14-сұрақ Тиісті дәріханалық тәжірибе - негізгі қағидаттары.Тиісті дәріханалық практика (Good Pharmacy Practice: GPP) фармацевтік кызметкерлердің тұрғындарға көрсететін, фармацевтік қызметінің тиісті сапасын қамтамасыз ету мақсатында жасалған, Ереже болып табылады. Бұл Ережелер денсаулық сақтау жүйесінде, тұрғындардың денсаулығын нығайтуға және аурудың алдын-алуға, кауіпсіз, эффективті және тиімді емдеуге, дәрілік препараттарды қолдануда айқындалатын және проблемаларды шешуге байланысты фармацевтің ролін анықтайды. Бұл Ережелер тұрғындарды сапалы қауіпсіз дәрілік құралдармен, медициналық максатта колданылатын бұйымдармен және медициналық техникамен камтамасыз етуге, оған дәрілік құрал туралы анық мәлімет беруге, салауатты өмір салтын және аурудың алдын-алуды насихаттауға, рецептуралык дәрілік препараттардың тиімді қолдануын камтамасыз етуге, дәрілік препараттардың белгіленуіне және қолдануына әсерін және дәрілік препараттардың жанама әсері туралы мәліметтерді беруге және өзін-өзі емдеуде көмек көрсетуге бағытталған.
Бұл Ережелер фармацевтік қызметкерлер үшін тұрғындардың ауруын алдын-алу және денсаулығын күшейту қызметінде фармацевтік көмектің сапасын жетілдіру және олардың жеке жауаптылығын арттыру мақсатына арналған.«Тиісті дәріханалық практика» 0 (Good Pharmacy Practice) термині - 1991 жылы фармацевтік нарықта бөлшектеп сату секторы дамыған әлемнің 10 елінің жетекші мамандарының кеңесінде енгізілген. 1993 жылы GPP нұскауы Халықаралық Фармацевтикалык Федерацияда (ХФФ-FIP) қабылданған және әр елдің ерекшілігін ескеретін сала бойынша ұлттық стандарттардың негізгі қаңқасын даярлау үшін Дүниежүзілік Денсаулықсақтау Ұйымында (ДДҰ) мақұлданған. 1997 жылы Гаага (Нидерланды) қаласында өткен кеңестің негізгі сұрағы, өз бетімен емделуге ыклас білдірген адамдарға фармацевттердің көрсеткен көмегі, GPP бөлімі ретінде кірді. Халықаралык Фармацевтикалық Федерация (ХФФ) мамандары бөлшектеп сату және дәріханалық пратика Standards for quality of pharmacy services бойынша стандарттарды жасады. Олардың негізінде ДДУ, наукастардың және дәріхана тұтынушыларының мүдделерінің жүзеге асуына кызмет ететін, кәсіби міндеттер тізімі бар GPP стандартын жасауды бастады. Бес жылдан кейін бұл стандарттарды ДДҰ бекітті және GPP негізінде бұл халықаралық ұйымның сарапшылары, экономикасы өтпелі және дамушы елдер үшін дәріхана ұйымдарының жұмыс сапасының артуына бағытталған, нұсқаулықтарды жасауды бастады.Нәтижесінде 3 жылдан соң 2001 жылы мамырда Данияда копенгаген ДДҰ дәрілік саясат және фармацевтикалық тәжірибені дамыту орталығы "Жана Тәуелсіз Мемлекеттердегі тиісті дәріханалық тәжірибе.Тиісті дәріханалық практиканың талабы бойынша фармацевттің ең бірінші міндеті мекен жайына байланыссыз науқастың денсаулығы. Тиісті дәріханалық практиканың талабы бойынша дәріхананың негізгі кызметі - науқастарды тиісті ақпаратпен дәрілік құралдармен және баска да медициналық бұйымдармен қамтамасыз ету, сондай-ақ дәрінің әсерін бакылау бойынша кеңес беру.Тиісті дәріханалық практиканың талабы бойынша фармацевт қызметінің ажырамас бөлігі дәріні ұтымды және үнемді тағайындау, дұрыс пайдалануды камтамасыз ету болып табылады. Тиісті дәріханалық практиканың талабы бойынша дәріхана кызметінің әрбір элементі жеке адамға бағытталып, тиімді түрде жеткізілуітиіс.
