Қазақстан Республикасында акушерия – гинекологиялық көмек көрсетуді ұйымдастыру. Акушериядағы деонтология. Акушериялық стационардағы аурулардың алдын алу
Жүктіліктің ерте және кеш мерзімдерін диагностикалау
жүктеу/скачать 157,54 Kb.
|
акушерия және гинекология емдеу ісі каз
- Бұл бет үшін навигация:
- Жүктілікті кеш кезеңін анықтау
- Жүкті әйелдер гигиенасы. Перинаталогия негіздері. Жоспар
| Жүктіліктің ерте және кеш мерзімдерін диагностикалау.
Жоспар: Жүктіліктің ерте мерзімін анықтау. Жүктіліктің мүмкін болу белгілері. Жүктіліктің кеш кезеңдерін анықтау. Жүктіліктің ерте мерзімін анықтау. 1) жүктіліктің күдікті күмәнді белгілері. А) ас қорыту жүйесіндегі өзгерістер ( тамаққа тәбеті өзгереді, таңертеңгілік жүрегі айнып, құсады, ащы тағамдарға тәбеті ашылады және т.б. с.с. өзгерістер); Б) иіс сезу қабілеті өзгереді ( әтір, темекі иістерін жақтырмайды); В) жүйке жүйесі жағынан (тітіркенгіш, ұйқышыл, көңіл күйі өзгергіш келеді); Г) беттің, іштің ақсызығының, емшек ұштары мен оның қоршаған дөңгелек терісінде сепкіл пайда болады. 2) Жүктіліктің мүмкін болу ( күмәнсіз ) белгілері: А) етеккірдің тоқтауы Б) қынап пен жатыр мойыны шырышты қабаттарының көгеруі; В) жатыр көлемінің пішінінің консистенциясының тығыздылығы өзгеруі; Г) емшек бездерін басып қысқанда, емшек ұштарынан молозиво деген заттың бөлінуі. 3) Жүктіліктің мүмкін болу белгілерін анықтауды: Сыртқы жыныс мүшелерін және қынапқа кіретін жердің шырышты қабатын қарау, айнамен қарау, тексеру, қынаптық және екі қолмен тексеру әдістері қолданылады. Жүктілікті кеш кезеңін анықтау: Бала бөліктерін сипалау арқылы анықтау. Жүрек соғысын тыңдау. Баланың жүрек қызметін объективтік тіркеу ( ЭКГ, ФКГ, УЗИ ) Бала қозғалысын анықтау Бала қаңқасын (скелет) рентген арқылы тексеру. УЗИ, ультра дыбысты тексеру. Сыртқы акушерлік тексеріс ( Леопольд, Ливицкий ) тексереді. Жүкті әйелдер гигиенасы. Перинаталогия негіздері. Жоспар: Перинаталогия негіздері туралы түсінік. Жүктілердің гипотониялық ауруы. Қант дибеті. Жүкті әйелдер гигиенасы. Перинаталогия ғылымының негізгі ағымдары. Акушерияда ұрықтың мынандай даму кезеңдерін ажыратады: Антенаталдық кезең-жатыр ішілік даму кезеңі. Интронатальді кезең –босану кезіндегі кезең. Постнаталды кезең –ерте неонатальді кезең, нәрестенің туылғаннан кейін 7-күн арасы. Көп уақыт бойы акушерлер ұрықтың физиологиясы мен паталогиясын антеинтранаталді кезеңдерде ғана зерттелген. Акушерияға жаңа ғылым – перинаталогия енгізілгеннен кейін, бұл мәселені зерттеу ағымдары кеңейді. Перинатальді кезең ұрықтың антенатальді дамуының 22 аптасынан басталып ( ұрық салмағы 500 гр немесе одан артық ), жаңа туылған сәби өмірінің 7-күніне ( 168 сағат ) дейінгі аралық. Перинаталогия-жатырдағы ұрықтың, жаңа туылған сәбидің өсіп дамуын, денсаулығын перинаталдық кезеңінде зерттеп, қорғайтын ғылым. Перинаталогия ғылымы 1960 ж бастап дами бастады. Даму жолдары ғылыми, тәжирибелік, ұйымдастыру ағымдарына байланысты болады. Перинаталогияның ғылыми ағымы акушерия саласында ( эмбриология, паталогиялық физиология, эндокринология т.б. )енгізілгеннен кейін дами бастады. Тәжірибелік ағымы-акушериға жаңа тәсілдер ( КТГ, УДЗ, амниоцентоз т.