Адилханов олжас шайзандаевич


Өңдеу өнеркәсібі өндірісі, млрд. тг



жүктеу/скачать 1,79 Mb.
бет15/28
Дата27.02.2023
өлшемі1,79 Mb.
#170278
түріДиссертация
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   28
Байланысты:
adilhanov-o-povtor-phd-s-sp
2-дәріс. Бейнелеу өнерінің даму тарихы
Өңдеу өнеркәсібі өндірісі, млрд. тг

5446,7

5852,6

6089,6

5978

8046,8

9400,8

10404

11573,4

13232,7

17121,4

өткен жылға, пайызбен

111,5

107,5

104,0

98,2

134,6

116,8

110,7

111,2

114,3

129,4

базалық 2012 жылға пайызбен

100

107,5

111,8

109,8

147,7

172,6

191,0

212,5

242,9

314,3

Металлургия өнеркәсібі

1964,4

1752,1

1912,4

2140

3380,2

4075,7

4614,8

4965,4

5662,7

7676,5

Азық-түлік өнімдерін өндіру

865,6

970,1

1103,5

1123

1448,4

1525,8

1527,7

1708

1957,2

2287,7

Химия өнеркәсібі өнімдерін өндіру

179,0

186,0

230,3

241,6

284,6

333,3

401,1

475,1

476,3

573,5

Негізгі фармацевтикалық өнімдер өндірісі

33,9

36,5

38,0

37,2

47,4

72,4

78,5

92,4

141,8

202,2

Өңдеу өнеркәсібінің экспорты млн.АҚШ.долл

21399

19559

18511

13999

13208

15395,2

15889

15677,7

15450,7

18400

өткен жылға, пайызбен

105,7

91,4

94,6

75,6

94,3

116,6

103,2

98,6

98,5

119,1

өңдеу өнеркәсібі экспортының жалпы экспорттағы үлесі %

24,7

23,1

23,2

30

34

32

26

27

32,5

30

Ескертпе – []дереккөз негізіде құрастырылды

Қазақстанның өңдеу өнеркәсібі саласы экспортының басым бөлігі металлургия саласына тиесілі. 2021 жылы өңдеу секторының экспорты $18,4 млрд құрап, өткен жылмен салыстырғанда 19,1% өсімді құрады. Бұл соңғы жылдардағы өте жоғары көрсеткіш. Оның ішінде металлургияға $10 млрд (65,7%), мұнай өңдеуге $1,8 млрд (12%), машина жасауға $1,2 млрд (7,9%), тамақ өнімдерін өндіруге $1,1 млрд (7,2%), химия өнеркәсібіне $0,9 млрд (5,8%) құрады. Ал 2020 жылы салалар бөлінісінде өңдеу өнеркәсібінің экспортында металлургия – 42,9%, тамақ өнімдері – 14,8%, машина жасау – 12,7% үлеспен көшбасшы болып табылады. Осы салалардың жалпы үлес салмағы 70,4% - ға тең. Өңдеу саласының жалпы экспорттағы үлесі 29% құрады. Өңделген тауар экспортында Қытай, Ресей және Өзбекстан елдері алдыңғы орында.


Өңделген тауарлар экспортының құрылымында металлургия және мұнай-химия салаларының тауарлары басым. Бұл салалар жалпы экспортта 75% үлесін алады.

Кесте 20 –ҚР өңдеу өнеркәсібі экспортының құрылымы, млн.АҚШ долл.
2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

18368,5

14010,8

12620,7

15485,5

15653,4

15703,7

15450,7

Металлургия саласы

9659,66

9202,98

8635,05

10563,0

10052,6

9985,9

7612,5

Мұнай-химия саласы

4516,67

2 100,3

1 397,8

2028,2

2 334,7

1921,1

1895,3

Тамақ өнеркәсібі

1208,05

1 047,4

1 043,4

1130,3

1 225,0

1189,9

1782,7

Химия өнеркәсібі

787,3

693,3

523,9

723,4

800,5

779,4

975

Көлік құралдары

618,16

244,4

258,7

198,8

168,4

607,3

1327,7

Машина жасау саласы

1277,2

377,7

453,3

454,0

485,8

569,7

1318

Басқа салалар

34,75

82,79

64,0

69,3

189,5

222,2

241,5

Құрылыс тауарлары

89,68

37,3

54,0

83,1

154,7

169,2

42,4

Жеңіл өнеркәсіп

96,32

160,7

124,4

141,7

121,4

98,4

151,3

Ағаш өңдеу және жиһаз өнеркәсібі

58,08

33,2

40,5

64,3

81,5

95,4

32,5

Фармацевтика саласы

22,66

29,90

25,37

29,20

38,77

64,59

71,8

Ескертпе – []дереккөз негізіде құрастырылды

2021 жылы өңделген тауарлар экспорты 18,4 млрд. АҚШ долларына өсті. Бұл соңғы жылдары қарқынды өсім 2020 жылға қарағанда 119% - ға өскен. Ең жоғарғы 2014 жылғы көрсеткішпен шамалас. Өңдеу саласының бір жыл ішінде қарқынды өсімі әлемдегі геосаяси жағдайлармен байланысты болуы мүмкін. Атап айтқанда Ресейлік кәсіпорындар Қазақстан атынан экспортқа шығады.


