Алдыңғы бөлімдердің тапсырмаларында оқушылар абстрактілі өнерде пайдаланатын пішін мен белгілерді, музыка әсерімен таңба басу, сурет салу, пішін және бояу техникасын үйренді.
Тілдік мақсаттары
Оқушыларға түсінікті тиісті ғылыми тілде жазылған тілдік мақсат үлгісі төменде берілген.
Оқытудың тілдік мақсаттары
Пәндік лексика және терминология
Диалогқа/жазылымға қажетті сөздер топтамасы
Оқушылар орындай білуі тиіс:
• қоршаған ортадағы нысандарды сипаттау үшін сын есімдерді пайдалану.
• Тапсырманы орындау үшін бір-біріңе қалай көмектестіңдер?
• Үйкелеуді, ысқылауды бұрын кім орындап көрді?
• Жақсы үйкелеу алу үшін, барлық нысандар мен беттер сай келе ме?
• Сендердің ойларыңша, үйкелеу оңай ма, әлде қиын ба?
Қандай бедер түрлерін атай аласыңдар?
Неліктен екенін айта аласыңдар ма…?
• …осы нысан/бөлме бұрышының суретін салып көрдіңдер ме?
• …кедір-бұдырлы бедерден алған үйкелеу дұрыс деп ойлайсың ба?
Басқа да тілдік мақсаттарды белгілеу және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» бөлімін қараңыз
Қысқаша шолу
Бұл бөлімде оқушылар мектеп айналасындағы ерекшеліктерді, қоршаған әлемдегі заттарды қарапайым сурет арқылы қамтып көрсетуді үйренеді. 1-бөлімдегі жұмысқа сүйене отырып, оқушылар құралдар мен басуға арналған үдерістерді пайдалануда үлкен тәжірибе жинақтап, практикалық және бақылау дағдыларын дамытады. Олар бет пен бедері сияқты, визиуалды элементтерге назар аударып, осы үдерістер арасындағы байланысты зерттеуді бастайды.
Қоршаған ортаның кейбір ерекшеліктерін, таныс бейнелер мен пішіндерін білу (түс, фактура, пішін және т.б.)
Мен және менің мектебім
Өз мектебімде, сыныбымда нені көре аламын? Бұны мен қалай есіме сақтаймын?
(С, К) Сынып немесе мектеп ғимараты интерьерінің кейбір фотосуреттерін көрсетіңіз. Мектеп нысандары бейнеленген әр түрлі материалдар және суреттермен жұптасып жұмыс істейтіндерін түсіндіріңіз. Олар сынып бөлмесінің немесе мектептің бөлігін таңдайды. Оқушылармен мектеп нысандары туралы әңгімелесіңіз.
Берілген нысандар мен оқушыларды не байланыстыратынын анықтаңыздар. Олардың көріп отырған әр түрлі сызықтар мен пішіндер туралы өз пікірлерін айтуын сұраңыз.
(Ж, Т) Оқушылар жұптасып жұмыс жасай отырып, кезекпен сызық, пішін, нысан туралы пікірлерін білдіреді.
(С, Қ) Фотосуретшінің түсірген сандық суреттерінен үлгілер көрсетіңіз. Сұрақтар қойыңыз, мысалы, «Бұл нысанды/бөлме бұрышын неге түсірген»?, «Қандай пішінді көріп тұрсыңдар»?, «Қандай сызықтарды көресіңдер»?.
Мектепте және мектептен тыс топсеруен жүргізу барысында мұғалім оқушылардың барлық қауіпсіздік ережелерін ескере отырып алдын ала серуен жолын ойластырады, Фотосуретте көрсетілген әр түрлі нысандар мен орындар оқушыларды ойын дамытып, қызығушылыққа жетелейді. Бұл тапсырманы деңгейлеп орындау мақсатына жетуге мүмкіндік береді.
Оқушылар жұмысты жақсы істеуі және бір-біріне қолдау көрсетуі үшін, алдын ала оларды жұпқа қалай бөлу қажеттілігін ойластырыңыз. Әсіресе, оқушылар сыныптан тыс жұмыс істейтін болса, бақылап отырған жөн. Бүкіл сынып мектеп айналасында бірге немесе жұппен/шағын топпен және мектепте ересектердің қолдауымен жұмыс істеу ұсынылады.
Сыныппен кері байланыс бірлесіп, жұппен жұмыс жасауға, практикалық дағды мен білімдерін бақылауға және қалыптастырушы бағалауға мүмкіндік береді.
Оқушылар өздерінің көрген нысандарын сипаттау үшін қолданатын сөздері туралы ойланады, осылайша сөздік қорын және сұхбаттасу дағдысын дамытады.
