Балашт ү с І п қ алие в б а л алара у р у л а р ы
жүктеу/скачать 11,76 Mb. Pdf көрінісі
|
Балалар аурулары (МЖОО «Стоматология» факультеті студенттеріне арналған)
| 23 сурет).
Жоғарыда айтылғаннан басқа да теріде коп ауытқулар кездеседі: Пысынаушылық – әдетте, терінің қатпарларында және терінің киімінің қатты қыр- тыстарымен үйкелетін жерлерінде (мойнында, шабында, санның ішкі бетінде) кездеседі. Пысынаушылық дегеніміз дененің қызарып пысынауы (кейде суланып былжырауы). Бала ауырсынып, шыдамсызданады. Кейде шеттерінде кішкене ісіктер пайда болады. Әсіресе, балалар экземасымен (шілделік) ауыратын балаларда пысынаушылық жиі кездеседі. Пысынаушылық асқынғанда құйрықта эритема (жаялық эритемасы) пайда болады. Олар көтеншектің, сыртқы жыныс мүшелерінің айналасына, санның ішкі бетіне тарайды да, папула (іріңсіз ісік) және жаралар пайда болады. Кейде олар іріңді безеу түрінде (пустула) немесе везикула түріне айналады. Пайда болу себептері жиі несеппен, сұйық нәжіспен, бактериялармен терінің тітіркенуіне байланысты. Тер бөртпе (ыстық шығу) жаңа туылған және бірінші үш айлық балаларда кездесе- тін тер бездерінің жұмысының артуына, олардың сағасының және маңындағы қан тамыр- ларының кеңейіп, тері арқылы жылтырап тұруына байланысты, терінің зақымдануы. Диаметрі 1–2 мм-ге тең қызыл түйіншіктер және дақтар мойында және басқа тері жамылғыларында, іштің төменгі жағында, кеудеде орналасады. Тері пысынағанда, бөлмеде қызу жоғары болғанда, киімді дұрыс киіндірмегенде, ауа-райына сәйкес киім кигізбегенде пайда болады. Жаңа туған және бір жасқа дейінгі балалардың бас терісінде, кейде, қасында май бездері шығаратын май мен терінің мүйізді қабатының клеткаларынан тұратын, қабыр- шақтар пайда болады. Бұл қабыршақтар себоррея деп аталады. Қабыршақтардың астында көбінесе микробтар қоныстанады, сондықтан тырнап қасығанда іріңдеп кетуі мүмкін. 67 Экссудативті диатезбен ауыратын балалардың басының шашында, еңбек айналасында суланған май қабыршақтары жиналады. Оны гнейс деп атайды. Кейде себоррея басты күкірт телпек тәрізді түгел жауып тұруы мүмкін. Бұндай балалардың бетінің терісінде қызарған, өзі сау теріден бөлініп тұратын инфильтрат пайда болады – сүтті шірік қабыршақ (шілделік) (24- сурет). Кейіннен қышынып қатты қасығандықтан экссудат пайда болып, қабыршақтанып кеуіп қалады. Балалар терісіндегі бөртпелердің диагностикалық маңызы өте үлкен. Классикалық жағдайда тек қана бөртпелердің сипаты бойынша ғана диагноз қоюға болады. Бұндай жағдай негізінен теріде бөртпелермен білінетін балалар жедел инфекциялық ауруларында байқалады. Бөртпелер қабынған және қабынбаған болып 2-ге бөлінеді. Олардың айырмашылығы бармақпен басқанда жойылып кетеді де, жібергенде қайтадан пайда болады. Ал, қабынбаған дақтар саусақпен басқанда жойылмайды. Аурулардың көбі қабынулы сипатты болады. Дегенмен, қабынулы еместеріде бар. Оларға пигментті дақтар, атрофиялар, гиперкератоздар, ісіктер, тер және май бездерінің секрециясының бұзылулары жатады. Терідегі патологиялық өзгерістер теріде айқын өзгерістердің пайда болуына әкеледі. Олар терінің бөртпеленуі, яғни морфологиялық элементтер деп аталады. Ол теріде жүріп жатқан патологиялық процесстің сипаттамасы. Морфологиялық элементтер алғашқы (бірінші) және екінші ретті болып бөлінеді. Алғашқы бөртпелік элементтер өзгермеген теріде пайда болады. Оларға дақ, папула (іріңсіз кішкене ісік), томпақ (бұдыр), түйін, күлбіреу, көпіршік, іріңдік жатады. Бастапқы элементтер ішінде серозды, геморрагиялық және іріңді сұйықтары бар қуысты (күлбіреу, іріңдік) және қуыссыз (дақ, папула, түйін, көпіршік, томпақ) болып екіге бөлінеді. Дақ (macula) – кішкене ғана жерде орналасады, терінің түсінің өзгеруінен пайда болады, терінің сау жерлерінің тығыздығымен бірдей болады. Дақтың үш түрі (типі) болады: қабынулы, геморрагиялық, пигментті. Қабынулы дақтар терінің емізікшелер қабатының көк тамырларының кеңеюі нәтижесінде пайда болады. Оларды мөлшері бойынша екі топқа бөледі: розеола – мөлшері әр түрлі (нүктеден едәуір үлкенге дейін), формасы көбіне дұрыс емес болып келетін дақ. Мөлшері 5 мм-ге дейін, түсі бозғылт немесе қызыл дақ. Іш сүзегінде, бөртпе сүзегінде, сифилисте, паратифте (қылау) байқалады. 24- сурет. жүктеу/скачать 11,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|