Өсудің негізгі драйверлері өңделмеген мырыш сияқты тауарлар болып табылады (304,1-ден 730,6 млн. АҚШ долл.), ұшу аппараттары - (43,0-ден 314,2 млн. АҚШ долл.), циклдік көмірсутектер - (8,2-ден 79,5 млн. АҚШ долл.), жылжымалы құрам бөлігінде - (12,6-дан 62,5 млн. АҚШ долл.), тазартылмаған мыс, мыс анодтары - (29,8-ден 79,1 млн. АҚШ долл.), мыстан жасалған мыс және катодтар - 192,1 млн. АҚШ долл.құрады (2 429,1 - 2 621,2 млн. АҚШ долл.), уран - 166,2 млн. АҚШ доллары (1 349,5 - 1 515,6 млн. АҚШ долл.) құрады.
Қазақстаннан экспорттың негізгі тауарлары мыс және мыс катодтары болып табылады - 2,6 млрд. АҚШ долл. (үлесі 16,7%), ферроқорытпалар - 1,9 млрд. АҚШ долл. (12%), уран - 1,5 млрд. АҚШ долл. (9,7%), мұнай өнімдері - 1 млрд. АҚШ долл. (6,6%), өңделмеген мырыш - 730,6 млн. АҚШ долл. (4,7%), табиғи газ - 669,5 млн. АҚШ долл. (4,3%), өңделмеген алюминий - 513,3 млн. АҚШ долл. (3,3%), күміс - 436,2 млн. АҚШ долл. (2,8%), қоспаланған болаттан жасалған ыстықтай тапталған жазық илек - 417,4 млн. АҚШ долл. (2,7%), бидай ұны - 362,1 млн. АҚШ долл.құрады (2,3%) [].

Кесте 21 – Қазақстанның құндық экспортындағы тауарлардың үлесі, %
2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Барлық тауарлар

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

Минералды отын және оның құрамдас бөліктері: майлар; битумдық заттар
(шикізат).

72,02

69,88

76,3

76,39

67,72

60,73

63,46

70,1

67,07

58,2

57,72

Темір және болат

6,95

6,38

3,84

4,26

5,44

7,48

8,66

6,83

6,02

6,76

8,24

Мыс және одан жасалған бұйымдар

3,74

4,09

3,45

2,3

4,37

5,22

5,23

4,18

4,54

5,95

5,62

Мырыш және одан жасалған бұйымдар

0,87

1,12

0,58

0,74

1,26

1,51

1,73

0,46

0,87

1,32

1,22

Органикалық емес химиялық заттар;

3,42

3,83

3,69

3,57

6,76

6,56

4,49

3,5

3,83

4,98

4,16

Кен, қож және күл

5,03

4,33

3,22

3,28

2,36

3,25

4,35

3,42

4,72

6,69

6,95

Дәнді дақылдар (бидай, күріш, жүгері және т. б.)

0,86

1,84

1,58

1,43

1,81

2,22

1,72

2,13

0,74

0,76

0,63

Ас тұзы; күкірт; сылақ материалдары, әк және цемент

0,81

0,8

0,62

0,74

1,2

0,98

0,75

1,07

1,03

0,97

1,23

Алюминий және одан жасалған бұйымдар

0,63

0,53

0,58

0,48

0,91

1,04

1,1

1,04

0,98

1,11

1,29

Бағалы және жартылай бағалы тастар, бағалы металдар

1,87

2,05

1,32

0,95

1,63

1,77

1,23

0,86

0,66

1,49

1,42

Машина жасау өнімдері (фрезерлік);

0,64

0,67

0,69

0,72

1,09

1,41

1,01

0,76

0,22

0,36

0,26

Майлы тұқымдар мен майлы жемістер; әртүрлі дәндер, тұқымдар мен жемістер өнеркәсіптік немесе дәрілік
уыт; крахмалдар; инулин; бидай дәнінің маңызы

0,1

0,27

0,22

0,34

0,5

0,55

0,58

0,55

0,30

0,43

0,36

басқалары

3,06

4,21

3,91

4,8

4,95

7,28

5,69

5,19

8,34

9,87

10,06

Ескерту – [,72] дереккөзі негізінде құрастырылды

Мұнда шикізат тауарларының үлесі басым. Қазақстанда өңдеу өнеркәсібіне тиесілі экспорт - бұл машина жасау өнімдері, фармацевтикалық өнімдер, тұрмыстық химия, киім, аяқ киім, ойыншықтар, полиграфия, көптеген тамақ өнімдері, сондай-ақ жоғары технологиялық материалдар мен радиоактивті қосылыстар және дәрілердің компоненттері сияқты аралық өнімдер кіреді.


Кесте 22 – Технологиялық даму деңгейі бойынша Қазақстанның өңдеу өнеркәсібінің құрылымы



Технологиялық даму деңгейлері

Жалпы көлеміндегі үлесі

өнеркәсіп, %

өңдеу өнеркәсібі, %

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

Барлығы

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100


жүктеу/скачать 1,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   28



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет