4 Қазақ тілін оқыту теориясы және түрлері
Қазақ тілін оқытудың түрлері және әдіс-тәсілдері
жүктеу/скачать 71,6 Kb.
|
Аманқұлова А Қазақ тілі әдістемесі (3)
| 1.1 Қазақ тілін оқытудың түрлері және әдіс-тәсілдері
Қазақ тілі-оқытудың жаңа технологияларын меңгеру.Оқытудың жаңа технологияларының бірі болып табылады. Қазақ тіліндегі әдіс тәсілдерді үйрену болып табылады. Ақпараттық технологиялардың даму кезеңінде мұғалімнің басты міндеті - қазіргі заманғы білімді және білікті жұмысшыларды даярлау. Қоғамдағы ақпараттандыру процестерінің қарқынды дамуы жаңа технологияларды меңгерген жан-жақты жеке тұлғаны қалыптастыруды талап етеді. Бүгінгі күннің басты талабы - еңбек нарығы мен қоғам қажеттіліктерін қанағаттандыруда кәсіптік білімнің беделін арттыру. Осы мақсатта 2008 жылы Қазақстан Республикасында техникалық және кәсіптік білім беруді дамытудың 2008-2012 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы жасалды. Оның мақсаты - техникалық және кәсіптік білім беру жүйесін қайта құру, білікті экономикалық және сервистік қызметкерлерді бәсекеге қабілеттілікпен және білімін жалғастыруға жеткілікті әлеуеті бар жұмыс берушілермен қамтамасыз ету. Дамыған елдердің білім беру жүйесіндегі маңызды мәселелердің бірі - оқытуды ақпараттандыру, яғни оқу процесінде ақпараттық технологияларды қолдану. Қазіргі уақытта ақпараттық кеңістікті құру - еліміздің білім беру жүйесіндегі жаңалықтардың бірі. Білім беру саласында біз ақпараттық технологияларды қолдану, білім беру үдерісін интенсификациялау және жаңарту арқылы білім сапасын арттырудың тиімді жолдарын іздеудеміз. Оқытудың ақпараттық технологиясы деп жаңа білім беру мүмкіндіктерін (педагогикалық қызметтегі өзгерістерді) құру, білімді қабылдау, білім беру сапасын бағалау, оқушының жеке басын жан-жақты қалыптастыру үшін ақпараттық технологияларды қолдану деп түсіну керек. білім беру процесі. «Студенттерді ақпараттық қоғамдағы тұрмыстық, әлеуметтік және кәсіби салалардың қызметіне толық, тиімді тарту». Келесі сапалар білім беру жүйесінің ерекшеліктері болып табылады. тұтынушының пайдалану сапасы; Нәтижесінде бірінші әр түрлі салаларда қолданылатын ақпараттық технологияларды дамытушы ретінде. Біз өркениетті ел ретінде,Қазақ тілін оқып барынша қазақ тіліне жақын болуымыз керек. Оқыту теориясы сахнасында егеменді ел ретінде жаңа ғасырға, жаңа мыңжылдыққа қадам бастық. Сол көптеген қиындықтарды бастан өткеріп, ата-бабаларымыз аңсаған тәуелсіздікке қол жеткіздік. Ендігі мақсат - болашаққа көз салу. Біздің Қазақстан үшін, қазақ тілі еліміздің болашағы үшін жас ұрпаққа білім беру жолында аянбай еңбек ету қажетттілігі болып табылады. Ол үшін біз жас ұрпақты терең біліммен қаруландырып, ғылым мен техниканың сан қырлы тетіктерін игеріп, әлемдік құндылықтарды бойымызға сіңіруіміз керек. Бүгінгі таңда мұғалімдер біздің ақпараттық кеңістігімізде көптеген мүмкіндіктерге ие түрлі технологиялармен жұмыс істейді. Таңдалған технология жүйелі түрде жүзеге асырылған жағдайда ғана нәтиже сәтті болады. Бұл процесте мақсат өзгереді: әр оқушы басшылыққа алынады, мұғалім тек бағыттаушы және бақылаушы болады. Бұл жүйелі кезеңнің өзіндік міндеттері бар: мұғалім оқу процесін дұрыс ұйымдастыруға барлық жағдайларды жасай білуі және сыныптағы дұрыс психологиялық кезеңдерді жүйелі түрде жүзеге асыра білуі керек. Осы тұрғыда «сыни тұрғыдан ойлау технологиясының» тілді дамытудағы, сонымен қатар жеке тұлғаны қалыптастырудағы маңызы тәжірибеде дәлелденді. Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы қызығушылықты ояту, мағынаны ашу, рефлексия кезеңдерінен тұрады. Қызығушылықты ояту - жаңа білімге апаратын жол. Бұл кезеңде оқушылар белгілі бір тақырып бойынша бірнеше сөздерді атайды, оларды байланыстырады, мағыналық топтастырады, жаңа ұғымдар жасайды. Бір-біріңізді қайталамауға үйреніңіз. Ойлау, оқу және жазу шығармашылық жүйеге біртіндеп енеді. Мысалы, Б.Момышұлының «Жауынгер тұлғасы» тақырыбы студенттерге «Жауынгердің жеке басы қандай болу керек?» Деген сұрақ қойды. Ол сұрақ қойды. ол сұрады. Балалардың қызығушылығын арттыру үшін тәрбиеші қатысушының сөйлеу ырғағын көрсете отырып, тапсырманы дұрыс құрастыра білуі керек. Көрнекті голландиялық ғалым Йохан Хейзенганың әйгілі еңбегінде «Ойыншы»: «Ойын - бұл адам қызметінің жан-жақты әдісі, адам өмірінің әмбебап категориясы» [6]. Ойын - бұл өмір салты емес, адам қызметінің ажырамас бөлігі. Ақылды адам - бұл ең алдымен ойнайтын адам », - деді ол. Оқу мақсатына жету үшін студент шет тілін түсініп, сөйлеу әрекетіне қатыса алуы керек. Алайда іс жүзінде тіл үйренушілер ауызша қарым-қатынас кезінде вербалды қарым-қатынасты түсінуде және қабылдауда үлкен қиындықтарға тап болады. Себебі, бұл сөйлеу қызметі аясында сөйлеушімен байланысты құбылыс емес. Тыңдаушы сөйлеушінің сөйлеу процесін басқара алмайды. Хабар мазмұнын сөйлеуші таңдайды, сондықтан тыңдаушы ақпаратты сол күйінде қабылдауға мәжбүр. Тыңдаушы ешнәрсені өзгерте алмайды және оған хабар алуды жеңілдете алмайды. Сондықтан, тыңдау күрделі ақыл-ой әрекеті болғандықтан, ол әдетте шаршатады және назарды аударады. Тыңдап түсіну сөйлеудің бір түрі болғанымен, тіл үйренуде маңызды рөл атқарады. Себебі тыңдамасаң, естімесең, түсінбесең, қабылдамасаң сөйлей алмайсың, жаза алмайсың, оқи алмайсың. Егер ол хабарламаны қабылдамаса, ол ауызша жауап бере алмайды, егер ол тек дыбыстардың ағымын ести алса, сөздің мағынасын түсінбесе, ол оқығанын түсіне алмайды. Сондықтан, тыңдау арқылы түсіну коммуникативті шет тілін үйренуде, әсіресе оның басқа сөйлеу әрекеттерімен тығыз байланыста болған кезде маңызды рөл атқарады. Сондықтан, біздің ойымызша, жаңадан бастаушыларды тыңдауға ұсынылған тілдік материал арнайы құрылғыға жазылып, анық және анық естілуі керек. Бірінші сабақтан бастап оқушы әр дыбысты, сөзді, жұрнақты, содан кейін сөз тіркестері мен сөйлемдерді анық естіп, түсінгенде ғана мақсатына жете алады. Тәжірибе көрсеткендей, студент тілді оқытудың A2 деңгейіне жақын болғанда ғана үйренеді, егер тыңдау шынайы болса. Яғни, тіл үйренудің осы деңгейінде сыныптағы нақты материалды түсінуге және тыңдауға үйрету әр түрлі дыбыстарды қамтиды: автокөлік дыбыстары, әртүрлі дауыстар, телефон қоңыраулары, музыка және т.