Қазақ тіліндегі эмоционалды



Pdf көрінісі
бет24/218
Дата08.11.2023
өлшемі57,39 Mb.
#190142
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   218
Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

Кет әрман... мыжымай!
 

 
деп үйіне кіріп кетті. Қартқожа 
қала берді
(Ж. Аймауытов).
Жағымды немесе жағымсыз эмоцияның күші алғыс және қарғыс 
мағынасындағы тілдік бірліктер арқылы да көрінеді. Алғыс немесе 
қарғыс мағынасындағы сөйлемдер істелген
іске, қимыл
-
қозғалысқа 
деген адамның көзқарасын білдіреді. Бұл туралы Ә. Болғанбаев былай 
деп жазады: «Мұның бірі жағымды көзқарастан, екіншісі жағымсыз 
көзқарастан туады. Демек бұлар адам баласының қоғамдағы немесе үй 
ішіндегі бір
-
біріне жасаған достық немесе дұшпандық, жақсылық 
немесе жаманшылық қарым
-
қатынасының әсерінен келіп шығады. Бұл 
екі түрлі қарым
-
қатынастың қай
-
қайсысы болса да, әуелі іс
-
әрекетпен 
көрінеді. Соңында іс
-
әрекеттің иесіне жауап ретінде қарсы адамның 
күшті сезімі пайда болады» [30, 116]. Қарғыс –
біреуге айтылатын 
жаман тілек, нәлет. Қарғыс мәнді сөйлемдер ерекше реніш пен 
наразылықтан туады. Көбінесе адам қатты ашуланғанда, әбден 
күйінгенде, ызаланып не істерін білмейтін күйге түскенде айтылады. 
Мысалы,
...шайқалып кеткен қара шаңырақ, бақанмен тіреуге үлгертпей 
үйдің ортасына келіп гүрс ете түсті. Күлдіреуіштердің күл
-
паршасы 
шықты.
 

 
Құдай бетін көрмегір! Көз жасым жібермегір!
 

 
деп аңырады 
бәйбіше (С. Елубаев).
 

 
А
-
а
-
а... халайық! Бірің қалмаңдар? Шақырып жатыр, кәмисия! 
Шақырып жатыр митинг! «Кәмпеске» болады! Мажан «кәмпеске» 
болады! Кәм
-
пес
-
ке
-
е
-
е! Бірің қалмаңдар! Митинг!
 

 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   218




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет