Қазіргі уақытта Шығыс Қазақстан облысында топырақ құрылымын жақсарту үшін көпжылдық шөптердің дәстүрлі түрлерін жиі пайдаланады. Топырақ құрылымын қалыптастыру және сақтау үшін жүйелі түрде және жеткілікті мөлшерде органикалық тыңайтқыштарды енгізу, қышқыл топырақты әктеу, топырақты физикалық пісіп-жетілу жағдайында өңдеу қажет. Көпжылдық шөптердің егісі (тимофеевка клевер), сидералды дақылдар жақсы нәтиже береді.Шығыс Қазақстан облысында топырақ құрылымы құмды. Құмды топырақтар әдетте құрылымсыз, су өткізбейтін, жақсы аэрациясы бар, өңдеу кезінде аз қарсылық көрсетеді. Бұл топырақ, әдетте, гумуспен, азотпен күлді элементтермен кедей. Мұндай топырақтарда тыңайтқыштар жиі енгізу керек. Алынатын егін шаруашылығы өнімдерінің сапасын жақсартушы минералды тыңайтқыштар болып табылады.Минералды тыңайтқыштар қарапайым және күрделі (кешенді) болуы мүмкін. Органикалық, минералды және органоминералды тыңайтқыштар жиі қолданылады. Кешенді тыңайтқыштардың артықшылығы-оларда балласт жоқ немесе жоқ, ал қарапайым тыңайтқыштарда оның ұзақ уақыт бойы көп. Түйін сөздер: топырақ, минералды тыңайтқыштар, азот, калий, фосфор, топырақ құрылымы. APPLICATIONS OF BASIC NUTRIENT ELEMENTS AND THEIR EFFECT ON THE PRODUCTIVITY OF
LONG-TERM HERBS
S. Seilgazina, S. Suleimenova, G. Kamzina
Currently, in the East Kazakhstan region, traditional perennial grasses are often used to improve soil structure. For the formation and preservation of the soil structure, it is necessary to systematically and in sufficient quantities to apply organic fertilizers, to lime sour soils, to cultivate the soil in a state of physical ripeness. Perennial grasses (timothy clover), green manure crops give good results.In the East - Kazakhstan region, the soil structure is sandy. Sandy soils are usually structureless, permeable, have good aeration, have little resistance during processing. These soils, as a rule, are poor in humus, ash elements and nitrogen. Fertilizers should be applied more frequently on such soils. Mineral fertilizers are the main improvers in the quality of crop production. Mineral fertilizers can be simple and complex (complex). Organic, mineral and organic-mineral fertilizers are often used. The advantage of complex fertilizers is that they have little or no ballast, while in simple fertilizers it is quite a lot. Key words: soil, mineral fertilizers, nitrogen, potassium, phosphorus, soil structure.
ISSN 1607-2774
Вестник Государственного университета имени Шакарима города Семей № 4(92) 2020
297
ҒТАХР: 68.39.13
Б. Атейхан
1
, Н.Ж. Қажғалиев
1
, Т.К. Бексеитов
2
, Н.Н. Кайниденов
2
1
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, Нұр-Сұлтан қ.
2
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
«ПОБЕДА» ЖШС-ДЕ ТУҒАН ТРАНСПЛАНТАНТ-БҰЗАУЛАРДЫ ЭКСТЕРЬЕРІ БОЙЫНША
БАҒАЛАУ НӘТИЖЕЛЕРІ
Аңдатпа: Бұл мақалада «Победа» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінде эмбрион трансплантациялау технологиясы арқылы алынған трансплантант-бұзауларды экстерьері бойынша бағалаған зерттеу нәтижелері қарастырылған. Зерттеу жұмыстарын салыстырмалы түрде жүргізу үшін екі топты (тәжіріибелік және бақылау) алған. Тәжірибе тобына трансплантант бұзауларды, бақылау тобына қолдан ұрықтандыру арқылы алған бұзаулар қамтылған. Зерттеу жүргізу үшін бақылау және тәжірибе топтарының дене өлшемдері мен тұлға индекстері салыстырмалы түрде