«балық, ара өнімдерін ветеринарлық санитарлық сараптау»

Пробиркаға 1 мл бал ерітіндісін (1:2) және 10 мл 96 % этил спиртін құйып араластырады. Гүлді бал әлсіз лайланады, ал шіре қоспасы бар балдың лайлануы қатты және сүтті ақ түс пайда болады. Таза шіре балы лай және мақта тәріздес тұнба береді. Реакцияны қою үшін спирттің аз мөлшерін және оның басқа концентарциясын алуға болмайды. Бұл реакция балдың грешиный және вересковый түрлеріне жатады.

Пробиркада 2 мл балдың судағы ерітіндісін (1:1) және 4 мл әк суын араластырып, қайнағанға дейін қыздырады. Күгірт түсті тұнбаға түскен мақталардың түзілуі шіре балы екендігін көрсетеді. Әкті суды бірдей бөліктегі сөндірілмеген әк пен дистеленген судан дайындайды. Алғашқы 3-4 сағ ішінде 2-3 рет араластырып ерітіндіні 12 сағ ұстайды. Кейін реакцияны қою үшін қолданылатын сұйықтың жоғары, мөлдір қабатынбайқап төгеді.

Пробиркаға 2 мл балдың сулы ерітіндісін ( 1:1) 2 мл дист ген суды және 5 тамшы 25% сірке қышқылын қорғасын ерітіндісін араластырады. Жақсылап шайқап су моншасына (80-100° с) 3 минутқа қояды. Тұнбаға түсетін борпылдақ мақталардың түзілуі шіре балы екендігін көрсетеді. Пробиркадағы құрамның әртүрлі дәрежедегі лайлануы мен мақта мен тұнбаның болмауы реакцяның теріс нәтижесі болып саналады.

Бөлу: Бөлу үшін қандай материалды қолдануға болатынын, ыдысқа қойылатын талаптарды, жуудың техникасы, технологиялық линияларды қолдануы, дәл температураны, кәрез рамаларын таңбалау техникасын көрсету керек. Қаптау және маркировка: тұтынушылық ыдысқа талаптар мен ережелер.

В.И.Зайкина «Экспертиза меда и способы обнаружения его фальсификации». М.: 1999г. с. 17.

А.С.Нуждин и др с. 383-386

Сабақтың мақсаты: Қоршаған ортаның ластануының ара шаруашылығында ауыл шаруашылығының химизациясы және бал үшін сапасының және қауіпсіздігінің гигиеналық нормативтерінің негізгі мағынасын меңгеру

Негізгі сұрақтар :

1.Қоршаған ортаның ластануы, ауыл шаруашылығын химизациялау.

2.Балдың сапасы мен қауіпсіздігіне гигиеналық талаптар.

Екінші сұрақ бойынша ауызша жауап дайындау.

Қоршаған ортаның ластануы, ауыл шаруашылығын химизациялау балға адам денсаулығына ғана емес, сонымен қатар оның өміріне де қауып келтіретін бөгде заттардың түсуіне жол береді. Балға бөгде заттардың түсуінің негізгі көзі арашаруашылығында қолдануға рұқсат етілген профилактикалық және емдік медикоменттері, нәрді алып тасушы өсімдіктер, сонымен қатар оны жылумен өңдеу мен сақтау процестерінде түзілетін қосылыстар болып саналады.

Таралуы мен улылығы бойынша қауіпі неғұрлым көп төменгідей компоненттер: улы элементтер сынап, қорғасын, мышьяк, кадмий; антибиотиктер, өсімдіктерді қорғау үшін химиялық заттарды бақылаусыз қолдану салдарынан балда көбейетін пестицитер; радиокулидтер (цезий 137, стронций 90)

Өздік жұмыс: АКР орындалуының жолы. Бал қауіпсіздігінің гигиеналық нормативтері-таблицасын қолдана отырып, ауызша жауап беру.

