Анықтама: Берілген түзуге параллель болатын кез- келген нөлдік емес вектор оның бағыттауыш векторы д.а.
ˉa ׀׀P ˉa-бағыттауыш Р-ң
ˉb ׀׀P ˉb- бағыттауыш Р-ң
Кез келген M(x,y)
=
M нүктесі радиус векторы
= ={x,y}
Түзудің теңдеуін жазу үшін о-ң бойында жатқанбір нүкте ж/е бағыттауыш вектор қарастырылады
P түзу берілген
a׀׀P=> ˉa{e,m},M0=(x0,y0) ЄP
кез келген M(x,y)- ағынды нүкте ЄP
ˉr=ˉr0+ˉM0ˉM; P ׀׀ M0M ׀׀ ˉa=> Ξλ: ˉM0ˉM=λˉa, λ=t
ˉr=ˉr0 + tˉa (1)
t€(-∞;+∞)
ˉr={x,y}; ˉr0={x0,y0}
x=x0+t*l
y=y0+t*m (2) координаттар теңдуі
t=(x-x0⁄l)=( y-y0⁄m) (3) түзудің канондық теңдеуі
Түзудің жалпы теңдеуі
Теорема: 1) Жазықтықтағы түзу әрқашан келесі бірінші дәрежелі теңдеумен анықталады:
Ax+By+C=0 (4)
2) Кері (4) түрді кез келген теңдеу жазықтықтықтағы түзудің теңдеуі болады.
Д/y :1) (3) түзу (x-x0⁄l)=( y-y0⁄m)
Mx+(-l)y+(ly0-mx0) =0
m=A; -l=B; ly0-mx0=C
Ax+By+C=0
2) Ax+By+C=0 =>(3)
(4)-ң алгебра бойынша САТЖ ретінде қарастырсақ шексіз көп шешімі бар
(4) шешімін қарастырсақ: x0, y0
Ax0+By0+C=0 (5)
(4)-(5)=> A(x-x0)+B( y-y0)=0 (6)
(x-x0⁄(-B))=( y-y0⁄A) (7)
Салдары1: (7) б-ша ˉb={-B,A} түзу бағ. ˉb
Салдары2: (6) ˉN{A,B}
M0ˉM={ x-x0 ; y-y0}
(ˉN, M0ˉM)=0 => ˉN ┴M0ˉM => ˉN ┴P
Ан: Ax+By+C=0 түзудің жалпы теңдеуі д.а.
ˉN={A,B} о-ң нормаль векторы д.а.
2 нүкте арқылы өтетін түзудің теңдеуі
a= ˉM 1ˉM2 ׀׀P={x2-x1; y2-y1}
(3)=(x-x1)/(x2-x1)=(y-y1)/(y2-y1) (8)
Кесінділер арқылы жазылған теңдеу
Ax+By+C=0 ; Ax+By=-C /-C
x/(-C/A)+y/(-C/B)=1 =>-C/A=a; -C/B=b
x/a+y/b=1 (9)
x=0 =>y=b
y=0 =>x=a
a,b>0
a,b<0
Бұрыштық коэффициет арқылы түзудің теңдеуі
ˉа={l,m}
(3) (x-x0⁄l)=( y-y0⁄m)
M(x-x0) /l= y-y0
m/l=tgα=k
y=k(x-x0)+y0
y=kx+( y0-kx)
y-kx=b
y=kx+b
x=0 => y=b =>(0,b)ЄP
2 түзудің өзара араласуы
P1: A1 x+B1 y+C1 =0 ˉN1={A1 ,B1}
P2: A2 x+B2 y+C2 =0 ˉN2={A2 ,B2}
P1 ∩ P2 ˉN1 ׀׀⁄ ˉN2
A1/ A2≠ B1/ B2
2) P1׀׀ P2 A1/ A2= B1/ B2≠C1 /C2
3) P1׀׀ P2 A1/ A2=B1/ B2=C1 /C2
Салдары: Параллель түзулердің теңдеулері ұқсас болады. Олардың тек бос мүшесінде ғана айырмашылығы болады.
