Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Шымкент қаласы Еңбекші ауданы №63жалпы орта мектеп
Дауылдай талмай есіп, желдей ұшып
жүктеу/скачать 80,57 Kb.
|
ғылыми жоба Күзербаева Н
| Дауылдай талмай есіп, желдей ұшып.
Түс ауа Жолдыөзекке жетіп қалды... ...Ой жоқ боп, жүрек шоқ боп, құр екпін боп, Сұңқардай сорғалаған келді Баян. ... Күй, жүрек! Көл бол, жасым! Өртен, ішім! Алдымда айнам жатыр бөбек пішін. Сұм садақ кетсе де үзіп жас жүрегін Жойған жоқ құлыншағым ерке түсін. ... Тандырған мені есімнен ғашықтық қой, Бір тынбай сұр жыландай жаным жеген. Өз бауыры, өз сүйгенін өз өлтірген Болар ма: сірә, сорлы адам менен. (“Батыр Баян” поэмасынан). Ү. Инверсия - сөз орнын ауыстыру (латынша - іnversіo- орын өзгерту, төңкеру)- прозалық, әсіресе поэзиялық шығармларда сөздердің әдеттегі грамматикалық түзілу тәртібінен тыс, орындарын ауыстырып өзгеше тіркестер құру. Қазағым1, таянды ғой3 қылта мойын2, Жер, мал кетіп3 бос қалды4 біздің1 қойын2. Қарашы3 өзіңе-өзің1 көз жүгіртіп2, Жараспас3 енді1 өзіңе күлкі-ойын2. (“Қазағым” ) ҮІ. Эллипсис (грекше-ellepsіs-түсіріп тастау, аттап айту)- сөйлем ішінде не өлең шумағында атап айтпаса да түсінікті кейбір сөздерді әдейі жазбай тастап кету. ...Жел білінбейд, сылдыр... сылдыр... көп қамыс, Сылдыр... сылдыр... жақындады жат дыбыс. ...Өлер батыр.... тастар оны құм көміп.... Қарға-құзғын үстінде жүрер үңіліп.... Сыздық өлер.... алаш құрыр.... есіл ер .... Бір мезгілде кетті ме көзі ілініп. (“Ертегі” поэмасынан). ҮІІ. Егіздеу (параллелизм) (грекше parallelos – қатар жүру,қатынасу)- екі ұдай нәрсені, құбылысты, ұғымды, сезімді қатар қойып, жұптап суреттеу. Бұл екіге бөлінеді: а) синтаксистік, ә)психологиялық а) синтаксистік, ...Шаңқай түсте өткір алтын Күн сұлу, Жымыңдаған жұлдыздармен түн сұлу. Толып жатыр түрлі сұлу дүниеде, Бәрінен де маған, сәулем , сен сұлу. (“Сен сұлу” ). ...Түріктің кім кеміткен музыкасын, Фараби тоғыз шекті домбырасын? Шерткенде тоқсан тоғыз түрлендіріп, Жұбанып кім тыймаған көздің жасын ? (“Түркістан” ). ә) психологиялық Шашың- толқын, жүрегімнің жарына, Соғылды да баттым улы зарыма. Айнам,саған арнап жырлар жазамын, Қаламымды малып жүрек қанына (“Жұлдызды жүзік...” ). Сарғайдым күннен-күнге қуат кеміп, Қалың ой- қара жылан жүректі еміп. Ақырын бітіп барам жанған шамдай, Көзіме ыстық жастар мөлт-мөлт келіп. (“Сарғайдым” ). жүктеу/скачать 80,57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|