Сандық фотоаппараттар
Компьютер, проектор, тақта
Мектеп, сынып бөлмесі фотосуреттерінің үлгілері
Жеке суреттерді кішірейту және ұлғайту мүмкіндігін қарастыру
2.1 Қоршаған ортаның бейнелері
1.2.1.1
Өздерінің шығармашылықидеяларын берудің қарапайым тәсілдерін
анықтап, қоршаған ортадағы кейбір визуалды элементтерді қолдану
Мен мектеппен танысамын (С, К) Сынып бөлмесінің эскиздерін, фотосуреттерін көрсетіңіз. «Сурет салуға арналған альбомды бұрын кім пайдаланды?», «Альбом не үшін қолданылады деп ойлайсыңдар»? деген сияқты сұрақтар қойыңыз. Оларды қызықтыратын нысандар мен сынып бөлмесі бөліктерінің суретін салу үшін, жұптасып өздерінің альбомдарында жұмыс жасайтындарын түсіндіріңіз.
(С) Оқушыларға жан-жақтарына мұқият қарап, сыныпты бақылап, оларды не қоршап тұрғанын айтуларын сұраңыз. Қандай сызықтар мен пішіндерді көріп тұрсыңдар? Сонымен бірге қабырға, төбе, терезе, есік және т.б. заттарды қоса алғанда, оқушылармен бірлесе отырып, оларды не қоршап тұрғанын атап шығыңыз. Түзу, ирек, сынық, үзік сызықтардың қай жерде өтетінін анықтаңыз.
(Ө, Қ) Оқушылар әр түрлі пішіндердің суретін салады (шаршы, шеңбер, тіктөртбұрыш).
Сурет салуды қалай бастайтынын көрсетіңіз.
Бұл пішіндер неге ұқсайтынын сұраңыз. Оқушылар сынып бөлмесіндегі пішіндер мен айналадағы заттардың арасындағы байланысты қарастыра отырып, суреттерін толықтырып салады (мысалы, тіктөртбұрыш-есік, терезе; шеңбер-сағат, доп және т.б.).
Оқушыларға альбомды көрсетіп, оны сурет салу және идеяларын жинақтау үшін қалай пайдалануға болатынын талқылаңыз.
Альбомды көрсету оқушылардың ойлары мен сурет салу бойынша жұмыс үдерістерін дамыту үшін пайдалы.
Мұғалім альбомы
Оқушылардың альбомдары
Қарындаштар, өшіргіш, түрлі түсті қарындаштар
Фотоаппарат/бейнекамера
2.2 Материалдар және өнердегі жұмыс техникалары
1.2.2.1
Қарапайым әдістер мен тәсілдерді пайдаланып, материалдарды (табиғи және жасанды) және құралдарды қолдану, тәжірибе жүргізу
Мен текстураны меңгеремін (Ө, Т) Сабаққа дайындық кезінде сынып бөлмесіне текстураны анықтауға мүмкіндік беретін әр түрлі заттарды дайындап қойыңыз. Олар мыналар болуы мүмкін: қатты бедерлі қағаз, бедерлі шыны, айна немесе картинаның жақтауы, тиындар және тағы да басқа көптеген заттар. Ең бастысы, оқушыларда таңдап алуға және алынған бейнелерді салыстыруға мүмкіндіктері болуы керек.
Сабақ басында оқушылардан партаның бетін, сөмкелерінің сыртын, киімдерін алақандарымен сипап көрулерін сұраңыз. Олардан не сезінгендерін, нені байқағандарын сұраңыз.
Бейне алу үшін, нысанның үстіне парақты қою керек. Парақты қарындашпен бояу арқылы қағаздың бетіне текстураның бейнесін шығарып аласыз. Бейнені бұлай алу, үйкелеу, ысқылау әдісі деп аталады.
(С, Қ, К) «Нысанды тап» ойыны арқылы алынған суретті зерттеу. Сынып бөлмесіндегі заттардың негізінде жасалған жұмыстарды көрсетіңіз. Оқушылар сурет бойынша затты болжап табуы тиіс.
Олар тапқаннан кейін, заттың суретін көрсетіңіз.
Жұмысты орындау тәсілін көрсетіңіз. Көрсетілім жасауға оқушылардан көмектесуін сұраңыз. Олардан: «Барлық заттар мен үстіңгі беттерден текстура мен әдемі суреттер салуға бола ма»?, «Текстура» дегеніміз не»? деп сұраңыз.
(Ө, Ж) Нысан таңдауда оқушыларға еркіндік беріңіз. Егер оқушы жеке жұмыс жасау барысында қиыншылықтармен кездесіп жатса, оларды жұптастырыңыз. Оқушылардың біреуі қағазды ұстап тұрса, екіншісі қарындашпен жұмыс жасайды.
Мұғалім оқушылардың жұмыс барысын бақылай отырып, жұмысты кімнің жеңіл орындай алатынын, ал кімге көмек қажеттігін анықтайды, қажеттілігіне қарай бағыт беріп, кеңестер айтады.
Оқушылар жаңа терминдерді қолдана отырып заттарды сипаттайды. Бұл тілді дамытуға әсер етеді.
Жұмыстың қалай жасалғанын және оларды жасау кезінде қандай әдістер қолданылғанын талдаңыз. Жұмыс жасауда қандай қиындықтар кездесті?
Тапсырма бірқатар текстура мен өрнек/суретті талдауға мүмкіндік береді.
Тапсырманы орындау барысында оқушылар бір-біріне қолдау көрсетеді. Қосымша тапсырма: мұғалім үйкелеу үшін барынша күрделі бедерді ұсына алады.
Үйкелеу, ысқылау үшін, қиылған қағаз (газет қағазы)
Ақ түсті әр түрлі форматтағы қағаз
Балауыз борлар, түрлі түсті қарындаштарӘр түрлі текстуралы заттар
2.3 Дайындау технологиялары
1.2.3.1
Қарапайым тәсілдермен материалдарды және компоненттерді өлшеу, белгілеу, қию, пішінін келтіру, жинақтау, қосу және біріктіру
Мен мектепті безендіремін
(С, Қ, К) Оқушыларға суреттен өз аты-жөндерінің бірінші әріптерін тауып алуды тапсырыңыз. Оларды қалай безендіруге болатынын ойлануды ұсыныңыз.
Оқушыларға аты-жөндерінің бас әріптерін ысқылау тәсілімен безендіруге болатынын айтыңыз. Ал, өткен сабақта олар бұл тәсілді қолданып көргендіктен, бұдан да тәуір тәсілмен басқаша безендірген дұрыс болады. Бедерлеме – бастыру арқылы алынатын кескін, із. Басқаша айтқанда, таңба.
(К) Оқушыларға із салудың тағы бір әдісін, заттың боялған бетінен басылған немесе тырналанған бедерлемені алуды көрсетіңіз.
Осылайша, оқушыларға із алудың бірізділігін көрсетіңіз.
(Ө, Ж) Оқушы келесі жұмыс кезеңдеріне көшеді:
-сәйкес келетін (жұмсақ) негізді таңдау;
-суретін салу;
-суреттің жиегін бастыру;
-бояу жағу;
-парақ бетіне таңбалау.
(Ө, Қ) Жұмыс аяқталған соң, оқушыларға қағаздан қиылған аты-жөнінің бас әріптерін бедерлемемен безендіруді ұсыныңыз. Олар бір немесе бірнеше суреттермен әр түрлі әріптерді безендіре алады.
(С, Ө) Жұмыс аяқталған кезде, оқушыларға өз аты-жөндерінің бас әрпінен сынып тақтасына немесе бос орындарға коллаж жасауды ұсыныңыз.
Бұл жұмыс мұғалімнің тарапынан мұқият қадағалануы қажет, себебі материалдардан оқушылардың киімі былғануы мүмкін. Оқушылардың жұмыстары аяқтаған соң, көрме үшін сыныптың бір бұрышын дайындау керек.
Өз жұмыс орындарында тазалықты сақтау үшін, жұмыс тәртібін және қауіпсіздік ережелерін сақтау қажет. Үстелдердің бетіне арнайы қорғаныс материал төселіп, тазалықты сақтау керек.
Мұғалім бүкіл сыныпқа немесе шағын топтарға арнап әр түрлі жұмыс түрін ұйымдастырады, сондай ақ, көркемдік ресурстарды орналастыруға және көрмеге арналған бос орынды анықтайды.
Жұмысты ұйымдастыру кезінде оқушылардың бір-біріне барынша қолдау көрсетуіне мүмкіндік жасау үшін топтастыруды ескеру керек.
Із, таңба жасау үшін жұмсақ негіздер.
Мысалы:
бір рет қолданылатын тәрелкелер немесе ламинадталған төбе плиткалары, қарындаш, бояу, қылқалам, А4 ақ қағазы, оқушылардың аты-жөнінің бас әріптері, скотч
Мектептің мерекеге безендірілген суреті
http://www.homecrafts.co.uk/content/PDF/AD516_printmaking.pdf
