1-сабақ СӨзжасам. ТҮбір мен қосымша 1-жаттығу


-САБАҚ ЕСІМДІК ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ



бет26/56
Дата06.02.2022
өлшемі1,48 Mb.
#37132
түріОқулық
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   56
13-САБАҚ
ЕСІМДІК ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ
31-жаттығу. Жоқтау қай кезде айтылады? Өлеңді оқып, кімге арналғанын айт.
Қадірлі қаламдас, марқұм
Қажымұрат Құсанұлы Смағұлдың қазасында айтылуға тиісті
Жоқтау

Қайталанбас тұлға едің, ұқсамайтын өзгеге,


Ермейтұғын біреу айтқан өсек-аяң, сөзге де.
Турашыл ең «бас кессе де, тіл кеспек жоқ» дейтұғын,
Ақындықпен түссең дағы алуан түрлі көзге де.

Сөз өнерін серік еттің тым жасыңнан, әріден,


Сол өнермен жақын болдың, үлкен-кіші – бәрімен.
Азаматтық келбетіңмен «Қажымұрат» атандың,
Әзіл-оспақ өлеңіңмен жарасып ең кәрімен.

Өткеніңде бұл жалғаннан біраз дел-сал күн кештім,


Еске алып әр ісіңді өз-өзіммен тілдестім.
Жарқын бейнең өшпес, сірә, ел жадында сақталар,
Еңбектерің жинақталып, кітап болып хатталар.

«Тәубе – дейік – бергеніңе» - ұрпақ қалды артыңда,


Жалғастырып өміріңді, ата дәстүр, салтын да.
Қияпатты болмысыңды немереңнен танысын,
Бірге өскен достарың мен «Қазақ» деген халқың да.


Е.Мундуинов


Тапсырма: 1.Мәтін құрамындағы есімдіктерге тұлғалық, құрамдық талдау жаса. 2.Жіктеу есімдіктерін септегенде қандай өзгешелік байқалады? 3.Қажымұрат ақынның бойынан қандай игі қасиеттерді көреміз?мінездеме бер. 4.19-жаттығудағы өлеңмен салыстыр.


32-жаттығу. 1.Мәтін не жайында жазылған? 2.Мәтінде есімдіктің қай түрі кездеседі? 3. Есімдіктерге жалғанған қосымшалардың түрлерін ажырат.
Жүсіпбектің «Қартқожасы» менің столымның кілттеулі тартпасында жатқанына алпыс жылдай болды. Ана бір кездерде өртеп те жібергем жоқ, көміп те тастамадым. Аса бір сенген адамым болмаса екінің біріне көрсете де бергем жоқ. Кім біледі, адамға адамның сенімі жоғалған, әркімнің соңында ГПУ-дің бір тыңшысы жүретін заман еді ғой ол. Жүкеңнің шығармаларын жасымда түгелге жуық оқығам. Ол кісі менің ойымнан еш уақытта шыққан емес. Неге екені белгісіз, «әйтеуір, бір тірілер» деген үміт үзілген де жоқ еді. Мүмкін, оған Жүкеңмен біздің туыстық жақындығымыз себеп болған шығар. Ерте заманда Баянауыл дуаны тоғыз болыс ел болған екен, соның бірі Қызылтау болысы, ал мен Далба болысынікімін. Біз онымен 6-7 атадан қосыламыз.
Зейтін Ақышев жазушы, аудармашы



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   56




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет