Материалдағы ылғалдылықты анықтау әдістері

Материалдың ылғалдылығын анықтауға тікелей және жанама әдістер қолданылады. Тікелей әдістерде ылғалды материал ылғал мен құрғақ бөлікке бөлікке бөлінеді, ал жанама әдістерінде материал ылғалымен функционалды байланысқан бір шаманы анықтайды. 

Тікелей әдістер

2. дистиляциялы әдіс- өнімді сосудқа салып, үстіне еріткіш затты құяды (толуол,ксилол, иззоктан). Сосудты қыздырады. Өнімдегі ылғал еріткіш затпен буланып сұйытқышта сұйылып, өлшенетін сосудта жиналады

3. эксракциялы әдіс- майдаланған қатты және паста түріндегі өнімдерге пайдаланылады. Өнім су сіңіретін сұйықтармен араластырылады (диоксин, ацетон, этил спирті). Бұл сұйықтар экстракция арқылы өніммен ылғалды мөлшеріне анықтайды (қайнау немесе мұздау температурасын, тығыздығын, кедергісін және т.б.)

4. химиялық әдіс –ылғал мен  химиялық реагентті (SO₂+I₂) арасындағы химиялық реакциясында негізделген. Нәтижеде иодты газ  (HI) пайда болады. Газ мөлшері бойынша материалдың ылғалдылығын анықтайды.

Жанама әдістер

1. электрофизикалық әдісте өнімнің электр кедергісінің немесе диэлектрикалық өзгеруінен материал ылғалдылығын анықтайды

2. радиоактивті әдіс- өніммен β немесе Ј сәулелерін өткізеді. Сәулелердің әлсізденуінен өнімнің ылғалдылығын анықтайды.

Қыздыруға және қоршаған ортаға жоғалатын жылу шығындарының қосындысы;

h₂, h₀ – кептіргіштен шыққанда және калориерге кіргенде ауаның энтапиялары;

Q- кептіру кезінде жылудың шығындалатын жалпы мөлшері.

Егер жылу және ғана калорифтерге берілсе, онда оның мөлшері мына формуладан анықталады:

Q=L(h₁- h₀), кВт ​​​​(5)

Мұнда: h₁ h₀- калорифтерден шыққан және кіру кезінде ауаның энтальпеясы

​​​q= Q/Ŵ=ĺ(h₁- h₀)

4-формуладағы ĺ(h₁- h₀) шамасына қарағанда ΣQ шамасын ескерсек, онда теориялық кептіргішті формуласы:

​​​Q_т =L (h₂- h₀) және q_т =l (h₂- h₀) ​​(6)

Нақты және теориялық кептіргіштердің жылудың меншікті шығындарының айырмашылықтары:

​​​q-q_т =  (h₁- h₂) l - ∆     ​​​(7)

∆ - мәні:

∆ = Σ Q/Ŵ – q _өнім+q_{тріштор}+q_{қорш. орта} – С_ВӨ

мұнда: q _өнім = ν₂/ Ŵ* С_өн (Ө_с-Ө_б) -өнім қыздыруға шығындалатын жылу мөлшері

q_тр =ω_тр / Ŵ* С_тр (Ө_с-Ө_б)

q_{қоршағ.орта} =Q_{қорш.орта} / Ŵ   ​​Q_{қорш.орта} =5%

С_өн , ω_тр - өнімнің, транспорт құралдарының жылдамдықтары

Ө_{б ,} Ө_с -өнімнің  бастапқы және тралары

Өнімнің жылу сиымдылығы көбіне өнімнің ылғалдылығына байланысты, себебі өнімдегі заттардың жылу сиымдылығы судың жылу сиымдылығына қарағанда аса төмен

​​​C_өнім =C_қ.з + Ń* ū Дж/кг*К