В. Г. Доронкин автомобиль

В
.
 
Г
.
 
ДОРОНКИН
АВТОМОБИЛЬ
 
ЭЛЕКТР
 
ЖАБДЫҒЫН
 
ЖӨНДЕУ
«Білім беруді дамытудың федералды 
институты» федералдық мемлекеттік мекемесі 
«Автомобильдерді жөндеу слесары» 
мамандығы бойынша бастапқы кəсіби білім беру 
бағдарламаларын іске асыратын білім беру 
мекемелерінің оқу үрдісінде пайдалануға арналған 
оқу құралы ретінде ұсынған
. 
Пікірдің
 тіркеу нөмірі
437 28
қараша 2010 жылғы 
4-
ші
басылым
, 
стереотипті
Мəскеу 
«Академия» баспа 
орталығы , 2013
КӘСІБИ
 
БІЛ
ІМ
 

ƏОЖ
629.3.004(075.9) 
КБЖ
39.33-08ші75 
К
693
«
Үздіксіз
 
кəсіби
 
білім
 
беру
» 
сериясы
Р е ц е н з е н т т е р
:
М
əскеу
автомобиль
құрылысы
колледжінің
мамандандырылған
пəн
оқытушысы
— 
МА
Қ
К
, 
техникалы
қ
ғылымдар
кандидаты
А
. 
А
.
Мылов
;
«
М
əскеу
облыстық
ауыл
шаруашылығы
колледжі
»
МО
КББМ
М
Ұ
мамандандырылған
пəн
оқытушысы
 
В
.
Г
. 
Доронкин
 
 
К
693
Автомобиль
электр
жабдығын
жөндеу
: 
оқу
құралы
/
В
. 
Г
. 
Доронкин
. — 4-
ші
басылым
, 
стер
. — 
М
.: «
Академия
» 
баспа
орталығы
, 2013. — 80 
б
.
ISBN 978-601-333-106-5 (каз.)
ISBN 978-5-4468-0087-2 (рус.)
Заманауи
автомобиль
электр
жабды
ғының
жүйесі
жəне
оған
қызмет
көрсету
, 
жөндеу
, 
диагностикалау
технологиясы
сипатталған
. 
Ж
өндеуге
жəне
диагностикаға
қажетті
құралдар
мен
жабдықтардың
тізбесі
мен
сипаттамасы
берілген
. 
*
О
қу
құралы
190631.01
* «
Автомеханик
» 
маманды
ғы
бойынша
ПМ
.01
«
Автокөлікке
техникалық
қызмет
көрсету
жəне
жөндеу
» 
к
əсіби
модулінің
01.02 
«
Автомобиль
құрылғысы
, 
оған
техникалық
қызмет
көрсету
жəне
жөндеу
» 
МДК
меңгеру
кезінде
пайдаланылады
. 
Бастап
қы
кəсіби
білім
беру
мекемелерінің
оқушыларына
арналған
.
ƏОЖ
629.3.004(075.9) 
КБЖ
39.33-08ші75
ISBN 978-601-333-106-5 (каз.)
ISBN 978-5-4468-0087-2 (рус.)
© 
В
.
Г
. 
Доронкин
, 2011
© «
Академия
» 
білім
беру
-
баспа
орталы
ғы
, 2011 
© 
Ресімдеу
. «
Академия
» 
баспа
орталы
ғы
, 2011
Бұл кітап Қазақстан Республикасының Білім жəне ғылым министрлігі жəне 
«Кəсіпқор» холдингі» КЕАҚ арасында жасалған шартқа сəйкес ««ТжКБ жүйесі үшін 
шетел əдебиетін сатып алуды жəне аударуды ұйымдастыру жөніндегі қызметтер» 
мемлекеттік тапсырмасын орындау аясында қазақ тіліне аударылды.
Аталған кітаптың 
орыс тіліндегі нұсқасы Ресей Федерациясының білім беру үдерісіне қойылатын 
талаптардың ескерілуімен жасалды.
Қазақстан Республикасының техникалық жəне кəсіптік білім беру жүйесіндегі 
білім беру ұйымдарының осы жағдайды ескеруі жəне оқу үдерісінде мазмұнды бөлімді 
(технология, материалдар жəне қажетті ақпарат) қолдануы қажет.
Аударманы «Delta Consulting Group» ЖШС жүзеге асырды, заңды мекенжайы: 
Астана қ., Иманов көш., 19,
«Алма-Ата» БО, 809С , телефоны: 8 (7172) 78 79 29, эл. 
поштасы: info@dcg.kz

ОҚЫРМАНҒА 
Ғасырлық тарих электржетекті және іштен жану қозғалтқышты (ІЖҚ) 
автомобильде кӛміртекті отыннан (бензин, дизельді отын, газ) басқа үнемді 
және қолжетімді баламаның болмауын кӛрсетеді. 
Таза түрінде электромобильдер кеңінен таралмаған, оларды арнайы 
мақсатта ғана шектеулі кӛлемде ӛндіреді. Соған қарамастан электр ІЖҚ 
қызметін іске асыруға мүмкіндік береді.
Мысалы, кӛлемді жүк карьерлік ӛзі аударғыштарда электрлік трансмиссия 
қолданылады: іштен жану қозғалтқышы күшті генераторды іске қосады, одан
шыққан тоқ жетекші доңғалақтармен бірге орындалған электр қозғалтқыштарға 
беріледі. 
Жеңіл автомобильдерде гибридті күшті қондырғылар сәтті, жеткілікті 
түрде дамиды.
Автомобильдің электр жабдықтарын дамыту техниканы жалпы дамытумен 
қатар жүреді: жарық техникасы, электроника, микропроцесстік жүйелер 
автомобильдерде ӛз қолданылуын табады. 
Заманауи автомобиль электржабдықтарын пайдалану кезінде ерекше назар 
аударуды талап етеді. 
Автомеханикке, автоэлектрикке, автослесарға автомобильді оңтайлы 
жӛндеу үшін келесі үш затты білу қажет екенін естен шығармауы керек: 
1)
автомобиль конструкциясын және жӛндеуге жататын торапты;
2)
автомобильдерге қызмет кӛрсету, оларды диагностикалау және жӛндеу 
технологиясы мен жинақталған практиканы; 
3)
жӛндеу кезінде қолданылатын жабдықтың және аспаптардың 
мүмкіндіктерін. 
Осы оқу құралын оқып, Сіз тӛмендегілерді 
білетін
боласыз: 
■
заманауи автомобиль электржабдығы жүйесінің негізгі құрылымы;
■
электр жабдық тораптарының және агрегаттарының мақсаты мен
қағидаттары;
■
электржабдықтың негізгі ақаулары;
3 

■
автомобильдің электр бӛлігін жӛндеу үшін жабдықтың номенклатурасы
мен сипаттамасы.
Осы оқу құралын оқып Сіз тӛмендегілерді істей аласыз:
■
автомобиль электржабдығына диагностикалау жүргізу;
■
автомобиль электрагрегаттары мен тораптарын жӛндеу;
■
автомобиль электржабдығын жӛндеуге қажетті жабдықты таңдап алу.