ұғымды кеңейту болды. Газет материалдарын редакциялаудың ерекшеліктері айқын еді: редактор публикация характерін, оның ақпараттылығын, автор позициясының спецификасын, автордың оқиға мен оқырманға жақындылығын, ақпараттың жылдамдығы мен редакцияның жұмыс жағдайын есепке алуы тиіс. Көп жылдар бойы әдеби редакциялауға деген көзқарас практикалық ойларға негізделді. Революция жылдарынан кейін әдебиетке көптеген авторлар келді. Олардың қолжазбаларын баспаға жіберу үшін көптеген қарапайым қателерді түзеу керек болды. Редакциялаудан жазылған алғашқы еңбектер редакторларды осы жағдайларға үйретті. Өзінің қалыптасуы кезеңінде әрбір практикалық пән норма мәселелерімен қақтығысады. Практикалық талаптар мен ғылыми білім деңгейі әрқашан тығыз байланыста болды. Әдеби редакциялаудың өткен жолы қолданбалы гуманитарлық пәндермен бірге өтті. Әдеби редакциялаудың қалыптасу процесі әлеуметтік контекспен айқындалды. Өзінің дамуы жағынан ол редакциялаудың теориясы мен практикасы сияқты пәндермен қатар жүрді. Текстпен жұмыс істеу - өте күрделі процесс. Автор жаңа, құнды, дәлелді деректер тапқан кезде керек сөздер ойға өздері келеді. Бұл - өте кең тараған көзқарас. «Жақсы жазу үшін жақсы ойлау керек» деген тұжырым екінші орында болды. Баспа теоретиктері өз құрылымдарында филологиядан гөрі әлеуметтану көп екендігін мойындайды. Әдеби редакциялау жайлы мәлімет өте аз болды. Бүгінгі күні редакциялауды филологиялық пән ретінде қарастыра келе, біз жинаған бақылауларымызды бір жүйеге келтіріп, оны терең ұғына аламыз. Құрылымы жағынан комплексті пән болғандықтан, ол бірнеше гуманитарлық пәндерді, соның ішінде логика, психологияны қамтиды. Ал теориялық құрылымы жағынан әдеби редакциялау лингвистика мен әдебиеттануға сүйенеді. Осыған байланысты біз практикалық міндеттерді шешу кезінде библиография, текстология, информатика сияқты пәндерге жүгінеміз. жүктеу/скачать 232,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|