ның бейнесін елестетеді. Осы қаріптердің қасында “Әліп” жазылсын, Ол Алланын есім ін ің алғашқы қарпі. Бақытты бөбек тің а т ы - М анас б о л сын!”- дейді. Бүл есім ақсақалдарға үнайды. Ақсақалдар жағы: “Үлы істерді атқаратын жан өмірге келді. Ол қанаушыларға қарсы әділеттің қылышын көтереді” деп шешеді. Эпоста Манастың ерлікке толы өмірі, жауды жеңіп, абыройы асқан ба- тырлык істері суреттеледі. Алғашқыда халықтың арман-қиялынан туған “Манас” жыры жылдан жылға қалыптасып, дамып, жетіле берді. Ғасырдан ғасырға мұра боп қалды. Д үниеге келіп, М анас деген есім ді и ел ен ген күннен бастап ол халқын қорғаған әділетті, ер жүрек батыр бей н есін де суреттелді. Оның бойында халықтың асыл қасиеттері жинақталған. Э п ос- тағы М анастың ерлік істерінен біз халықтың іс -ә р е к е т ін , ой-арм аны н 3 -1 5 7 4
34 А санбай А С Ң А Р О В көреміз. Сондықтан да тереңірек зерделей білген жанға Манас пен халык біртұтас. Мұндай біртұтастылық эпостың байлығы мен даналығын арттыра түседі. Ойлап қараңызшы, Манас заманы мен біздің заманымызға дейін мың жыл өткен. Сөйте тұра Тұраннан шыққан бұл ерекше Геркулес, Гер кулес болғанда да нағыз ұйымдастырушы, қолбасшы бейнесіндегі Геркулес әлі күнге дейін біздің көз алдымызда. “Манас” эпосы үш бөлімнен тұрады: біріншісі— “Манас”, екінш ісі— “Се- метей”, ал үшіншісі— “Сейтек” Алғашқысында Манас жорығы баяндалады. Бірақ оның жеке басының ерлігі ғана баян етіліп қоймайды. Сондай-ақ ба- тырмен бірге үзеңгілес жүрген Бақай, Қосай, Әлмәмбет, Сырған секілді қарапайым халықтан шыққан кеңесші жолдастарының да ерлігі қоса жыр- ланады. Эпостың екінші бөлімі Манастың ұлы Семетейге арналады. Аңыз бой-
