Қосымшалар
МАҒЖАН ЖҰМАБАЕВ
1893 жылы қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы, Булаев ауданы, ”Молодежный” совхозында дүниеге келген. Қазір осы совхоз Мағжан есімімен аталады. Ауыл мұғалімінен хат танып, сауат ашады.
1905-10 жылдары Қызылжардағы медреседе оқиды. Осында Фирдоуси, Низами, Омар Хаяйм, Низами, Науаи секілді ақындардың дастандарын түп нұсқадан оқып үйренеді.
1910 жылы білімін жетілдіру үшін Уфадағы Медресе-Ғалияға келеді. Осында татар халқының аяулы ұлы Ғ.Ибрагимовпен танысады. Ғ.Ибрагимовтың қамқорлығымен 1912 жылы Қазан қаласында Мағжанның ”Шолпан” деген атпен тұңғыш өлеңдер жинағы жарық көреді.
1913-16 жылдары Омбыдағы мұғалімдер семинариясына түседі.
1912-15 жылдары Мағжан осында А.Байтұрсыновпен, М.Дулатовпен кездеседіОлар Мағжанның еуропалық білім алуына, орыс тілін үйреніп, мәдениетімен етене жақын танысуына көп себін тигізген.
1916-19 жылдарда Мағжан ауылында болады. ”Бостандық туы ” газетінде істейді.
1922 жылы Мағжан қазақ совет қайраткері Нәзір Төреқұловтың шақыртуымен Ташкентке қоныс аударады. Осында Түркістан Компартиясы Орталық Комитетінің органы ”Ақ жол” газетінде жұмыс істейді.
1920-27 жылдары М.Жұмабаев шығармашылық биікке көтерілген кез болады.
1922 жылы Қазанда, 1923 жылы Ташкентте ақынның өлеңдер жинағы жарық көреді.
1923 –27 жылдары Москвадағы Жоғары әдебиет көркемөнер институтында оқиды. В.Брюсов басқарған осы институттуа оқып жүргенде орыс әдебиетінің көрнекті өкілдерінің шығармаларымен батыс Европа елдерінің әдебиетін терең зерттеп оқиды.
Алайда осы кезеңдерде ақынның ескішіл, байшыл, ұлтшыл деген әр түрлі атпен қаралана бастаған кездері еді. Мағжан 1925 жылы Москвада оқып жүргенде “Алқа ” деген әдеби үйірме құрған еді.Жаулары осыны контрреволюциялық ұйым құрды деп санағандықтан, жаламен 1929 жылы 10 жылға абақтыға кесіледі. М.Горькийдің араша түсуімен 1936 жылы босанғанымен бостандықтағы өмірі ұзаққа бармайды. Петропавл қаласында мектепте уақытша істеп жүрген мұғалімдік қызметінен босатылған соң,1937 жылы наурыз айында Алматыға келеді.
Бұл кезде Алматыда біреудің үстінен біреу жала жазып, бірін-бірі ұстатып жатқан кез болатын.
1937 жылдың 30 желтоқсанында ұсталып, 1938 жылы 19 наурызда Ежов баскесерлерінің шешімімен “жапон шпионы” деген таңбамен атылды.
Достарыңызбен бөлісу: |