б. Бұл тіл үйренушілерге жағдайдың ерекшеліктерін түсінуге және әртүрлі шудың ортасында естілген сөзді түсіну дағдыларын дамытуға көмектеседі. Ерте кезеңде тіл үйренуші сабақ бойында әр түрлі жаттығулар жасау арқылы оқу және жазу дағдыларын дамыта алады. Оқыту мазмұны күрделене түскен сайын оқу мен жазудың қалыптасу жолдары да өзгере түседі. Мәтіннің түрлері, мысалы, жай сөйлемдер, ұзақ әңгімелер, баяндамалар, тезистер және т.с.с. Күнделікті сабақтарда оқу мен жазудың түрлерінен басқа жазбаша тапсырмалар материалдың мазмұнына, даму қарқынына сүйене отырып, әр түрлі оқу мәтіндері, әртүрлі жобалық тапсырмалар арқылы берілуі керек. Тәрбие жұмысының бұл түрлері тіл үйренушілердің лингвистикалық, әлеуметтік-лингвистикалық, әлеуметтік-мәдени құзыреттіліктерін дамытуға ықпал етеді. Сөйлесу және тыңдау - бұл егіз әрекет. Тыңдамай әңгіме жүргізу мүмкін емес. Егер тыңдау орынды болса, тіл үйренушілерге қарым-қатынасты жақсарту үшін жаңа сабақ бекітілгеннен кейін өз ойларын еркін жеткізуге арналған ситуациялық тапсырмалар берілуі керек. Сұхбат - мұғалімнің осы сабақта қолданған барлық әдістерінің нәтижесі. Қарым-қатынасқа қол жеткізу үшін әр сабақтың оқыту жүйесі қарапайымнан күрделіге қарай принципке негізделуі керек. Жаттығу түрлері келесі ретпен болуы керек. Луи де Брайль, француз ғалымы: «Қарапайым мәселелерді шешетін ойындардың да ғылыми жұмыстармен көптеген ұқсастықтары бар» деген. Екі жағдайда да (ойындар мен зерттеулер) бастысы-мақсат қою, содан кейін проблема тудыру, оны жеңу, жаңа нәрсе ашу.Сондықтан адамдар жасына қарамастан ойынға қатысады », - деді ол «Жерді мелиорациялау және ауылшаруашылық жерлерін мелиорациялау» пәні «Агрономия», «Топырақтану және агрохимия»,«Оқу бағдарламаларына енгізілген» Таңдау пәні ретінде енгізілген жерге орналастыру»,«Кадастр »және« Экономика ». Мамандықтар бойынша білім беру бағдарламаларының құрылымын және тәжірибеге бағытталған мазмұнын анықтау техникалық және кәсіптік білім беруде оқыту жұмыс жоспарларын жасаушылар үшін өте қиын шығармашылық тапсырма. Модульдік-біліктілік тәсілі әзірлеушілері бір мамандық бойынша білім беру бағдарламалары, практикалар, білім беру қызметіне байланысты басқа да іс-шаралар түрлердің тіркесімін қамтамасыз етуі керек. Теориялық оқыту мен практикалық жұмыс арасындағы модульдік-біліктілік тәсіл, жұмыс берушілердің талаптары мен оқыту бағдарламалары арасында оңтайлы қатынасты анықтау міндетін қояды. Оқу жоспарлары мен жұмыс жоспарларын құруға модульдік тұрғыда кәсіби қызметтің (құзыреттіліктің) әр түрі үшін жеке модуль құрылды. жүктеу/скачать 71,6 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|