1.1.Мектеп тәлімгерлігі-бірінші жаңадан қабылданған мұғалімдермен білім мекемелерінде пед. Жұмыс бойынша еңбек өтілі жоқ, қызметтегі маманмен жеке тәрбие жұмыс түрі.
Тәлімгер- тәжірибелі мұғалім, жоғары кәсіби және өнегелі қасиеттерімен ,тәрбие және оқыту әдісіндегі білімімен.
Жас маман- жоғары оқу орны бағдарламасы бойынша педагогика ннегізінің білімін игерген бейімділігі мен біліктілігін әрі қарай жетілдіруге ықылас білдірген,бастаушы мұғалім. Ол тәлімгер қолдауымен ,келісілген кәсіптік қалыптасу жоспарымен өз білімін жетілдіреді.
1.2. Мектеп тәлімгерлігі жас маманның дағды мен біліктілігінің дамуын, педжұмысты жүргізуде
тәжірибелі мұғалімнің жүйелі жеке жұмысын қарайды.Тәлімгерлік жас маманның оқыту әдісі мен пән бойынша мамандану білімін терең және жан-жақтама дамыту үшін ұйымдастырылған.
2.Тәлімгерліктің мақсаты мен мәселесі.
2.1.Мектеп тәлімгерлігінің негізгі мәселесі болып:
- жас мамандарға педжұмысқа қызығушылығын арттыру және білім мекемелерінде мұғалімдерді бекіту;
- мұғалімнің кәсіби қалыптасу процессін тездету және міндеттелген қызметі бойынша сапалы және өз бетінше қабілеттілікті дамыту.
- бірлескен мәдениетке үйрену ,ұжым мен мектептің ең жақсы дәстүрлерін игеру, білім мекемесінің тәртіп қағидаларын, мұғалім міндеттеріне сапаслы, шығармашыл түрде орындау.
3. Тәлімгерліктің ұйымдастырушы негіздері.
3.1.Мектеп тәлімгерлігі мектеп директорының бұйрығының негізінде ұйымдастырылады.
3.2. Тәлімгер жұмысының басшылығын дир-ң оқу- тәрбие жұмыстары б-ша орынбасарлары және «ӘБ төрағалары іс жүзіне асырады
3.3.ӘБ төрағасы тәлімгерді жақсы дайындалған мұғалімдердің ішінен,жоғары деңгейлік кәсіби дайындықпен ,коммуникативті дағдылармен ,қатынастағы икемділігі, тәрбиелік және әдістемелік жұмыс тәжірибесі бар, жұмыста бірқалыпты көрсеткіштерімен, мол тәжірибе, кәсіби тәжірибемен бөлісуге қабілеттілігі мен дайындығы, мектеп жұмысына, педжұмысқа жүйелік түсінігі, педжұмысының өтілі 5 жылдан кем емес, осы пән б-ша 2 жылдан кем емес.
Тәлімгер тәрбие жұмыстарына да қабілеттілік көрсете білу керек және бір кезде екі жұмысты алып бара алатындай болу керек.
3.4.Тәлімгер кандидатурасы ӘБ отырысында қаралады, әдістемелік жұмыстар бойынша директор орынбасарымен келісіледі және әдістемелік кеңес отырысында бекітіледі, әдіс темелік кеңес жоқ болса, мектептің аттестациялық комиссия отырысында.
3.5.Тәлімгерді бекіту үшін негіз болып әдістемелік жұмыстар бойынша директор орынбасарының келісімімен ӘБ отырысының көшірмесі болады.. Тәлімгер тағайындау екі жақтың келісімімен , болашақ тәлімгер мен жас маман әдістемелік кеңесте ұсынылған не мектеп аттестациялық комиссияда тәлімгерлік мерзімі көрсетілген, мектеп директорының бұйрығымен бекітілген.
Тәлімгер маманға бір жылдан кем емес мерзімге тағайындалады. Тәлімгерді тағайындау бұйрығы жас маманды кезектегі қызметке тағайындалардан 2 апта бұрын шығады.
3.6. Тәлімгерлік білім мекемесінің мына категориядағы қызметкерлерге белгіленеді:
- білім мекемесінде пед.еңбек өтілі жоқ жаңа қабылданған мұғалімдерге
- педагогикалық емес кәсіптік білім мекемесінің күндізгі, сырттай, кешкі оқуды бітірген, еңбек стажы жоқ бітірушілерге.
- басқа жұмысқа ауыстырылған мұғалімдер, егер оларға жұмыста кәсіптік білімінің кеңеюіне, тереңдеуіне, жаңа практикалық дағдыларды игеруіне керек болған жағдайда.
- бір сыныпта сабақ өтуде қосымша дайындыққа мұқтаж мұғалімге.
3.7.Тәлімгерді ауыстыру мектеп директорының бұйрығымен жүргізіледі егер;
- тәлімгер босатылса
- тәлімгердің тәртіптік жауапкершілікке тартылуында
3.8. Тәлімгердің жұмыс тиімділігінің баға көрсеткіші жас маманның мақсаты мен мәселесінің орындалуы.Баға Аралық және Қорытынды бақылауда қойылады.
Көп жылдық жақсы жұмысы үшін тәлімгерге білім мекемесінің директорымен келе жатқан жүйе бойынша Құрмет атағына дейінгі мадақтамаға ұсынылады.
3.9. Тәлімгерлер инициативасы бойынша олар- Тәлімгерлер кеңесі- қоғамдық өзіндік басқару органын құруы мүмкін.
4. Тәлімгер міндеті:
-білім сферасында заңнама талаптарын білу, нормативтік актілерді ,жас маманның қызметі бойынша құқығы мен міндетін анықтайтын
- жас маман мен біргелікте кәсіби тұрғыда интеллектуалды даму деңгейін ескере отырып жоспар түзу.(пән бойынша педагогикалық, әдістемелік, кәсіптік дайындығы пән б-ша).
- жас маманның іскерлік, адамгершілік сапасын оқып үйрену, оның сабақ өткізуге,мектеп ұжымына, оқушыға,ата-анаға ,қызығушылығы,бос кездегі қатынас шеңбері.
- жас маманның мектеппен танысу,оқу сыныптарының орналасуымен, қызметке кірісуі(міндеттермен танысу, пән мұғалімдеріне қойылатын талаптармен ,ішкі ережемен танысу, еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігін білу.)
- жас маманның сабақтарымен сыныптан тыс іс-шараларын өткізуін бақылау және бағалау.
- жас маманмен бірге кәсіптік қалыптасу жоспарын өткізу,орындалу мерзімі анық көрсетілген тапсырма беру, жұмысын бақылау, керекті жәрдем беру.
- педагогикалық кәсіптікті игеруде жас маманға жеке жәрдем көрсету, тәжірибелік тәсілдермен, амалдармен сабақты сапалы өткізу, жіберілген қателіктерді бігелікте анықтап жою.
- жас маманның жақсы қасиеттерін өз үлгісімен дамыту, мектептегі мінез құлқын өзгерту, ұжымдық қоғамдық жұмыстарға тарту,жалпы мәдениетті және кәсіптік ой өрісін дамыту.
- жас маманның педагогикалық, қоғамдық жұмысына байланысты мәселелерде қатысып оларды талдау, оның мадақтауға, не тәрбиелік және тәртіптік ықпалда шара қолдануға қатысу.
- тәлімгер жұмысына күнделік арнау және ӘБ төрағасына жас маманның адаптация процессін, оның жұмысының нәтижесін айтып тұру.
- жас маманның кәсіптік адаптациясының итогін шығару, тәлімгерліктің нәтижесі бойынша есеп құру, адаптациядан өту нәтижесі бойынша жас маманның кейінгі жұмыстары
5. Тәлімгер құқығы.
- директордың оқу-ісі бойынша орынбасарының келісімімен жас маманның қосымша оқуы үшін білім мекемесінің басқа мұғалімдерін қосу.
- жас маманнан іскерлік есепті ауызша жазбаша түрде талап ету.
- жас маманға тәлімгерлік кандидатурасын тағайындау.ӘБ отырысында қарап шығып тәлімгерліктің уақытын көрсетіп директордың бұйрығымен бекітеді.
6. Жас маман міндеттері.
6.1. – Білім туралы Заңды, нормативті актілер,структуралар, штаттар, мектеп жұмысының негізі,атқаратын қызмет бойынша функционалды міндеті.
- белгіленген мерзімге кәсіптік қалыптасу жоспарын орындау
- кәсіби шеберлікті көтеру жолында үнемі жұмыс жасау, атқарған қызметі бойынша тәжірибелік дағдыны игеру
- тәлімгерден жұмыстың озық әдісі мен формасын үйрену,тәлімгермен дұрыс қарым-қатынасты құру
- өзінің жалпы білімділігін және мәдени деңгейін жетілдіру.
- Тәлімгер мен ӘБтөрағасы алдында өзінің жұмысы жөнінде есеп беріп отырады.
7.Жас маман құқығы.
-тәлімгерлікпен байланысты жұмысты жетілдіру бойынша мектеп әкімшілігіне қарап шығуға жіберу
-кәсіптік намысын ақтауға
- өз жұмысына баға ,түсініктеме беретін құжаттармен танысуға.
- педжұмыстармен байланысты сұраулармен басқа мекемелерге бару
- өзіне ыңғайлы етіп білімін жетілдіру.
- өзін қорғау(адвокатпен) кәсіптік этика нормаларына қатысты
- егер заңда қаралған болмаса,тәртіптік тексерудің құпиялығын талап етуге
8. Тәлімгердің жұмысын басшылыққы алу
8.1. Тәлімгер жұмысын ұйымдастыру және олардың жұмысын бақылауды дир.оынбасарына жүктеледі
8.2. Білім мекемесінің директор орынбасары міндеттері
- жас маманды мұғалідермен таныстыру, оған тәлімгер тағайындау.
- жас маманмен тәлімгердің біргелікте жасайтын жұмысқа керекті жағдайлар жасау
- тәлімгермен жас маман өткізген кейбір сабақтарына ,сыныптан тыс іс-шараларына ену
- жас маманның жұмыс жоспарын құруда тәлімгер жеке тәрбие жұмыстарға озық форма мен әдістерге оқу ұйымдастыру, педагогика мен психология негіздерінде , оларға әдістемелік және практикалық жәрдем көрсету,
- білім мекемелерінде тәлімгерлікті ұйымдастыруда жақсы тәжірибені оқып, үйрену, тарқату, жинақтау.
- тәлімгердің мадақтау мөлшерін анықтау
8.3.жас маман мен тәлімгер жұмысына тікелей жауапты ӘБ төрағасы алып барады
ӘБ төрағасы міндетті:
ӘБ отырысында тәлімгердің жеке жұмыс жоспары қаралады.
- тәлімгер мен жас маманға инструктаж өткізу(нұсқама)
осы Ережеге сәйкес тәлімгер өз міндеттерін іс-жүзіне асыруды қамтамасыз ету
тәлімгердің жұмысын күнделікті бақылаудан өткізу.
ӘБ отырысында жас маман мен тәлімгердің есебін тыңдау ,бекіту және білім мекемесінің директорының оқу-тәрбие жұмыстары , әдістемелік жұмыстар бойынша орынбасарына тапсыру
9.Тәлімгерлікті регламанттейтін құжаттар.
9.1. мұндай құжаттарға жатады
-Ереже
- білім мекемесінің директорының бұйрығы тәлімгерлік ұйымдастыру туралы
- педагогикалық жұмыстың ,ғылыми-әдістемелік кеңестің ,тәлімгер кеңесінің ,ӘБ-нің жоспары
- педагогикалық отырыстың ,ғылыми-әдістемелік кеңестің , тәлімгер кеңесінің ,ӘБнің протоколдары(тәлімгерлік қаралған отырыстар)
- тәлімгерлік өткізген жұмысының озық тәжірибесі б-ша әдістемелік нұсқамалар және шолу
- тәлімгерлер жұмысы б-ша сұрақтар хаттары .