б.) енгізілгеннен соң дамыды. Ұйымдастыру ағымы – жоғары «қауып қатердегі» әйелдер тобын ерекше диспансерлік бақылауға алып, оларға арнайы перзентханалар ашқаннан кейін дами бастады. Перинаталогия ғылымының негізгі мақсаттарының бірі – перинаталдық өлім деңгейін төмендету мен қатар, дені сау сәбидің туылуын қамтамасыз ету. «Перинаталдық өлім» деген анықтаманы біздің елде 1965 жылы енгізілген. Перинаталдық өлім – өлі туылған және ерте неонаталдық тұрады. Өлі туылғандар: А) жүктілік кезіндегі нәресте өлімі ( антенаталды). Б) босану кезіндегі нәресте өлімі (интранаталды). Өлі туылғандар деп-жүктілік немесе кезеңдерінде тыныс алмай туылған нәрестелер өлімін айтады. Перинаталдық өлімнің көрсеткіштері әр мемлекетте әр түрлі. 12-15% аралығында, оның деңгейі дәрілгерлік көмектің сапасына, ұйымдастырылуына, халықтың әлеуметтік жағдайына, әйелдің жалпы денсаулығына байланысты. Перинаталдық өлімнің себептері: тікелей және негізгі болып екіге бөлінеді. Тікелей себептердің ішінде бастысы – нәресте асфексияся ( 58,4%), босану жарақаты (13,1%), туа пайда болған даму ақаулары (12%), гемолитикалық және септикалық аурулар (10,2%). Негізгі себептері: босанудың асқынуы (22%), кеш гестоздар (20%), плацента, кіндіктін ауытқуы (10,6%), ананын созылмалы аурулары (10,2%), резусс қайшылықты жүктілік (3,2%), басқа себептер (19%), белгісіз себептер (16,8%). Себептердін 70% жүктілік пен босану кезеңдеріндегі асқынуға байланысты. Перинаталдық патологиянын қауіп қатер деректері. Перинаталдық ауыру, өлім белгілі бір жүкті босанушы әйелдер тобында жоғары болады, бұл топты жоғары «қауіп қатер тобы» дейді, бұл топтын жиілігі 30-40% аралығында. Перинаталдық өлімнін 2/4 бөлігін құрайды. Сондықтан, жоғары қауіп қкатер тобындағы аналарға ерекше көніл бөлу қажет. Төмендегі деректерді бағалай отырып (бал әдісімен), перинаталдық патологияның қауіп қатер дәрежелерін А.Г.Фролова кестесі (қосымша көрсетіледі) бойынша анықтайды. Перинаталдық аурумен өлімнің көрсеткіштерін талдағанда акушерия – гинекология мәлеметтерінің ерекшеліктерін ескереді: Бедеулік, жасанды аборт, түсік, мезгілінен ерте босану, өлі туу, туа пайда болған кемтарлық. Түсіктен кейін әйелдер көбінде мезгілінен ерте босанып, ұрық гипоксиясы және асфексиясы жиі кездеседі. Сонымен қатар, перинаталдық ауру мен өлім деңгейіне әйелдің зиянды әдеттері де әсер етеді (шылым шегу, ішімдік). Жүктілік кезінде шылым шекен әйелдер жатырдың жиырылу қабілеті жоғарлап, мезгілінен бұрын босану жиілігі артады; нәресте салмағы 150-220гр төмен болады; жүктілік көбіне гистозбен асқынады. Жүкті әйелдің ішімдік ішуі – түсік тастауға, мезгілінен бұрын босануға, нәресте салмағынын төмендеуіне душар етеді. Ананын жыныс мүшелерінен тыс экстрегениталды аурулары перинаталдық өлім денгейлерің жоғрлатады. Жүрек қан тамырлар аурулар, әсіресе қан айналым жетіспеушілігімен асқынған жүрек ақауларында шала нәресте туылады. Жүрек ақауларында нәресте асфексиясы мен жарақаттануы жиі кездеседі (13%). Жүктілердің гипертониалық ауруының ауыр сатысында нәрестенің гипоксиясы артып, өлі туылатындар көрсеткіші жоғары болады, гипертрофия денгейі 17-19% жетеді. Жүктілердің гипотониялық ауруы. Жүктіліктің гипотониялық ауруында әйел мезгілінен бұрын босануы мүмкін. Нәресте гипоксиясы – 12%, асфексия -18%, ал жарақаттануы 21%. Қант диабеті. Эндокрин ауруларында перинаталдық өлім көрсеткіштері жоғары. Ең жиі кездесетін ауыру – Қант диабеті, бұл ауруда туа біткен ауытқулар жиі кездеседі (кемтарлық) жиі кездеседі (6-8%). Әйелдің мезгілінен ерте босануы – 10-30%; жүктілік 10-50% гестозбен асқынады. Қант диабетімен ауыратын жүктілер арасында нәресте өлімі 40-60%, босану кезінде 10%, босанғанан кейінгі кезенде 30-50%. Перинаталдық патологияның теріс әсерлі деректерінің бірі – анемия. Анемиянын аур түрінде жатыр ішілік гипоксия (15-30%) және урықта анемия, гипотрофия байқалады. Асқынулары: (мезгілінен ерте босану, түсік, гестоз, қағанақ суының ерте кетуі, босанудың ауытқуй жиі кездеседі) осыған байланысты перинаталдық өлімде жоғары. Жүктіліктің жиі кездесетін асқынуларының бірі гестоздар, перинадалдық өлім құрамында негізгі орын алады. Оның 25%кеш гестоздар құрайды. Кешгестозда ұрықтың гипоксиясы, асфексиясы жиі кездеседі. Жүктілік гестозында әйел мерзімінен ерет босанады. Нәрестенін өлі туылуынын жилігі артады (8-9%). Перинаталдық өлім себептерінін ішінде ұрықтың гемолитикалық ауыруы негізгіі орын алады. Сонымен қатар перинаталдық аурудан өлім деңгейіне ұрықтың жатырда дұрыс орналаспауы (көлденең, қиғаш, жамбаспен орнығуы), қағанақ суынынң мезгілсіз кетуі, босанудың ауытқуы, қалыпты орналасқан плацентанын мезгілсіз бөлінуі, жамбас өлшемдерінің тарылуы, кіндік бауының түрлі ауытқуы, акушерия операциялары әсер етеді. Перинатология патологиясында медикаментозды терапия ерекше орын алады. Жүкті әйелдер түрлі медикоменттер қолданады (антибиотиктер, гормондар т.б). көптеген дәрі дәрмектер плацента арқылы ұрық қанына өтіп, медикаментозды фетопатияға ушыратады. Тетрациклин ұрық үшін өте зиянды. Жүктіліктің ерте кезінде ұрық кемтарлығы байқалады, жүктіліктін кеш мезгіліне ұрықтын өсіп дамуынын төмендетеді, бауырдың дисрофиялық өзгерістеріне , сүт тістерінің дам ымауына әсер етеді. Стрептомицин – ұрықтың есту аппаратына зиян келтіреді. Левомецитин гипопластикалық анемияға дұшар етеді. Глюкокортикоиттар (преднизолон, дексаметазон т.б). ұрыққа тератогендік әсер етеді және бүйрек үсті безінін гипофункциясы дамиды. Трихопол , хлоридиннің ұрыққа әсері – тератогендік. Сондықтан, жүктіліктін ерте мерзімінде қолдануға болмайды. Аналарға акушерлік көмпекті жоғары дәрежеде ұйымдастыруды нәрестені түрлі «қауіп қатерден» қорғау жолдарын негізей отырып қалалық денсаулық сақтау басқармасы 1991 жылы перинатология орталығын ашты. Орталықтын мақсаты: Қауіп қатер тобындағы аналар Мерзімінен ерте туатын «шала» туған нәрестеге реанимациялық көмекті жоғары дәрежеде көрсету және екінші сатыда. Толық сауығып шығуын қамтамасыз ету. Қазақстанда ауыл тұрғындарына акушерия – гинекология көмегін жоғары сатыда ұйымдастыру мақсатымен, дифференциалды 5 сатылық зерттеу, ем жүргізу жүйесі енгізілді. І саты – ФАП, АДА ( ауылдық дәрігерлік амбулатория). ІІ саты- БӘКО ( базалық әйелдер кеңес орны), КДО ( кеңестік диагностикалық орталық). Бұл мекемелер жеке немесе перзентхананың, орталық аудандық аурухананың, кеңестік диагностикалық емхананың бөлімі болады. Бұл жерде ІІ сатылы акушерия – гинекологиялық көмек көрсетіледі. ІІІ саты – ООА (орталық аудандық ауруханасы). Бұл мекемеде төмен дәрежелі қауып қатер тобындағы әйелдерге мамандандырылған дәрігер көмегі көрсетіледі. ІV саты- қалалық және облыстық перзентханалар. Орта дәрежелі қауып қатер тобындағы әйелдерге арнайы акушерия көмегі көрсетіледі. V саты- ПО ( перинаталогия орталығы). Акушерия )-гинекология кафедраларының клиникалары. РАБДҚҒЗО ( Республикалық ана мен бала денсаулығын қорғау ғылыми зерттеу орталығы). Бұл мекемелер қала және облыс тұрғындарының жоғары дәрежелі қауып қатер тобындағы әйелдерге акушерия – гинекология көмектерін көрсетеді. РАБДҚҒЗО – бұл орталық Қазақстан Республикасында акушерия –гинекология көмегін жоғарғы сатыда ұйымдастыратын, емдік профилактикалық жұмыстарды, ғылыми зерттеу жұмыстарын басқаратын жоғарғы дәрежелі мамандар дайындауды және шет мемлекеттер мен байланысты қамтамасыз ететін бас мекеме. жүктеу/скачать 157,54 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|