Қазақстан-ресей
жүктеу/скачать 147,58 Kb.
|
Социология рк 1
Некенің түрлеріТипі, функциялары жəне сипаттамалары неке əр мəдениетте əр түрлі болады жəне уақыт өте келе өзгеруі мүмкін. Жалпы екі түрі бар: азаматтық неке жəне діни некежəне, əдетте, некелер екеуін де біріктіреді (діни некелер көбінесе мемлекет тарапынан лицензиялануы жəне танылуы керек, жəне керісінше азаматтық некелер, діни заңдарда санкцияланбағанымен, соған қарамастан құрметтеледі). Əр түрлі діндердегі адамдар арасындағы неке деп аталады конфессияаралық некелер, ал некелік конверсия, конфессияаралық некеге қарағанда əлдеқайда қайшылықты ұғым, діни талапты қанағаттандыру үшін бір серіктестің екіншісінің дініне өтуін білдіреді. Діни неке Бұл ерлі-зайыптылар ұстанатын əр діннің нанымына қарай əр түрлі болады. Осы мағынада католик діні некені Құдайдың батасын алған, ерімейтін жəне ерлі- зайыптылардың біреуінің қайтыс болуымен аяқталатын одақ деп санайды, ол бір жыныстағы адамдар арасындағы одақты қабылдамайды. Католик шіркеуінде некеге тұру үшін ерлі- зайыптылар шомылдыру рəсімінен өтіп, расталуы жəне алғашқы қауымдастығын алуы керек, ал рəсімді таңдаған шіркеудің діни қызметкері орындайды. Еврейлер некені толықтырушы ретінде қарастырады жəне бұл адамның бірігу тəсілі. Исламды ұстанатындар үшін конъюгациялық одақ - бұл отбасылар арасында жасалған келісімшарт. Буддизм үшін бұл тыйым салынбаған жəне міндетті емес заңды талап қана. Азаматтық неке Дəл осы одақ əр елдің заңдары алдында рəсімделіп, діни жоралғыға бағынбайды, бірақ бұл діни некені жоққа шығармайды, көптеген мəдениеттерде некенің екі түрі де қатар жүреді. Ерлі-зайыптылар кəмелеттік жасқа толуы керек немесе егер олар кəмелетке толмаған болса, ата- аналарының, өкілдерінің немесе қамқоршыларының рұқсаты болуы керек. Тең неке Гей немесе гомосексуалды неке деп те аталады, бұл бір жыныстағы екі адамның арасындағы заңды одақ. Көптеген елдерде бұл неке заңды емес, ал Испания сияқты басқа елдер бұл одақты дəстүрлі некедегі барлық артықшылықтармен таниды. Сот неке Сот неке немесе триминия - бұл үш адам арасында пайда болатын одақЕкі еркек жəне бір əйел, екі əйел жəне бір ер адам, үш əйел немесе үш ер адам. Бұл бір адамның екі адаммен əртүрлі рəсімдерде бірігуін білдірмейді, бірақ трио махаббат пен некенің заңдары бойынша өмір сүруге деген ұмтылысқа негізделген. Некенің бұл түрі көптеген елдерде заңсыз, бірақ бұған тыйым салатын заң жоқ басқа да елдер бар. Ішкі серіктестік Бұл бір жыныста бола ма, жоқ па, екі адам жүзеге асыратын еркін одақ. Ол заңдық одақ болып саналмайды, өйткені ол ешқандай заңға бағынбайды. Екі адамның да азаматтық неке фигурасы бойынша ерлі-зайыптылардың міндеттері, міндеттері мен құқықтары бірдей болғанымен. Балалардың неке қиюы Бұл келісуші тараптардың бірі кəмелетке толмаған кезде жүзеге асырылатын шараƏдетте некенің бұл түрі қыз бен одан үлкен ер адам арасында болады. Бұл мəжбүрлі неке деп саналады жəне БҰҰ оны жоққа шығарғанымен, Үндістан сияқты көптеген елдерде бұл одақ өте жиі кездеседі. Ұйымдастырылған неке Бұл Азия, Таяу Шығыс, Африка жəне Латын Америкасының кейбір аймақтарына тəн неке түрі, мұнда ерлі-зайыптыларды үшінші адам, əдетте, ата-аналар таңдайды. Ерлі- зайыптылардың одақты қабылдауға немесе қабылдамауға күші бар. Некеге тұру Сондай-ақ, қызды ұрлау деп аталады, бұл ер адам əйелді өзінің еркіне қарсы қосылу үшін əйелді ұрлап немесе ұрлап əкететін бүкіл тарихта кең таралған тəжірибе. Бұл заңдар мен ұйымдардың кеңінен бас тартқан фактісі, өйткені əйелдер қалаусыз жүктіліктен басқа, физикалық жəне жыныстық зорлық-зомбылыққа ұшырайды. Одақтың бұл түрін қолдайтын мəдениеттер əлі де бар жəне бұл Орталық Азия, Африка, Пəкістан, Қырғызстан жəне Оңтүстік Америкадағы Амазонка тропикалық ормандары елдерінде жиі кездеседі. Көп əйел алу Бұл некенің сирек кездесетін түрі, кейбір діндер оны қолдайды, ер адамның бірнеше əйелмен бірігуінен тұрады, сонымен қатар əйелдің бірнеше еркектермен бірігуі бар жəне бұл полиандрия деп аталады, бірақ бұл өте сирек кездеседі. Көптеген елдерде бұл заңсыз одақ, ал күйеуі бигамист болып саналады, бұл заңмен жазаланады. АҚШ-тың кейбір штаттарында бұл одаққа рұқсат етілген. Инбридинг Эндогамиялық неке - бұл ерлі-зайыптылар бір отбасына жататын одақ түрі, олар немере ағалары немесе екінші дəрежелі туыстары. Ол сондай-ақ бір этникалық, діни немесе тектік топқа жататын адамдар арасындағы одақ туралы айта алады жəне оның мақсаты басқа адамдардың топқа кіруіне жол бермеу болып табылады. Мəжбүрлі неке Бұл неке түрі, онда тараптардың бірі (əсіресе əйелдер) өздері қаламаған еркекке тұрмысқа шығуға мəжбүр болады (əдетте, олардың ата- аналары), бұл одақ адам құқығын сыйламайды жəне құлдықтың бір түрі болып саналады. Бүгінде ол Азия мен Африканың көптеген аймақтарында бар. Ақ неке Бұл алаяқтық деп саналады жəне ауыр құқықтық салдарға алып келеді, бұл ерлі-зайыптылардың біреуі немесе екеуі де қаржылық немесе заңды түрде пайда алатын ыңғайлы одақ. Олардың арасында жыныстық қатынас (сондықтан олардың атауы) немесе кез-келген сезім түрі болмайды, көп жағдайда ерлі-зайыптылардың біреуі алаяқтықты жеңілдеткені үшін қаржылық өтемақы алады. Левираттық неке Бұл баласы жоқ жесір əйелдің мəжбүрлі одағынан тұрады, ұрпақ туғызу жəне отбасын мəңгілік ету мақсатында, қайтыс болған күйеуінің ағасымен, қазіргі кезде көптеген қалаларда некенің бұл түрі өте жиі кездеседі. Жіберетін адам болса, ол қайтыс болған əйелінің қарындасына үйленеді жəне бұл одақ сорорлы неке деп аталады. Экстремалды некеде тұру Сондай-ақ өлімге байланысты неке деп аталады, бұл келісімшарт жасаушы тарап қайтыс болғалы тұрған кезде жасалады, заң бұл жағдайда қалыпты жағдайда міндетті болып табылатын кейбір формальдылықтарды елемейді. жүктеу/скачать 147,58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|