Көрсеткіштер
Улы элементтер: Мырыш Мышьяк Кадмий Оксиметияфурфурол Пестицидтер: Гексахлорцикологексан (&, f, - изомерлері) ДДТ және оның метаболиттері Радионуклидтер: Цезий 137 Стронций 90	1,0 0,5 0,05 80 0,005 0,005 100 80	- - - - Бк/кг Бк/кг

Әкелетін жерлерде орналасқан территориалды-санитарлы эпидемиологиялық станциялар импорттық өнімге жоспарлы лабораториялық бақылау жүргізуі тиіс.

Балдың түзілуі үшін аралар нәрді өсімдіктер нәрлерінің белсенді бездерінен жинап, өңдейді. Осы ретте бал жинайтын аралар энтимофильді,тұқымдық, көкіністік және басқа культуралардың нәрін жинайды, өсірген кезде өнімдерін жоғарлату үшін, өсімдіктекдің өсуін қалыптау мен қорғау үшін арналған химиялық заттардың кең ассартименті қолданылады.

Азық өнімінің ластануы және адам денсаулығына неғұрлым қауіптілік туғызатындарға пестицитердің қолдануға болатын концентрациясын зерттейді. Оксиметияфурфуролдың болуы балдың табиғилығын және сақтау мен өңдеу процесінде өзінің сапасының сақталу дәрежесін сипаттайды. Осыған байланысты балды гигиеналық сараптауда оның құрамы бақыланады.

В.А.Макаров «Практиум по ветсанэкспертизе» М.-1987г.с.233-235, 236-239, 242-243, 26-247, 249-248, 250-254

Б.С.Сенченко «Ветсанэкспертиза сырья животного и растительного происхождения» . Растов-на-Дону 2001г. с.563-568, 570-573

В.И.Зайкина «Экспертиза меда и способы обнаружения его фальсификации». М.: 1999г. с. 5-7, 10-11, 23-24, 66-80, 82-83, 87-92, 98-105, 107, 117-124

Ш.Турсынкулов «Ветсанэкспертиза животноводства» Астана -2001г.с.154-161

А.С.Нуждин, Г.Ф.Таранов, В.И.Полтев и др. «Учебник пчеловода» М.: Колос, 1984г., с.11-22, 331-333, 383-386

1. Балды тағам өнімі ретінде сипаттау

2 .Балдан орташа сынама алу әдісі.

3. Ара шаруашылық өнімдері.

4. Ара шаруашылығының қысқаша тарихы.

5. Табиғи балдың органолептикалық көрсеткіштері.

6. Балдағы механикалық, тозаңды қоспалар, ашу белгілері .

7.Бал сапасының физико-химиялық көрсеткіштері (судың құрамы, балдағы қышқылдық құрамы, инверттелген қантты және балдағы сахарозаны анықтау).

8.Балдың куәлігі және ветеринариялық анықтамалар.

9.Бал ерітіндісін жасау әдісі.

10.Балдың улылығын анықтау.

11.Оптикалық белсенділікпен диастаза белсенділігін анықтаудағы мәні.

12.Жасанды балдың сипаттамасы. Витаминдік және емдік бал.

13. Балдың ақаулары және оларды жою әдістері.

14. Балды фальсификациялау заттары мен әдістер.

15. Балды базарларда сатудағы ветеринариялық-санитариялық талаптар.

16. Балды микроскопиялау .

17. Балдың қантты сироппен фальсификациялануы.

18. Қантты балды анықтау методикасы.

19. Балдаға ферменттер құрамы.

20.Балды фальсификациялаудың лабораториялық зерттеу әдістері (оксиметилфурфуролға реакцияцияның мәні, балдағы қант құмын анықтау).

21. Балдың табиғилығын анықтау (методика : балдағы ұн, крахмал, желатин, қантты сірнесі, крахмал сірнесі.)

22. Балдың қыздырылуын анықтау.

23.Базарларда сатуға рұқсат етілген гүлді және шіре балының физико-химиялық көрсеткіштері .

24.Шіре балын гүл балынын ажырату.(Органолептикалық баға, спирттік, әктік реакция, сірке қышқылдық мырышпен реакциларды анықтау методикасы.)

25.Балдағы антибиотиктердің болуы.

26.Балды сақтау .

27.Ара шаруашылығы жұмыс істеу кезіндегі жеке бас гигиенасы мен қауіпсіздік техникасы.