Осы талаптарды қанағаттандыру үшін: практиканың негізгі идеологиясы кәсіби факторлар, сонымен қатар экономикалық факторлардыңда маңызының зор болуы
- дәрілік құралдарды колдану көрсеткіштері туралы мәселелерді шешу үшін фармацевтің үлес косуы; фармакотерапияға қатысты басқа медицина қызметкерлерімен, әсіресе дәрігерлермен қарым-қатынас өзара сенім және құпиялылықты қамтитын терапевтік серіктестік ретінде қарастырылуы;
- баска фармацевттермен бәсекелестік емес, тек әріптестік қарым-катынаста
болуы, әрбір фармацевт дәріханалық қызметтерді жетілдіруге ұмтылуы; - медициналык практика мекемелеріндегі дәріхана директорлары сапаны
анықтау, бағалау және жақсарту үшін жауапкершілікті қабылдауы;
фармацевт әрбір наукас туралы қажетті
медициналық және фармацевтикалық ақпараттарға ие болуы; науқас бір дәріхана қызметтерін үнемі қолданса немесе наукас үшін тағайындау картасы қолжетімді болса, бұл ақпаратты алу жеңілдетіледі; - фармацевт қолданылатын терапия және дәрілер туралы тәуелсіз, жан-жақты, объективті ақпараттарға ие болуы; фармацевтикалық практиканың барлық салаларында жұмыс істейтін фармацевттер кәсіби қызметінің барлық кезеңінде өз құзыреттілігін сақтау және бағалау үшін жеке жауапкершілік алуы; - болашақ мамандарды даярлауға арналған білім беру бағдарламалары дәріханалық практиканың болашағын және күтілетін өзгерістерін лайықты түрде көрсетуі; - тәжірибедегі фармацевттер ұстанатын тиісті дәріханалық практиканың ұлттық стандарттары белгіленуі кажет. Дәріхана практикасының төрт негізгі элементтерінің әрқайсысы үшін кажетті үй-жайларды қамтитын ұлттық стандарттар кәсіби қызметте орнатылуы және енгізілуі тиіс. 1.Денсаулықты нығайту және денсаулықтың нашарлауына жол бермеу.Ұлттық стандарттар кажет: (1) Бөгде адамдар естімейтін құпия сұхбаттасуға арналған үй-жай.(11) Денсаулық сақтау мәселелері бойынша жалпы ұсынымдар беру. (1) Ұсыныстардың үйлесімділігін қамтамасыз ету үшін қызметкерлерді арнайы компаниялар бойынша жиналыстарға тарту.
У) Пайдаланылатын жабдықтың сапасын камтамасыз ету, сондай-а
диагностикалық тестілеу кезінде ұсынылған ұсыныстар үшін кажет 2. Тағайындалған дәрілерді және баска да медициналық өнімдерді босату колдану.
(а) Рецептіні қабылдау және бар хабарламанын толықтығын растау
Ұлттық стандарттар:
(1) Үй-жайлар:
(П) Шаралар
(11) Қызметкерлер үшін кажет(6) Фармацевттің дәрігер тағайындамасын бағалауы
(1) Терапевтикалық аспектілер (фармацевтикалық және фаракологиялы
(1) Белгілі бір адам
(Ш) Әлеуметтік, құқықтық және экономикалық аспектіле
Ұлттық стандарттар:
(1) Ақпарат козі (11) Фармацевт құзыреті
(Ш) Наукаса дәрілер тағайындау карточкасы үшін(в) Белгіленген атаулар жиынтығы Ұлттық стандарттар:(1) Дәрілік құралдар мен баска да ме налык максаттағы
ғы бұйымдармен
жабдықтау көздері, дәрілік құралдар. (11) Дәрілік құралдарды сактау:(Ш) Наукаска босату кезіндегі
(1Ѵ) Қызметкерлерді тарту,(V) Кажетті жабдықтар:
(Ѵ1) Қажетті гимарат ж умыс орны: (ѴІП) Экстемпоральды препараттарды дайындау және сапасын қамтамасыз
ету (ѴШ) Пайдаланылмаған фармацевтикалық өнімдер мен фармацевтикалық
қалдықтарды жою үшін кажет
г) Пациентті немесе күтімді жүзеге асыратын камкоршы, максималды тиімді ем алу үшін, жеткілікті көлемде жазбаша және ауызша ақпарат алатындығын қамтамасыз ету бойынша ұсыныстар Ұлттық стандарттар:
(1) Богде адамдар естімейтін құпия сұхбаттасуға арналган
үй-жай(11) Акпарат көздері (Ш) Аткарылатын рәсімдер және оларға сәйкес құжаттама (1Ѵ) Қызметке тартылған персоналдың құзыреттілігі үшін жет
д) Белгіленген емдеудін серіалу Ұлттық стандарттар:(1) Жеке наукастын немесе пациенттер тобының емдеу нәтижелерін жүйелі түрле, үнемі бағалаумен ұстану рәсімдері