Умкд биохимия лаб


Өз бетінше дайындалуға арналған тапсырма



жүктеу/скачать 210,5 Kb.
бет14/14
Дата24.02.2022
өлшемі210,5 Kb.
#133160
түріСабақ
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Байланысты:
УМКД биохимия лаб

Өз бетінше дайындалуға арналған тапсырма
Оқулық пен лекция конспектілері бойынша «Гормондар» тарауын дайындау. Гормондардың толық сипаттамаларын көрсететін кесте сүлбе сызу.
8-жұмыс
Лактозаны (сүт қантын) рефрактометрия әдісімен анықтау


Жұмыстың мақсаты:
Студентерді лактозаны анықтау әдісімен және рефрактометр приборымен таныстыру.
Әдістің принципі.
Сүттің сары суын бөліп алып, оның сыну көрсеткішін анықтайды. Тәжірибені тұрақты температурада жүргізеді.
Реактивтер мен құралдар

  1. Рефрактометр

  2. 4 % - ті кальций хлоридінің ерітіндісі

  3. Су моншасы

  4. Пробиркалар – 2 дана

  5. 5 мл пипетка

  6. Құйғы

  7. Фильтрлер

Жұмысты орындау тәртібі
Пробиркаға 5 мл сүт құйып, оған 5-6 тамшы 4 %-ті кальций хлоридінің ерітіндісін қосады.
Пробирканы жақсылап шайқап, 10 мин су моншасындағы қайнап жатқан суға салып қояды.
Уақыт өткеннен кейін пробирканы судан алып, суытуға бөлме температурасында қалдырады.
Сүт сары суын құрғақ сүзгіш қағаз арқылы сүзеді.
Сүзілген сүт сары суының 2-3 тамшысын рефрактометрдің төменгі призмасына тамызып, оны призма бетіне тегістеп жаяды.
Жоғарғы призманы түсіріп шкала бойынша сыну көрсеткішін анықтайды.
Сыну көрсеткіші бойынша таблицадан лактозаның проценттік мөлшерін анықтайды.
1-таблица
Лактозаның сүт сары суының сыну көрсеткішіне байланысты процент мөлшері

Сыну коэффиценті

Лактоза, %

Сыну коэффиценті

Лактоза, %

1

2

3

4

1,3400

3,52

1,3420

4,49

1,3401

3,57

1,3421

4,54

1,3402

3,61

1,3422

4,59

1,3403

3,65

1,3423

4,64

1,3404

3,69

1,3424

4,69

1,3405

3,73

1,3425

4,74

1,3406

3,77

1,3426

4,79

1,3407

3,82

1,3427

4,84

1,3408

3,87

1,3428

4,89

1,3409

3,93

1,3429

4,95

1,3410

3,98

1,3430

5,00

1,3411

4,03

1,3431

5,05

1,3412

4,08

1,3432

5,10

1,3413

4,13

1,3433

5,15

1,3414

4,18

1,3434

5,20

1,3415

4,23

1,3435

5,25

1,3416

4,28

1,3436

5,30

1,3417

4,33

1,3437

5,34

1,3418

4,36

1,3438

5,40

1,3419

4,44

1,3439

5,45

Қосымша нұсқау
Сүзіліп алынған сүт сары суында тұнба болмауға тиіс.
Өз бетімен дайындалуға арналған тапсырма
Оқулық және лекция конспектісі бойынша «Көмірсулар» тақырыбына дайындалып келу.
Проблемалық сұрақтар

  1. Әртүрлі ауыл шаруашылық малдарының сүтіндегі лактоза мөлшері қандай?

  2. Лактозаның мал төлдері үшін қандай маңызы бар?



9– жұмыс
Майдағы йод санын Маргошес әдісімен анықтау

Әдістің принципі. Майдағы йод саны – 100 г майға қосылатын йодтың мөлшері (г), майдың қанықпағандық дәрежесін көрсетеді. Йод санын анықтау тәсілі галогендердің май құрамындағы қанықпаған қышқылдармен қосылу реакиясына негізделген.


Реактивтер мен құралдар.

  1. Май

  2. Этанол

  3. 5 %-ті йодтың спирттегі ерітіндісі

  4. 1 % - ті крахмал ерітіндісі

  5. Натрий гипосульфитінің 0,1 Н ерітіндісі (Na2S2O3)

  6. 300 мл қақпақты колбалар - 2 дана

  7. Бюретка

  8. 200 мл цилиндр

  9. 10 мл пипеткалар - 2 дана

  10. Су моншасы

  11. Таразы



Жұмыстың орындалу тәртібі

  1. 300 мл колбада 0,10-0,12 г майды 10 мл этил спиртінде еріту үшін су моншасына салып қыздырады. Екінші колбаға тек 10 мл этил спиртін құйып тәжірибені қатар жүргізеді.

  2. Екі колбаға да 5 мл 5 % йодтың спирттегі ерітіндісі мен 200 мл жылы су (20-300С) құйып, араластырады да, 5 мин колбаның аузын қақпақпен жауып қояды.

  3. Екі колбадағы йодтың артық мөлшерін 0,1 Н гипосульфит ерітіндісімен титрлейді. Индикатор ретінде 10-12 тамшы 1 % крахмал ерітіндісін пайдаланады. Титрлеуді ерітіндінің көк түсі жойылғанға дейін жүргізеді.

  4. Майдағы йод санын мына формула бойынша анықтайды:




Мұнда:
Х - майдағы йод саны;
А - жайдақ тәжірибеге (майсыз) кеткен гипосульфит мөлшері;
в - маймен жүргізілген тәжірибеге кеткен гипосульфит мөлшері;
с - майдың салмағы (г мөлшерімен);
0,0127-1 мл 0,1 N гипосульфит ерітіндісіне сәйкес йод мөлшері.
Қосымша нұсқаулар
Майдың толық еруін қадағалау қажет.
Йод пен суды қосқаннан кейін қоспаны мұқият араластырады.
Титрлеуді асықпай, мұқият жүргізу керек.
Өз бетімен дайындалуға арналған тапсырма

  1. Майдың және май құрамына кіретін қышқылдардың формуласын жазу.

  2. Триолеин мен йодтың әрекеттесу реакциясының теңдеуін жазу.

Проблемалық сұрақтар

  1. Майдағы йод санының оның биологиялық қасиеттеріне қандай әсері бар?

  2. Йод санын анықтаудың қажеттілігі қандай?



10-жұмыс_Нуклепротеидтер_гидролизі___Әдістің_мақсаты'>10-жұмыс
Нуклепротеидтер гидролизі


Әдістің мақсаты: Күрделі ақуыз – нуклеопротеидтердің химиялық құрамын анықтау.
Жұмыстың принципі: Нуклеопротеидтердің құрамын анықтау үшін қышқылдық гидролиз жүргізеді. Жартылай гидролиз барысында нуклеопротеидтер қарапайым ақуыз және нуклеин қышқылдарына ыдырайды. Нуклеопротеидтердің толық гидролизі нәтижесінде мына заттар түзіледі:
Полипептидтер мен амин қышқылдары.
Пурин және пиримидин негіздері.
Көмірсулар (рибоза және дезоксирибоза)
Фосфор қышқылы
Гидролиз құрамындағы заттарды сапалық реакциялармен ашады.
Реактивтер мен құралдар:
Ашытқы
5% H2SO4 ерітіндісі
10 % NaOH ерітіндісі
2 % CuSO4 ерітіндісі
Концентрлі NH4OH
2 % AgNO3 ерітіндісі
Фелинг сұйығы
Молибден реактиві
Лакмус қағазы
100 мл колба
Шыны түтікшелер (60 см)
Асбест төселген плитка
Құйғы
Жұмысты орындау тәртібі:
100 мл колбаға 0,5 г ашытқы салып, 20 мл 5 % H2SO4 ерітіндісін құяды. Колбаның аузын ұзын шыны түтікшемен жалғасқан тығынмен жауып 45 мин плиткада қайнатады. Колбадағы сұйық суығаннан кейін, оны сүзеді. Сүзіндімен мына реакцияларды жүргізеді.
1. 1 мл гидролизатқа сілтілік ортаға дейін (лакмус арқылы анықтайды) 10 % NaOH ерітіндісін және бірнеше тамшы CuSO4 қосады.
Ерітіндінің көкшіл-күлгін түске боялуы полипептидтерге байланысты.
2. Пурин негіздерін анықтау. 0,5 мл гидролизатқа 3-4 тамшы аммиак ерітіндісі мен 5-6 тамшы 2 % AgNO3 қосады. Пурин негіздерінің бар екенін қоспада біраз уақыт тұрғаннан кейін кейін бозғылт түсті тұнбаға түсуі көрсетеді.
3. Көмірсуларды анықтау. 1 мл гидролизатқа 8-10 тамшы Фелинг сұйығын құйып қайнағанға дейін қыздырады. Көмірсулар – альдозалардың бар екенін қызыл түсті мыс (І) оксидінің тұнбаға түсуі көрсетеді.

4. Молибден тәжірибесімен фосфор қышқылын анықтау.


5 тамшы гидролизатқа 10 тамшы молибден реактивін қосып қайнатқанда фосфор – молибден аммонийінің сары түсті тұнбасы пайда болады.
12 (NH4)2MoO4 + H3PO4 + 21 HNO3  21 (NH4)2NO3 + (NH4)3PO4  12 MoO4  6 H2O + 6 H2O
Қосымша нұсқау.
Гидролизді жай қыздыру арқылы жүргізеді. Гидролизаттың шыны түтікшелерінен тасып кетпеуін қадағалау керек.
Өз бетімен дайындалуға арналған тапсырма.
Оқулық және лекция конспектісі бойынша «Нуклеопротеидтер», «Нуклеин қышқылдары» тарауларына дайындалу.
Проблемалық сұрақтар.
1. ДНҚ, химиялық құрамы, құрылысы және маңызы.
2. РНҚ-ның түрлері, құрылысы және маңызы.
3. Нуклеопротеидтер гидролизінің схемасы.


10-жұмыс
Дише және шварц әдісімен РНҚ мөлшерін анықтау

Әдістің приципі. РНҚ-ны анықтау құрамындағы рибозаның орцинмен түсті реакция беруіне негізделген.


Реактивтер мен құралдар:
1. Орцин реактиві: 100 мг тұзын 100 мл концентрлі HCl (тығыздығы 1,19) ерітіп оған 3,5 мл 6% орцинің этанолдағы ерітіндісін қосады.
2. РНК препараты
3. 0,01 H NaOH ерітіндісі
4. Пробиркалар дана
5. 5 мл пипеткалар – 3 дана
6. Су моншасы
7. Спектрофотометр
Жұмысты орындау тәртібі:
Екі пробирканың біріне 1,5 мл РНҚ препаратын, 3 мл орцин реактивін құяды, ал екіншісіне 1,5 мл 0,01 H NaOH ертіндісін құйып, әрқайсысына 3 мл орцин реактивін қосып араластырады. Одан кейін 20 мин су моншасында қыздырады. Уақыт өткен соң пробиркаларды суық су астында салқындатып 665 м толқын ұзындығында спктрофотометрлейді. РНҚ мөлшері калибрлеу түзуі бойынша анықтайды.
Қосымша нұсқау:
Спектрофотометрленетін сұйық тұнбасыз тұнық болуы керек.
Өз бетімен дайындалуға арналған тапсырма:
1. Лекция конспектісінен «РНҚ-ның құрылысы және маңызы» деген тарауға дайындалып келу.
2. Уридин трифосфатының гидролизінің теңдеуін жазу.
Проблемалық сұрақтар:
1. Генетикалық сөздік құраудың маңызы қандай?
2. т-РНҚ-ның құрылысы мен атқаратын қызметінің өзара байланысы қандай?


11- жұмыс
Қан сарысуындағы иммуноглобулиндерді анықтау


Жұмыстың принципі: Әдіс Кункелдің эффектісіне негізделген, себебі мырыш сульфатының қанның сарысуындағы иммуноглобулиндермен әрекеттесуі нәтижесінде сұйық лайланады.
Лайлану дәрежесі иммуноглобулиндердің мөлшеріне тікелей байланысты.
Реактивтер мен құралдар:

  1. Дистилденген сумен 40 есе сұйытылған қанның сары суы (рН-7,0-7,3).

  2. Мырыш сульфатының ерітіндісі (250 мг 1 л рН-ы 7,0-7,3 дистилденген суда ерітеді).

  3. ФЭК

  4. Пробирка – 1 дана

  5. Пипеткалар -1 мл және 5 мл

Жұмысты орындау тәртібі:
1 мл сұйытылған қанның сарысуына 5 мл мырыш сульфатының ертіндісін құйып, жақсы араластырады да, 60 мин бөлме температурасында қалдырады. Уақыт өткен соң фотометрлейді (ФЭК-56М, 540 нм). Иммуноглобулин мөлшерін таблицаның көмегімен анықтайды.
3-таблица
ФЭК-тің көрсеткішін иммуноглобулиндер мөлшеріне айналдыру (мг/мл)

ФЭК-тің көрсеткіші

Иммуногло
булиндер (мг/мл)



ФЭК-тің көрсеткіші

Иммуногло
булиндер (мг/мл)



ФЭК-тің көрсеткіші

Иммуногло
булиндер (мг/мл)



1

2

3

4

5

6

0,100

0,66

0,220

1,20

0,350

1,74

0,110

0,68

0,230

1,25

0,360

1,77

0,115

0,72

0,240

1,30

0,370

1,80

0,120

0,76

0,250

1,35

0,380

1,83

0,130

0,80

0,260

1,40

0,390

1,86

0,140

0,84

0,270

1,44

0,400

1,89

0,150

0,88

0,280

1,48

0,410

1,92

0,160

0,92

0,290

1,52

0,420

1,96

0,170

0,96

0,300

1,56

0,430

2,00

0,180

1,00

0,310

1,60

0,440

2,04

0,190

1,04

0,320

1,64

0,450

2,08

0,200

1,10

0,330

1,68

0,460

2,12

0,210

1,15

0,340

1,71

0,470

2,16



Есептеу мысалы: ФЭК-тің көрсеткіші - 0,230, ол иммуноглобулиннің 1,25 мг/мл тең. Демек, 1,25 мг/мл х 40=50 мг/мл.
Қосымша нұсқау: Қанды сұйылтатын және мырыш сульфатын ерітетін дистилденген судың рН-ы 7,0-7,3 болуы керек.
Өз бетімен дайындалуға арналған тапсырма: Оқулықтан «Қанның ақуыздары» атты тақырыпқа дайындалып келу.


12-жұмыс
Қандағы қалдық азотты асель әдісімен анықтау
Қанның құрамындағы ақуызды бөліп алғаннан кейін қалған азотты қанның қалдық азоты деп атайды.
Сабақтың мақсаты: Студенттерді қалдық азотты титрлеу әдісі арқылы анықтаумен таныстыру.
Әдістің принципі: Зерттелетін ерітіндіні күкірт қышқылы арқылы пробиркада жағып Несслер реактивімен әрекеттестіргенде, ертіндідегі аммиак сары түсті қосылыс түзеді. Ертіндінің түсін Несслер реактиві стандарт ертіндісінің белгілі мөлшерімен әрекеттескенде пайда болған түспен салыстырады.
Реактивтер мен құралдар:

  1. Концентрлі күкірт қышқылы

  2. 50 % NaOH ерітіндісі

  3. Несслер реактиві

  4. Асельдің стандарт ерітіндісі

  5. Фосфомолибден ерітіндісі

  6. Пергидроль

  7. Дистилденген су

  8. Центрифуга пробиркасы – 1 дана

  9. Пипеткалар

1 мл - 50 % NaOH ерітіндісі
1 мл - Несслер реактиві
1 мл – фильтрат
5 мл – фосфомолибден ерітіндісі
Жұмысты орындау тәртібі:
Центрифуга пробиркасына 2,8 мл фосфомолибден ерітіндісін және 0,2 мл қанды пипеткамен құяды. Сол пипеткамен ерітінділерді мұқият араластырады да, 15 мин уақытқа қалдырады. Тұнбаға түскен ақуызды центрифуга арқылы бөліп алып, фильтратты таза пробиркаға ауыстырады. Отқа төзімді пробиркаға 1 мл фильтрат және 3 тамшы концентрлі күкірт қышқылын құйып спиртовка жалынында қыздырады.
Екінші пробиркаға тек 3 тамшы концентрлі күкірт қышқылын тамызып, тәжірибені қатар жүргізеді. Қыздыру барысында ерітінді қоңыр түске боялып, содан кейін түссізденуі керек. Ерітіндінің түссізденуін жылдамдату үшін 1-2 тамшы пергидроль қосады.
Пробиркалар салқындағаннан кейін әрқайсысына 10 мл дистилденген су, 0,3 мл 50 % NaOH ерітіндісін және 0,5 мл Несслер реактивін құяды. Зерттеліп отырған ерітінді қою сары түске, ал салыстырмалы тәжірибедегі ашық сары түске енеді. Екі пробирканы қатар ұстап микробюреткадан стандарт ерітіндісін салыстырмалы тәжірибедегі пробиркаға ерітінділердің түсі теңелгенше тамшылатып қосады.
Формула бойынша:

мұнда: а - титрлеуге кеткен стандарт ерітіндінің мөлшері; 0,05 – 1 мл стандарт ерітіндісіне сәйкес азот мөлшері (мг);
0,2 – тәжірибеде алынған қанның мөлшері (мл)
Жұмыстың принципі. Ақуызды бөліп алғаннан кейінгі фильтратты жаққан кезде 2 түрлі реакция жүреді.
а) органикалық заттардың күкірт қышқылының әсерінен көмірқышқыл газ, су және аммиакқа дейін минералданады;
б) аммиак пен күкірт қышқылының әрекеттесуі нәтижесінде күкірт қышқыл аммоний түзіледі.
Қосымша нұсқау:
Пробиркаларды күкірт қышқылымен қыздырғанда сақ болу керек.
Жаттығуға арналған тапсырма:

  1. Оқулық пен лекция конспектісінен «Амин қышқылдары» және «Ақуыздар» тарауын оқып келу.

Проблемалық сұрақтар:

  1. Қалдық азотты қан құрамындағы қандай заттар түзеді?

  2. Гиперазотемия – қалдық азоттың көбеюі, қандай аурумен байланысты?



13-жұмыс
Дифениламин арқылы ДНҚ-ны анықтау


Әдістің принципі: ДНҚ-ны анықтау әдісі оның құрамындағы дезоксирибозаның дифениламинмен түсті реакцияға түсуіне негізделген.
Реактивтер мен құралдар:
1. Дифениламин реактиві. Дайындалуы: 1 г дифениламинді 100 мл мұзды сірке қышқылында ерітіп, 2,75 мл концентрлі H2SO4 (тығыздығы -1,84) қосады.
2. ДНҚ препараты
3. Физиологиялық ерітінді
4. Пробиркалар – 2 дана
5. 5 мл пипеткалар - 3 дана
6. Су моншасы
7. Спектрофотометр
Жұмысты орындау тәртібі:
Екі пробирканың біріне 1,5 мл ДНҚ препаратын, ал екіншісіне 1,5 мл физиологиялық ерітінді құйып, әрқайсысына 3 мл дифениламин реактивін қосып араластырады да, 10 мин су моншасында қыздырады. Пробиркалардағы ерітінділерді суық су астында салқындатып 595 нм толқын ұзындығында спектрофотометрлейді. ДНҚ мөлшерін калибрлеу түзуі бойыша анықтайды.
Қосымша нұсқау: Спектрофотометрлейтін сұйық тұнық болуы керек (тұнбасыз).
Өз бетімен дайындалуға арналған тапсырма:
1. Лекция конспектісі бойыша «ДНҚ, құрамы және маңызы» атты тақырыпқа дайындалып келу.
2. Дезокситимидинмонофосфат түзілу реакциясының теңдеуін жазу.
жүктеу/скачать 210,5 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет