Жасыл, піспеген, бүлінген, қызыл және глютинозды дәндер құрамын анықтау
Қауыздалған дәндердің қауыздылығын анықтаудан қалған қызыл, глютинозды, піспеген, бүлінген және жасыл дәндерді бөліп алып, әрбіреуін бөлек өлшейді
Қызыл және глютинозды дәндерді негізгі астыққа жатқызып, оны мына формуламен есептейді.
,
мұнда:
К – қызыл глютинозды дәндер массас, г
mобр – массасы 10 гр шөкімдегі қауыздалған дәндер массасы, г.
Астық немесе шөпшар қоспаға жатқызатын бүлінген, жасыл және піспеген дәндерді мына формула бойынша анықтайды:
m1 - күріш шөкімінен бөлініп алынған жасыл, піспеген, бұзылған дәндер массасы, г ;
m2 - массасы 5 г шөкімнен астық және шөпшар қоспасы бөлініп алынғанда қалған күріштің дәндерінің массасы, г ;
mобр – массасы 10 г шөкім ұнтақталғанда алынған дәндер массасы, г
Сарғайған дәндерді анықтау
Күріш жармасының сапасына сарғайған дәндер де әсер етеді.
Қауыздалған күріш дәндерінен алынған шөкімді УШР құралында өңдеп, , d=1.5 мм елеуіште елеп өлшейді. Осылардан эндоспермі сарғайған дәндерді бөледі. Бөлініп алынған ядролар өлшенеді және олардың мөлшерін % формула бойынша есептейді:
мұнда:
Ж - эндоспермі сарғайған ядролар массасы, г;
q2 - ұншықты елеп алғаннан кейін қалған ядро массасы, г.
Жарылымды анықтау
Ластануды анықтағаннан кейін қалған шөкімнен 100 дәннен тұратын 2 үлгі қолмен бөлінеді. Ұнтақталған ядроларды диафонескопта жарықтандырып қарайды. Ұзыннан және көлдеңеннен жарығы бар дәндер саналып, оның нәтижесі алынған дәндер көлеміне қатысты % өлшенеді.
Шынылықты анықтау
50 г күріштен шөпшар және астық қоспасын бөліа алады бөледі. Тазартылған дәннен 10 г шөкім алынып, ГДФ-1 аспабында ұнтақталады. Шынылылық 2 әдіспен анықталады:
1. 10 г шөкімнен бөлінген 100 дәнді қаққа жарып, эндоспермның консистенциясын қарайды, оның шынылығын , ұншықтығын бөледі.
2.10 г қауыздалған күрішті диафоноскоп кассетасына орналастырады. Кассетаны айналдыра қозғалтып ұяшықтарды дәндермен толтырады ( 10 қатарда 10 дәннен ), қалған дәндер шашылады. Кассета құралға орналастырылып, дәндер үлкейткіш шыны арқылы қаралады.
Екі жағдайда да жалпы шынылылық мына формуламен анықталады:
,
мұнда:
Пс – жалпы шынылылық, дана
Чс – жартылай шынылық, дана.
23 кесте - Талдау нәтижесі
Шөпшар қоспасы (барлығы)__________________% |
Соның ішінде:
|
Ш,қ, г
|
%
|
d 2 мм елеуіштен өткенді
|
|
|
органикалық
|
|
|
минералды
|
|
|
мәдени және жабайы өсімдік тұқымдарын;
|
|
|
эндоспермасы бүлінген ақшыл-қоңырдан қара түске дейінгілерді;
|
|
|
желінгендер
|
|
|
Астық қоспасы (барлығы)___________________ %
|
Соның ішінде:
|
А,қ, г
|
%
|
d 2 мм елеуіштен өткен
|
|
|
ұрынған дәндерді;
|
|
|
¾ желінгендер массасы
|
|
|
уатылған дәндерді;
|
|
|
Піспеген жасыл дәндерді.
|
|
|
Өсіп кеткендер
|
|
|
Солған дәндер
|
|
|
Қауыздылық
Шөкім массасы____________________________________________г.
1 үлгідегі қауыз массасы___________________________________г.
2 үлгідегі қауыз массасы____________________________________г.
Қауыздылық_________________________________________________%
Қызыл, глютинозды, бұзылған, жасыл, піспеген, сарғайған дәндер
Қызыл дәндер массасы ______________________________________г.
Қызыл дәндер есебі:
X=
Глютинозды дәндер массасы__________________________________г.
Глютинозды дәндер есебі:
X=
Бұзылған дәндер массасы______________________________________г.
Бұзылған дәндер есебі:
X=
Жасыл дәндер массасы________________________________________г.
Жасыл дәндер есебі:
X=
Піспеген дәндер массасы_________________________________________г.
Піспеген дәндер есебі:
X=
Сарғайған дәндерді анықтауға алынған шөкім массасы _______________г.
Сарғайған дәндер есебі:
X=
Жарылғыштық
Жарылған дәндер массасы__________________________________дана
Жарылғыштық___________________________________
Шынылық
Дәннің шынылығы__________________________________дана
Ұншық дәндер______________________________________дана
Бөлшектік шынылық дән_____________________________дана
Жалпы шынылық есебі:
X=
Қорытынды. Осы күріш партиясы МЕСТ 6293 талаптарына сай келе ме , оны жарма өндіруде қолдануға бола ма?
Бақылау сұрақтары:
Шынылылық, жарылғыштық, қауыздылық мәні, оны анықтау әдістері.
Күріш дәнінің ластануын анықтау ерекшелігі
Қызыл, глютинозды, жасыл, сарғайған, бұзылған, піспеген дәндер: мінездеме, мәні, пайда болу себептері, анықтау әдістері.
Күріш дәнінің партиясын дайындау мен жеткізу сапасының қандай креткіштері анықталады?
20 Тары сапасын анықтау.
Тары, құмай және қонақ тары үлгілерімен танысу. Стандарт бойынша тары дәндерін қолдану. Талдау карточкасын толтыру.
Жұмыс мақсаты: жармалық тары дәндерін талдау әдістерін үйрену.
Әдебиет
МЕСТ-22983-78, МЕСТ 13586.2.
Құрал жабдықтар:бөлгіш, техникалық таразы, талдау тақтасы, d 1.4x20 мм, ГДФ-1 аспабы.
Достарыңызбен бөлісу: |