102. Мемлекет саяси институт ретінде. Мемлекеттің шығу тегі және нег ол эізгі теориялары. Елдің негізгі қасиеттері. Батыста да, мысалы, орыс саясатында да барлық ойшылдар ел міндеттерін зерттеуде сауда-саттық жүргізді. Нәтижесінде еліміздің ерекшелігін нақты құрылымымен, саяси биліктің белгілі бір тобы және белгілі бір жердегі әлеуметтік процестерді басқару арқылы саяси қоғамдастық ретінде саяси тұжырымдамасы дамыды. Бұл — еліміздің мәні туралы абсолюттік идеяны иелену үшін қосымша қасиеттерді қажет ететін ең үздік анықтама. Елдің жеткілікті ерекшелігі — бұл егемендік, яғни оның сыртында еркіндік және ішкі істердің үстемдігі. егемендік — жоғары саяси биліктің болуы, оның атынан елде кез-келген мүшенің атқаруы үшін қажетті барлық елеулі қорытындылар қабылданады. Үкімет жеке саяси күштердің емес, бүкіл қоғамның мүддесін білдіреді. Тек заңдар шығарып, сот төрелігін жүзеге асыра алады. Мемлекеттік биліктің (үкімет, бюрократия, мәжбүрлеу органдары) функцияларын жүзеге асыратын органдардың және институттардың қоғамдық жүйесінің болуы еліміздің екінші ерекшелігі болып табылады. Еліміздің маңызды ерекшелігі — билікке ие болған зорлық-зомбылықты монополиялы түрде енгізу. Бұл, шын мәнісінде, тек қана үкіметтің өзінің меншікті иелеріне қатысты күш қолдануды (физикалық қысым көрсету) қолдануға құқығы бар. Бұл үшін ол сондай-ақ ұйымдастырушылық қабілеттерге ие (мәжбүрлеу аппараты). Үкімет әлі күнге дейін белгілі бір заңдылықтың болуымен сипатталады. Ол өзінің меншікті жерінде заң шығарушы және күзетші ретінде әрекет етеді. Заң жалпыға ортақ деп танылған шаралар мен мемлекетке тән қарым-қатынастар жүйесін нығайтады.
Мемлекеттің мынадай белгілері болады:
1. Өзінің шекарасы бар, белгілі территориясы болады. Өндірістің өркендеуі, сауданың өсуі, еңбектің бөлінуі, халықтың көбеюі кәсіпке байланысты аумақтық бөлінуге әкелді. Аудан, облыс, штат, т.с.с. пайда болды.
2. Ерекше үкімет аппараты болады: мемлекетте әр түрлі мәселелерді шешу үшін қарулы әскер, шенеуліктік аппарат, полиция, сот, барлау, шіркеу, баспасөз, т.б. құралдар қажет болады.
3. Мемлекет егеменді болуы керек. Ол – ішкі және сыртқы істерін атқарудағы толық тәуелсіздігі, дербестігі.
4. Ішкі істер органдары, тергеу комитеті, прокуратура. Қылмыс жасағандарды еркінен айырудан бастап, өлім жазасына дейін кесе алады.
5. Салық салу. Үкімет аппаратын ұстау үшін халыққа салық салады.
6. Мемлекеттің азаматтығын алу қажет. Сол жерде туып, өскен соң, сол елдің азаматы болуың керек, онсыз мемлекет тарапынан қорғаныш болмайды.
Осы айтылған белгілер мемлекетті басқа ұйымдардан ерекшелендіреді
