риясы барынша өсіп-өркен деп, гүлдене түсті. Бұл империя ғылым мен мәдениеттің дамуына жол ашты. Бағдат, Шам, Алеппо, Мысыр қалалары ғалымдардың құтты мекеніне айналды. Таяу Шығыстан шеру тартқан и с лам идеологиясы арабтар жаулап алған елдердің бәріне өзіндік рухы мен дәстүрін әкелді. Ислам қанат жайған өлкелердің бәрінде де жүртшылық бұл діннің құдіретіне бас ие бастады. Дінмен бірге арабтьің жазу-сызуы да кең тарады. Алғашқы ұстаздар, әсіресе, Орта Азияда арабтар болып саналды. Эрине, ислам өзімен бірге өркениетті де ала келді. Арабтар жаулап алған елдердің тұрғындары араб тілінде сауат ашып, арабша ж азу-сы зу арқылы өркениет жолына түсе бастады. Кейбір жәдігерліктерге қарағанда, Фараби Орта Азиядан аттанар алдын- да Шашта, Самарканда болып қайтқанға ұқсайды. Бағдатқа бара жатқан жолда ол Иранның бірнеше қалаларын, атап айтқ- анда, Исфаһанды, Кемаданды, Рейді (Тегеран) көреді. Әл-Ф араби араб, парсы, грек тілдерін оқып, үйренді. Ол 70-тен астам тіл білді деген дерек те бар. Д үниенің мәңгілігі жайлы ғалымның тұжырымын испан-араб фило- софтары іліп кетті де, бұл тұжырым халифаттың батысында, Гибралтардың арғы бетінде материалистік идеяның таралып, дамуына игі ықпалын тигізді. Ал Еуропада XII ғасырдың өзінде-ақ Әл-Фарабидің еңбектері латын тіліне аударылып койған болатын. Біз енді ғана тұрандық бозбаланың соншалықты қиын сапарға неге шық- қандығын түсіне бастағандаймыз. И ә, Әбу Насыр қиын да қысылтаяң жолдан өтті. Арада он екі ғасыр өткенде ғана ұлы даланың кемеңгер ұланы ұстаздардың ұстазы, данышпан, бүкіл әлемге әйгілі қолбасшы Александр Македонскийдің тәрбиешісі Аристотельден кейінгі екінші ұстаз деп таныл- ДЫ
И ә, арада он екі ғасыр өтсе де Әл-Фараби есімі ұмытылған жоқ. Оның
