аралас деген тҥрінде
қарастырады. Тараптардың заңдарда кӛзделген тҥрлі элементтері
бар жасасқан шарты,
аралас шарт деп танылады. Мысалы, сатып
алу-сату мен мердігерліктің, тасымалдау мен сақтандырудың,
тапсырма мен мҥлікті сенімгерлікпен басқарудың элементтерінің
болуы. Ең кӛп тараған аралас шарттың бірі ҥлестік қҧрылысқа
ивестициялық контракт болып табылады.
Шарттарды пәні бойынша жіктеу ең кең ауқымды болып
табылады. Бҧл жіктеу заң әдебиеттерінде кеңінен талқыланған
40
.
Аталмыш белгі бойынша шарттар тӛрт сыныпқа бӛлінеді, оның
ҥшеуі қазіргі таңда дәстҥрліге айналған, ал тӛртіншісі кейінгі он
жылдықта қарқынды тҥрде қалыптасуда.
Бірінші сынып –мҥлікті
меншікке, ӛзгеде заттық қҧқыққа (шаруашлық жҥргізу қҧқығына,
оралымды басқару қҧқығына) немесе пайдалануға беру шарттары.
Бҧл сынып ерте римдік терминологиясында «даре» («dare») деп
аталады.
Оның қҧрамына сатып алу-сату шарттары, оның ішінде
бӛлшектеп сатып алу-сату шарты, тауар жеткізілімі шарты,
келісім-шарт жасасу, энергиямен жабдықтау және кәсіпорынды
сату шарттары, сонымен қатар, айырбас, сыйға тарту, рента және
ӛмір бойы асырауда ҧстау, мҥлік жалдау, прокат (лизинг, кӛлік
қҧралын экипажымен жалдау, ҥйлер мен ғимараттарды жалдау,
кәсіпорынды жалдау шарттары қоса), тҧрғын ҥйді жалдау және
мҥлікті тегін пайдалану шарттары кіреді.
Екінші сынып жҧмыс атқару туралы шарттарды қамтиды
және «фацере» («facere») деп аталады. Бҧл сыныппен мердігерлік
шарты (оның ішінде тҧрмыстық мердігерілік және қҧрылыс
мердігерлігінің шарты), жобалау және іздестіру жҧмыстарына
мердігерлік шарты, мемлекеттік қажеттіліктер ҥшін мердігерлік
жҧмыстарды орындауға мемлекеттік контрактілер қамтылады.
