Бағдарламасы аясында іске асырылды Russell Grigg becoming an outstanding primary school teacher

Жоспарлау және дайындық 
380
алады, соның ішінде олар алдыңғы оқуды бағалаудан нені үи�ренді, сы
-
нып жетекшісімен талқылау, сондаи�-ақ ортамерзімді жоспарлар мен 
оқу бағдарламаларының нұсқауында картаға салынған контенті. Со
-
дан кеи�ін тәжірибелі мұғалім сабақты оқушылардың прогресіне қараи� 
беи�імдеи�ді. Балаларды жұмыс үстінде бақылап, сұрақтар қоя отырып, 
қысқа талқылаулар өткізіп, балалардың жауаптарын тыңдап және жұ
-
мысына баға қоя отырып, балалардың сабақты қалаи� меңгергені тура
-
лы түсінік қалыптастыруға болады. Оқушыларға материалды меңгеру 
үшін көп (немесе аз) уақыт қажет болуы мүмкін. Оқуды мұндаи� баға
-
лау пән бои�ынша сенімді білімді, оқушылардың жеке қажеттіліктерін 
білуді, сонымен қатар сабақта оқу бағдарын өзгерте алатынына сенім
-
ді болуды талап етеді. Оқушылардың қаншалықты жақсы оқитыны 
туралы ақпаратты көптеген формада алуға болады: ауызша, жазба
-
ша, графикалық және практикалық дәлелдер. Алаи�да ол әр сабақтың 
мақсаттарына баи�ланысты болып, алдағы жоспарларға (әрі қараи�ғы 
баи�ланысқа) жетелеуі керек. Жұмыс мысалдарының кең ауқымы оқу
-
шылардың прогресі туралы шешім қабылдау үшін берік негіз құруға 
ықпал етеді және нәтиже ретінде оқушының үлгерім нәтижесі туралы 
хабарлаи�ды (Nicholls, 2004). 
Прогресті жоспарлау тұрғысынан алға қои�ған мақсаттардың оқу
-
шыларды: 
„
аналитикалық әдістермен барынша көбірек жұмыс істеуге (мысалы, 
оқуға шолу жасау); 
„
барынша күрделі материалдармен және идеялармен жұмыс істеуге 
(мысалы, әртүрлі интерпретацияларды салыстыру); 
„
өз сұрауларын жасауға (мысалы, берілген тақырып бои�ынша сұрақ
-
тар құрау); 
„
техникалық тұрғыда анықталғандаи� (мысалы, жоғарылау кезеңдегі 
контентті зерттеу) оқу бағдарламасынан тыс жатқан контент аи�ма
-
ғын зерттеуге ынталандыру арқылы оқуда қалаи� алға жылжытаты
-
нын есепке алған маңызды.
Бұрын прогресті жоспарлау балаларды оқытудағы прогрестен гөрі 
тақырыптарды зерттеуді білдірді (DCSF, 2007). Сабақтарды басқа сала
-
да жұмыс істеи�тіндердің тәжірибесінен де үи�ренуге болады. Мысалы, 
Олимпиада жүлдегері болған жүзгіш Том Дэи�лиді жаттықтырған Энди 
Бэнкс өзінің оған процеске назар аударып, басқа нәрселерді елемеи�, 
неге және қаи�да қателескенін түсінуге көмектесетінін түсіндірді. Олар 
жоспарлауды «бұл оның болуы керек жер, бұл қазір біз бар жер, онда бұ
-
ған қол жеткізу үшін қазір не істемекпіз?» деп ои�лау арқылы кері қараи� 
талқылаи�ды (Lucas and Claxton, 2012: 28).

Жоспарлау және дайындық 
381
Жоспарлау кезінде оқушылардың үлгерімі қалаи� қадағаланаты
-
нын және бағаланатынын ескеру қажет. Бұл стратегиялар мен же
-
тістіктің күтілген дәлелі туралы егжеи�-тегжеи�лі ақпаратты қамтуы 
керек. Әдетте сабақ жоспарларында балалардың бұрынғы білімі мен 
түсінігі басынан бастап қаи�та қаралатыны атап өтіледі. Бұл диагнос
-
тика тәсілі паи�далы ақпараттар ұсынып, «Соңғы музыка сабағында не 
істегенімізді кім аи�тады?» немесе «...қалаи� істеу керегін кім көрсетеді?» 
деген сияқты сұрақтар мұғалімнің бағалауы мен оқушының оқуын баи�
-
ланыстырады (Brown and Wragg, 2001). Үздік мұғалімдер оқушыларды 
оқу мақсаттарына қараи� қаншалықты жақсы прогресс жасап жатқаны 
туралы ои�лауға ынталандырып, осы мақсатта табыс критерии�лерін 
(мақсатқа жету үшін не керек) бөліседі. Өзін-өзі бағалауды және қатар
-
ластарының бағалауын қарапаи�ым визуалды және вербалды (ауыз
-
ша) нұсқаулықтарды паи�далану арқылы ерте жастан жүзеге асыруға 
болады. Жасы үлкен балалар үшін жазбаша бақылау тізімдерін немесе 
қабырғадағы ескертулерді паи�далану олардың назарын талап етілген 
тапсырмалардың орындалуына көңіл бөлуге көмектеседі. «Иә/жоқ» 
немесе «қанат белгісі/кішкентаи� кірес» деген жазу осыны басқаруға 
мүмкіндік беріп, балаларды жұмысын өткізбес бұрын өзін-өзі тексеріп 
алуды бастауға даи�ындаи�ды (Briggs 
et al.,
2008). 
Оқу мақсаттары басқаларға емес, сабақтардың немесе топтық 
шаралардың белгілі бір бөліктеріне қатысты болуы мүмкін. Мысалы, 
санау сабағында оқу мақсаттары ақыл-ои� жаттығулары, мақсатты 
топтық іс-шаралар және жалпы сыныптағы талқылаулар үшін әртүр
-
лі болуы мүмкін. Сонымен қатар кеи�бір жағдаи�ларда оқу мақсаттары 
жеке балаларға дербес мақсаттар түрінде беи�імделуі мүмкін. Жалпы 
алғанда, бағалаудың маңызды стратегиясы оқыту мақсаттарына баи�
-
ланысты өзін-өзі тексеру үшін сұрақтарды қолдану. Бұл мыналарды 
қамтиды:
„
...оқуда неден қиналдың?
„
...оқуда нені қатты жақсы көресің? 
„
Бүгін нені үи�ренуге тырысқанымыз кімнің есінде? 
„
Бүгін қандаи� жаңа нәрсе үи�рендіңдер? 
„
Қалаи� ои�лаи�сың… үи�ренуді жақсарту үшін әрі қараи� не істеуің керек? 
„
Егер басқа біреуге бұл сабақтың не туралы екенін аи�тар болсаң, не 
деп аи�тар едің?

Жоспарлау және дайындық 
382

жүктеу/скачать 5,81 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: