«Туған жердің батырларына мың тағзым!» атты мектеп оқушыларына арналған облыстық эссе байқау жинағы

Туған жердің батырларына мың алғыс!

жүктеу/скачать 2,45 Mb. бет 87/102 Дата 07.02.2022 өлшемі 2,45 Mb. #92393

Бұл бет үшін навигация:

• Жетекшісі: Амангелді Айғаным Амангелдіқызы

Туған жердің батырларына мың алғыс! Темір ауданы, №1 Шұбарқұдық мектеп-гимназиясы Бақтығұлова Фариза Сафуанқызы 6-сынып Жетекшісі: Амангелді Айғаным Амангелдіқызы Міне, Ұлы Отан соғысының жеңіспен аяқталғанына 75 жыл болды. Бұл күн әркімнің ойыңда тіпті аңыз болып қалатын күн. Ел мен жері үшін өз өмірін қиып, балдарын тастап, тек осы ел мен жері үшін күрескен аға апаларымызға мың алғыс. Ұлы Отан соғысы ешкімге оңайға түспеді. Төрт жыл 1418 жылы түн бойы Отаны үшін соғысты. Шайқас алаңдарыңда өшпес ерлік жасаған қайсар жауыңгерлеріміздің бірі Бауыржан Момышұлы. Соғысқа тек ер адамдар ғана емес, жас қыздарда қатысты. Жаратылысы нәзік болса да өте өжет, қайсар болды. Әлия мен Мәншүк апаларымыздың есімі әлі күнге дейін ел есіңде. Қазақ жерінде мәртебелері әрқашанда биік. Жаудың Мәншүк апамызға атқан оғы өрімдей апамыздың әттең, өмірін қиды. «Ерсіз ел болмайды, елсіз ер болмайды»-дейді батыр бабамыз Бауыржан Момышұлы. Ұлы Отан соғысында көп адам жарақат алып, ажал құшты. Сол соғыста өзінің қайсар ерлігімен ,қайратты мінезімен жауынгерлерге жігер берген бабаларға мың алғыс. Осы ерекше ержүрек бабамыз Бауыржан Момышұлының еңбегі өте ерекше орын алады. «Отан үшін отқа түс куймейсің» -деп ұран тастаған батыр, иелер ұрпақтың осындай Бауыржан Момышұлындай болатынына кәміл сенімдімін. Бабаларымыз өз басын өлімге байлап,ажалмен алысып, жеңіс туын тікті. Маған Б.Момышұлының тұлғасы мұзарт шыңының басында деп ойлаймын. Ержүрек батырдың кітаптарын оқи отырып, терең ойға батып кетемін. Отанға деген сүйіспеншілігінен биік рухынан өте көп қуат аламын. Маған десе 1000 жыл өтседе де мен оны ешқашан ұмытпаймын. Ұлы Отан соғысы талай адамның қаны төгілген майдан алаңы. 1941-1945 жылдары қарындастан, ағадан, анадан, әкеден, сіңіліден айырылды. Қазіргі жастар Ұлы Отан соғысы қай жылы болғаның да білмейді. Олардың орнында 5 жасар бала біледі.олардың орындарында мен ұялып тұрмын. Көпке топырақ шашпаймын. Ұлы Отанға соғысының нешінші жылы болғаның біліп жүрейік. Жәй өлеңдерді білгенше осыны білейік. Қазіргі жастардың жанарынан қарасаң бір қуанышты көрмеймін. Не үшін неге қуанбайды? Неге осы жастар осындай елде мемлекетте жерде тұрып жатқанына. Осыған қуанудың орнына бейқұмар ойындарға қызығып сол үщін қуанады. Тек маған емес барлығымызға сұрақ жастардың жағдайын айтпасақта білеміз. Ал енді сұрақ біз «Қазақ» деген атқа лайықпыз ба? Патриотпыз ба, деген сұрақ келеді. Сондықтан түзелейік жастар. Осы жазбамды оқысаңыздар ойларыңызға жақсы ой келді деген ойдамын. Осындай, Б.Момышұлындай қатысқан соғысқа қатысқан ардагерлер бар мысалы, Мәлік Ғабдуллин, Т.Бегелдинов, т.б. Мен осы батырларды іздегенде ойыма сұрақ келді. Қазіргі кезде соғыс ардагерлері әлі өмірде барма деген сұрақ келді. Мен іздестірдім таптым. Осы біздің Қазақ еліңде Ұлы Отан соғысына қатысқан Ыбраш Құлманов есімді Ұлы Отан соғысының ардагері өмірде бар екен. Жасы 90 жаста. Барға қанағат жоққа сабыр етеін ер азаматтардың бірі. Ал Жеңіс күніне оралатын болсақ.. Жеңіс күні 1945 жылы 9 мамыр күні атты. Сол кезден бастап Жеңіс күні 9 мамыр болып сайланды. Мен осындай елде тұратыныма қатты қуанамын. Барлық соғысқа қатысқан батырларға шын ниетпен ризалығымды білдіремін.. Кеңес одағының Ұлы Отан соғысы екінші дүниежүзілік соғыстың құрамдас бөлігі ретінде тарихқа енгенің бәріміз білеміз деп ойлаймын.Мен тағы да бірнарсе айтайын, бірақ бұл оқиғаны айтсам көзіме жас келеді.Менің атамның әкесі Ұлы Отан соғысына қатысқан екен. Көп адамдар барма деген бірақ ел жерін қорғау үшін барған екен. Ол атамның аты Әди болатын. Бірақ соғысқа қалай кетті, солай жоқ болып кетіпті. Көбісінің сұрағына жауап берейін Ұлы Отан соғысы қай елде жерде болды бұл соғыс Украинада да болды. Менің атам Әди сол жақта жерленген дейді өзгелер. Ал сұрақ екінші дүниежүзілік соғысқа Қазақстан қатыспағанда не болар еді дегенге ізденіс жұмыстарын жасадым. Гитлердің Турдиев, Фурсов елін біз алып едік яғгни қазақтар. Мәскеуді немістер алар ма еді - себебі Совет ауданының жүрегі Қазақстанда жасақталған дейді. 100,200,300- ші басқада дивизиялар қорғаған. Винонград аштан қалуы мүмкін бе дейді. Қоршауда жатқан қалаға көмектескен Автомобилистер Қазақстандықтар болған.Бәлкім Майдан әскерсіз қалар ма еді.... Германия халқының 12 пайызын мобилазация болса, Қазақстанда 25 пайызы соғысқа жұмылдырады дейді. 18 бен 50 жас аралығыңдағы еркектер 70 пайызы аттанар еді дейді зерттеушілер. Соғысқа қатысқан ардагерлерге көшетін болсақ соғыс ардагерлерін шипажайға жібердік дейді санаулы жылдардан бүрын. Сол бүрын сұрапыл жылдары қан майданға 1млн 200 мың Қазақстандық азаматтар аттанды. Олардың жартысынан көбі елге оралған жоқ. Ұлы Отан соғысы кезінде Қазақ жауынгерлері ерліктің үлкен үлгісің көрсетті. Барлығы 500 ге жуық Қазақстандық кеңес одағының батыры атанды. Отан үшін отқа түсіп жаның пида қылған бозақтарды еске алып, тірі ардагерлерге құрмет көрсету кейінгі ұрпақтың - қасиетті парызы. Өткен жылы 5000 мың қарт майдангері болатын. Биыл осы жылы 3500 мыңға қысқарды. Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан ардагерлердің көбісі өмірден өтседе,олардың қағазға жазылған хаттары ешқашан өшпейді. Ардагерлнрдің артыңда қалған мұраны сақтау еркімнің парызы десек сол маңызды міндетті атқарып отқан мұрағат қызеткерлерінің еңбегі зор деп ойлаймын. Қазіргі күні хатпен кұнды құжат бар кейбір ақсақалдар әкелсе, енді бірін туыстары тапсырған. Сондай қиыншылық жағдайда дұшпанның қаптаған қарақұрым күшіне төтеп беріп, олармен табан тіресе шайқасқан аталарымыздың ерлігі біздің көкірегімізге мақтаныш сезімін ұялатады.Осы бізге ата- бабаларымыз қалдырған мәңгілік өшпес ғасырдан - ғасырға жетер мұралары үшін ұрпақтары мәңгі қарыздар. Және осы қалдырып кеткен мұралар жоғалмайды деген үміттемін. Ұлт болашағының - негізін жасайтын жастар санасы өркениет деңгейіне сай болуы шарт деп ойлаймын. «Жаудан да, даудан да қорықпаған қазақ едім, енді қорқынышым көбейіп жүр. Екінші немересіне ертегі айтып беретін әжелердің азаюынан қорқам. Балаларын бесікке бөлемеген елден қорқам. Үшінші, дәмді дәстүрді сыйламайтын балалар қазіргі кезде көп кездеседі. Қазіргі балалардың қолына пышақ берсең, біреуді өлтіріп тастауға дайын тұрады. Қолына кітап алмайды. Үйренуге деген талпыныс жоқ, қызығушылық жоқ, үйретіп жатқан әже де, әкеде жоқ. Мен ойлаймын үлкендер айтады: балдар жаман боп барады деп, ол неліктен себебі үлкендер үйретпейді, қарамайды. Содан кейін келіп ұрсады. Менің ойым осындай. Бұл менің үлкен алаңдаушылығымның белгісі. Өзің қандай адамсың, қандай тәрбие алдың соның бәрі саған байланысты. Сен сондай болатын болсаң, келесі өсіп келе жатқан ұрпақ саған ұқсайды. Бұны басында ойлағанда басқаша болар еді......Табан ет, маңдай термен келген осы Ұлы Жеңіске қаруымен де, қаламымен де үлес қосқандар біршама. Бұл –аға буын ардагерлерімізді жанқияр ерлігі мен еселі еңбегінің жемісі деп білем. Уақыт өткен сайын сұрапыл соғыстың дүрбелең оқиғалары асып барады. Десек те, Отан от кешіп, кеудесін оққа тосқан баһадүр бабаларымыздың ерліктері ұмытылмайды. Майданға аттанған азаматтардың қиыншылығы адам көз алдына елестете алмайтын, бүгінгі ұрпақ елестетейін десе де елестете алмайды. Біз ата- бабаны ұлықтап, ардагерлер есімдерін ұрпақ жадында жаңарту қажет. Біздің ербіріміздің жүрегімізде осындай тынышта, еркін қауіпсіз өмір сыйлаған ардагерлерге, тәуелсіз елімізге сезіміміз өте үлкен болу қажет. Елбасымызға Қасым Жомарт Тоқаевқа айтқым келеді әліде өмірде бар ардагерлер бар сондықтар ардагерлерге қамқорлық жасап, көмектесуіңізді сұраймын. Осы соғыстың суық желі ешқашан ұмытылмақ емес. Қазақ елінің басынан ешқашан қиындық азаптық таусылмады. Ал міне қазір көптен күткен тәуелсіздігімізге де қол жеткіздік. Өз алдымызға мемлекет болдық. Көк аспанда желбіреген көк туымыз, самғап шырқайтын Әнұранымыз, Елтаңбамыз бар. Басқа елдер бізге қызыға қарайтындай бейбіт ел болайық . Біз қазір қой үстінде бозторғай жұмыртқалаған заманда өмір сүріп жатырмыз. Соғыс... ҚАНДАЙ ҚАТЫГЕЗ СӨЗ! Бар болғаны бес - ақ әріп мағынасы өте жаман. Иә, оны сан миллиондаған адамдар төрт жыл бойы минуттап, сағаттап сарыла күтті. Соғыстың алғашқы күндерінен бастап-ақ Кеңес халқы жан-тәнімен Отанын қорғады.Әрбір село, әрбір қала үшің кескіліскен ұрыс болды. Қанішер неміс басқыншыларымен Кеңес азаматар мерт болды. Жауымен жан аямай шайқасып, ерліктің ерен үлгілерін көрсетті. Ал тылда, қалған қарт аналар бесіктен белі шықпаған балалар соғыстың қайғы қасіретін арқалай жүріп тыңбай еңбек етті. Міне, ата-бабаларымыздың арқасында сұрапыл «соғыс» сөзі «жеңіс» сөзіңе айналды. Біз ата-бабаларымызбен мақтануға міндеттіміз. Біз өзімізді осындай бейбіт өмірге жеткізіп, тамаша, жаңа елордада ұрпақ өсіруге мүмкіндік әперген апа ағаларымызға бас иемін. Біз Ұлы Отан соғысына қатысты естеліктерді естен шығармай ұрпақтан-ұрпаққа соғыстын зардабы мен зорлық-зомбылыққа қарсылықты жеткізіп отыруды парыз санаймын. 75 жыл болса да әлі ізі бар, ізі ешқашан жоғалмасын. Әрбір арадагердің қосқан әр үлесі баға жетпес. Қазір ең жас ардагер 90 жаста. Мен өзіснің ыстық ықыласымды білдіргім келеді. Адамзат тарихындағы ең ауыр қантөгіс соғыс аяқталғанына 75 жыл өтті. Зарықтырып жеткен Жеңіс күнінің қадірі біз үшін тым қымбат. Барлық қатысқан апа –ағаларымызға бас иемін. Сіздердей ұрпақтан шыққаныма қатты қуанамын. Жатқан жерлеріңіз жайлы болып , топырақтарыңыз торқау болсын. Сіздер жәй Ұлы Отанға қатысып ажал құшқан жоқсыздар, тағы да өсіп келе жатқан ұрпақтарга үлгі өнеге көрсеттіңіздер, онымен қоса мұралар қалдырдыңыздар. Қазір сіздер өмірде болғанда шіркін... өзім-ақ қол ұшымды созып көмектесер ем.... өкінішке орай сіздер өмірде жоқсыздар. Осылай бейбітшіл өмірде тыныш өмір сүре берейік, аман болайық, сау болайық! жүктеу/скачать 2,45 Mb. Достарыңызбен бөлісу: