27. Индикаторлық қателіктер, Протондық қателіктер, гидроксидті қателіктер, концентрациялық қателіктер. Индикатордың қателіктері пайдаланылатын көрсеткіштер ауқымына байланысты нормаланады (өлшеу өзегінің орын ауыстыруына байланысты).
Сутегі (Протон) қатесі ХНз0 + * бұл қателік КТТ - да сутегі иондарының шамадан тыс болуынан немесе күшті қышқыл ерітіндісінің титрленбеуінен немесе негіз ерітіндісінің күшті қышқыл ерітіндісімен перетитрленуінен болады. Бірінші жағдайда қате теріс, екіншісінде-оң.
Гидроксид қатесі Хон_. Бұл қате күшті негіз ерітіндісін қышқылмен (теріс қате) толықтырудың немесе қышқыл ерітіндісін күшті негіз ерітіндісімен (оң қате) артық гидроксид иондары болған кезде пайда болады.
28. Метилоранж пен фенолфталеинмен титрлеу кезінде қандай қателіктерді ескеру қажет: а) HCL + NaOH; ә) CH3COOH + NaOH; б) NH3 + HCL; в) Na2CO3 + HCL. Фенолфталеиннің қатысуымен реакция теңдеу бойынша бір сатыға өтеді
Na2CO3 + НСl → NaHCO3 + NaCl.
Фенолфталеиннің қатысуымен титрлеу нәтижелері бойынша натрий карбонатының құрамын қатынасы бойынша есептеуге болады
m (Na2CO3) = NHCl * VHCl (фф) * M (ЭNa2CO3), мұндағы NHCl-қышқылдың Жұмыс ерітіндісінің қалыпты концентрациясы; VHCl(фф) – фенолфталеиннің қатысуымен титрлеуге, яғни бейтараптандырудың бірінші сатысы бойынша Na2CO3 титрлеуге жіберілген қышқылдың Жұмыс ерітіндісінің көлемі; m(Эна2co3) = M(Na2CO3) = 106 г/моль – фенолфталеиннің қатысуымен титрлеу үшін Na2CO3 эквивалентінің молярлық массасы.
Метилоранждың (рт≈4) қатысуымен натрий карбонатын титрлеу эквиваленттің екінші нүктесінде аяқталады, нәтижесінде теңдеу арқылы бейтараптандырудың екі кезеңі жүреді
Na2CO3 + 2нсl → H2CO3 + 2NaCl.
Метилоранждың қатысуымен титрлеу нәтижелері бойынша натрий карбонатының құрамын қатынасы бойынша есептеу керек
m(Na2CO3) = NHCl·VHCl (MO)·M (Ena2co3),
мұндағы VHCl (мұ) – метилоранждың қатысуымен титрлеуге жіберілген қышқылдың Жұмыс ерітіндісінің көлемі;
M(ЭNa2CO3) = M (Na2CO3)/2 = 106/2 = 53 г/моль – метилоранждың қатысуымен титрлеу үшін Na2CO3 эквивалентінің молярлық массасы.