2 түзудің арасындағы бұрыш
Cosα=(ˉN1,ˉN2)/ ׀ˉN1׀ ׀ˉN2׀
2 түзудің арасындағы бұрыш
2 нормаль арасындағы бұрыш
P1׀׀ P2 A1 x+B1 y+C1 =0 ˉN1={A1 ,B1}
P1׀׀ P2 A2 x+B2 y+C2 =0 ˉN2={A2 ,B2}
Cosα=(ˉN1,ˉN2)/ ׀ˉN1׀ ׀ˉN2=( A1 A2+ B1 B2)/(√ A12+ B12√ A22+ B22)
Cosβ=cos(180-α)=-cosα
P1: y=k1 x+b1
P2: y=k2 x+b2
k1=tgα1
k2=tgα2
tgψ = tg(α2- α1)=( tgα2- tgα1)/(1+ tgα1·tgα2)=( k2- k1)/(1+ k1·k2)
P1 ┴ P2 k2- k1=0 k2=k1
Нүктеден түзуге дейінгі арақашықтық
P: Ax+By+C=0
М0ЄP
d=(׀ Ax0+By0+C ׀)/ (√A2+B2)
α=(пр. ˉM 1ˉM0)=( ˉM 1ˉM0)·(cosψ)= ((ˉM 1ˉM0)· ׀ˉN׀· cosψ)/ ׀ˉN׀= ׀׀ˉM 1ˉM0,ˉN ׀ / ׀ˉN׀ =
=( A(x0-x1)+B( y0-y1))/(N)=( Ax0 +By0 +( -Ax1-By1))/(√ A2+B2)
19. Жазықтықтың теңдеулерінің түрлері. Нүктеден жазықтыққа дейінгі арақашықтық. Екі жазықтықтың арасындағы бұрыш.
Жазықтықтың теңдеулерінің түрлері
Жазықтықта жататын кез-келген 2 коллиниар емес вектор оның бағыттауыш векторлары деп аталады. Жазықтықтың теңдеуін жазу үшін 3 нәрсе к/к.: 1нүкте ж/е 2 бағыттауыш вектор.
жазықтық
, бағыттауыш вектор
,бағыттауыш вектор,
, параллель емес векторлар
- ағымдағы нүкте
- =
( , )- базис
;
-
= - жазықтықтың векторлық, параметрлік теңдеуі
(2) жазықтықтың координаттық, параметр-к теңдеуі.
компланар векторлар болуы қажетті және жеткілікті
( , )=0
=0 (3)
Жазықтықтың жалпы теңдеуі
Теорема: 1) Аффин координат-р жүйесінде кез-келген жазықтықтың теңдеуі кеңістікте бірнеше дәрежелі теңдеумен жазылады.
(4)
2) Кез келген (4) түрдегі теңдеу кеңістікте жазықтықты анықтайды.
Д/у: 1)дәлелдеу үшін (3) пен (4) тің байланысын табу керек.
(3) =>(4) (3)ті 1-қатар бойынша жіктейміз.
=0
=А =В =С
=> Ax+By+Cz+D=0;
2) (4)=>(3) (4) => ал (4) 1 дербес.
Шешімі => (5).
(4)-(5)= (6)
=
(7).
(6)=(7)=>(3) теорема дәлелденді.
Салдары 1. (4) түрлі теңдеу жазықтықтың жалпы теңдеуі д.а.
Салдары 2. (6) теңдеу
( 6) = ( , ) = 0;
Декарт координаттар жүйесінде (А,В,С) – жазықтықтың нормаль векторы д.а.
Үш нүкте арқылы жазылған жазықтықтың теңдеуі.
бір түзудің бойында жатпайды.
( 3)
= 0 (8)
Кесінділер арқылы берілген жазықтықтың теңдеуі
( 4) / -D
(9)
= a; = b; = c.
1 ) x=0 y=0 z=c
2 ) x=0 z=0 y=b
3 ) y=0 z=0 x=a
Екі жазықтықтың орналасуы және арасындағы бұрыш.
1 )
2)
3)
Екі жазықтықтың арасындағы бұрыш –ол нормаль-р-ң арасындағы бұрыш.
Нүктелердін жазықтыққа дейінгі арақашықтығы.
Ax+By+C+D=0;
d-? (арақашықтық)
M(x,y,z)
d= = = =
Достарыңызбен бөлісу: |