Қанның клиникалық талдауы. Қанның жалпы талдауы

Қанның жалпы талдауы эритроциттер, лейкоциттер, тромбоциттер, ретикулоциттер санын анықтауды, лейкоцитарлық формуланы есептеуді, гемоглобин концентрациясын, эритроциттердің шөгу жылдамдығын (ЭЖ) анықтауды, түрлі – түсті көрсеткішті есептеуді қамтиды-бұл қанның толық талдауы. Алайда амбулаторлық жағдайда жиі қанның қысқартылған талдауы жүргізіледі (Үштік деп аталады) – лейкоциттер, гемоглобин және ЭТЖ санын анықтау. Шұғыл жағдайларда кейде бір ғана көрсеткішті зерттейді. Талдау үшін қанды саусақтан әдетте таңертең алады және аш қарынға міндетті емес.

Қанның жекелеген көрсеткіштерінің клиникалық мәнін сипаттамас бұрын, қанның өзі не екенін еске салу қажет.

Қан сұйық бөліктен – плазмадан және формалық элементтерден – қан жасушаларынан тұрады. Жасушалар қанның жалпы көлемінен шамамен 45% алады (гематокрит саны). Адам ағзасындағы қанның жалпы көлемі 4,5-5,0 литрді құрайды. Қан, ағзаның барлық жасушалары мен тіндерін жуып, тамақ өнімдері мен оттегін тасымалдауға, зат алмасудың соңғы өнімдерін жоюға және т. б. қатысады. Зертханалық зерттеулер үшін қан жасушаларын центрифугалау арқылы бөлгеннен кейін алынған плазманың өзі де, қан ұйыған соң (ұйыған) қалатын сұйық бөлігі де пайдаланылады.

Қан жасушаларының негізгі массасын эритроциттер құрайды: лейкоциттер эритроциттерге қарағанда шамамен 1000 есе аз. Ең кішкентай қан жасушалары-тромбоциттер. Лейкоциттердің құрамына формасы мен қызметі бойынша әртүрлі қан жасушалары кіреді: нейтрофилдер (таяқша және сегментоядролық жасушалар), лимфоциттер, эозинофилдер, базофилдер және моноциттер.