15 Тақырып. Размерлік өңдеудің физика-химиялық әдістері. Размерлік өңдеудің физика-химиялық әдістеріне электроэрозиондық, электрондысәулелік, жарықсәулелік, химиялық және ультрадыбыстық әдістер жатады.
Бұл әдістердегі өңделетін материалының беткі қабатының қирауы әдетте үлкениилемділік деформациясы есебінен емес, электрлік және химиялық эрозия жолымен жүргізіледі. Химиялық эрозия-бұл металдың химиялық немесе электрохимиялық процесстер әрекетінен қирауы.
Электрлік эрозия – бұл импульсті электр разрядының әрекетінен металдың бағытталып лақтырылуы.
Материалдардың физика-химиялық әдістермен өңделуін уақыт бірлігі ішінде w, мм3/мин ортаминуттық беріліс шамасымен S, мм/мин алынып тасталған дайындама материалы көлемімен; құралдың тозуымен, өңделген беттің сапасымен (Ra, , H, HRC және т.б.) сипатталады.
Электроэрозиондық өңдеу. Электрэрозиондық әдісі импульсты электр разрядтарының жылулық әрекеті нәтижесінде, тоқөткізуші материалдарды бағытты жоюға электрлік эрозия құбылысын қолдануға негізделген.
Электрлік эрозия булану, балқу және балқытылған металдың гидродинамикалық алып тастауы нәтижесінде жүреді. Термиялық кернеулер беткі қабаттардың мортты қирауын шақырады.
Газ ортасындағы электродтар арасындағы разряд немесе электродтық аралықтың диэлектрлік сұйықпен – керосинмен, минеральды маймен және т.с.с. толтырылуы болады. Сұйық ортада эрозия процесі қарқынды жүреді. Электродтарда потенциалдар айырмасы болған кезде электрод аралық кеңістігінің иондалуы жүреді. Потенциалдар айырмасы нақты бір шамаға жеткенде, электродтар арасындағы ортада өткізу каналы пайда болады, оның ішімен импульстық, ұшқындық және доғалық разряд түріндегі электр энергиясы ұмтылады. 10-5 …10-8с уақыт ішінде тарайтын энергияның жоғары концентрациясында, өткізу каналындағы тоқтың сәттік тығыздығы 8000…10000, А/мм2жетіп жығылады, осының нәтижесінде өңделетін электрод-дайындама бетіндегі температура 10000-12000 0С көтеріледі. Бұл температурада металл көлемінің сәттік булануы мен балқуы, өңделген бетте сынық пайда болады. Тоқтың келесі импульсы электродтар арасындағы ең аз арақашықтықты электродаралық арасын кесіп өтеді. Процесс эрозии продолжается до тех пор, пока не будет удален весь металл, расположенный между электродами на расстоянии, при котором возможен электрический пробой при заданном напряжении импульса. Для продолжения процесса необходимо сблизить электроды.
Кроме теплового воздействия при электроэрозионных процессах обработки на материал электрода-заготовки действует электродинамические и электростатические силы, а так же деление жидкости в следствии кавитации, сопровождающий процесс импульсных разрядов. Совокупность силовых и тепловых факторов приводит к разрушению металла и формообразованию поверхности обрабатываемой заготовки–электрода. К электроэрозионному методу относят электроискровую, электроимпульсную, высокочастотную электроискровую и электроконтактную обработки.
Электроискровая обработка. Размеры с точностью до 0,002 мм при шероховатости поверхности Ra=0,63…0,16 мкм используется импульсный разряд между заготовкой (+) и инструментом (-). Источники тока: электронные, тиратронные, ламповые и транзисторные генераторы.
Электроимпульсная обработка. При этом методе обработки используют электроимпульсы большой длительности (500….10000мкс), в результате чего происходит дуговой разряд.
Электроконтактная обработка основана в локальном нагреве заготовки на месте контакта ее с электродом-инструментом и удалении размягченного слоя или даже расплавленного металла из зоны обработки механическим способом относительным движением заготовки и инструмента. Источником образования теплоты в зоне обработки являются импульсные дуговые разряды.
Электрохимические методы обработки основаны на явлении анодного растворения, происходящего при электролизе. При прохождении постоянного тока через электролит на поверхности заготовки, включенной в электрическую цепь и являющейся анодом, происходят химические реакции и поверхностный слой металла превращается в химические соединения. Продукты электролиза переходят в раствор или удаляются механическим способом (электрохимическое полирование, размерная обработка, электроабразивная и алмазная обработки).
Достарыңызбен бөлісу: |