Қазақ тіліндегі эмоционалды



Pdf көрінісі
бет23/218
Дата08.11.2023
өлшемі57,39 Mb.
#190142
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   218
Байланысты:
Снимок экрана 2023—10—21 в 15.40.19

жаман поқтың...
 
құтыруын... Мә... мә! –
 
деп ұрады 
Әзберген
 
(С. Елубаев).
 

 
...Сондай кедергінің бірі –
 
дін. Дін –
 
апиын, дін –
 
алдамшы, дін –
 
адамды адастыратын тұман.
 
Жұрт тағы да ду етіп, шуылдай жөнелді.
 

 
Ей, 
соқыр,
 
сен немене құдайға барып, жүгініп келіп пе едің? 
Діннің тұман екенін қайдан білдің, көзің соқыр, қалай көрдің?(Б. 
Тілегенов).
 
Қосым төбелескенде ылғи баж етіп кеп бетті тырнайтын
сондықтан оны тырнауық дейтінбіз, өзінен көп балалар қорқатын. 
Оған тек Есікбай ғана тік келуші еді. Қазір де ол:
 

 
Өй, кетші ары, 
тырнауық мысық.
 
Сенің үйіңде алтын барын да 
білеміз, –
 
деп ентелеп келе жатқан Қосымды көкірегінен итеріп 
жіберді
 
(С. Мұратбеков).
 

 
Сен, немене,
 
анау 
алжығанға 
еріп шоқынған кәмөнесті 
тыңдағалы тұрсың ба? –
 
деді Әзберген дүңк
-
дүңк етіп. –
 
оның жыры 
белгілі, одан да сөйлеттірмей басын қағып алу керек! Оның емі сол! 
(С. Елубаев).
 
Дөрекі, тұрпайы мәнді 
былшылдама, оттама, көкіме, кет ары
т.с.с. сөздер адамның жағымсыз эмоциясын білдіру, я болмаса 
бейнелеу үшін қолданылады. Мысалы, 

 
Сен 
не
 
көкіп тұрсың? 

 
деді Бұлыш та бұрқ ашуланып. –
 
Бізді 
банды етіп бүкіл өкіметке қарсы қоймақсың ба? (С. Елубаев).
 

 
Қой, 
көкімей,
 
алдыңдағы шашымды жөндеп тарқат!
 
(І. 
Жансүгіров).
 

 
Әй, әй Жорға! Сен, сен, 
не оттап тұрсың,
 
әй! –
 
деп ышқынып 
қалды шырылдауық Шәріп. Дыз етіп елдің алдына шығып, басындағы 
бөркін жерге бұлғап ұрды. Жердің шаңы бұрқ етті. Жорға күрең селк 
етті. Жұрт үрпиіп қалды (С. Елубаев).
 

 
Кет былшылдамай!
 
Өзің бір пысық неме екенсің!.. –
 
деп 
кеудесінен итеріп қалды. Қартқожа не дерін білмеді. Жүрегі аузына 
тығылып, қысылып қалды. Төбелесуге әлі жетпейді. Болыстың 
жігітімен қалай төбелессін? Азуын шайнап қала берді. Күйінді, 
ызаланды. Бұл ауылдың итіне дейін зорлықшыл, ұлы кеуде екен деп 
ойлады. Тезірек кетуге асықты (Ж. Аймауытов).
 
Қонақ үйге таянған кезде, екі қолы қалтасында шартиып, үйіне 
қарай кердеңдей басып, болыс келе жатыр екен. Ойланғандай болған 
жоқ, төтесінен қосыла кетті. Болыс көрмеген
 
кісідей, қарамастан 
кетіп барады. Тоқтамасын сезген соң, Қартқожа қипақтап 
тұтығып: 
 


39 

 
Мырза... кішкене мойныңызды... дей бергенде, болыс жүріп бара 
жатып:
 

 
Не арызың бар? –
 
деді.
 

 
Кінегедегі жасымды білейін деп едім...
 

 
Не білетіні бар?
 

 
Ілінген бе екем деп...
 

 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   218




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет