«бекітемін» Оқу-әдістемелік және тәрбие



бет28/44
Дата19.05.2017
өлшемі10,13 Mb.
#16400
түріЖұмыс бағдарламасы
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   44

Ïàëüïàöèÿ


²àí æ¾éåñiíi» àóðóëàðûí àíûºòàóäà ïàëüïàöèÿ ¸äiñiìåí ñ¾éåê æ¾éåñií òåêñåðåäi: æàëïຠñ¾éåêòåð ìåí ò¾òiê ò¸ðiçäi ñ¾éåêòåðäi» ýïèôèçií áàñûï, ñî¹ûí ºàðàï, àóûðó ñåçiìi áàð-æî¹û àíûºòàëóû òèiñ.

Ìà»ûçäû êëèíèêàëûº ì¸ëiìåòòåðäi ëèìôà áåçäåði ìåí òàëàºòû» ïàëüïàöèÿñû êåçiíäå àëó¹à áîëàäû. Ëèìôà áåçäåðiíi» ºàòòû ½ë¹àþû ê¼áiíå ëèìôîëåéêîç, ëèìôîãðàíóëåìàòîç, ëèìôîñàðêîìà àóðóëàðûíäà áàéºàëàäû. Á½ë êåçäå àëäûìåí ëèìôà áåçäåðiíi» áið òîáû çàºûìäàëñà, êåéií áàñºà òîïòàð¹à äà òàðàéäû æ¸íå äå òåê ºàíà áåòêåé îðíàëàñºàí áåçäåð ¹àíà åìåñ, òåð»äåãi /êåóäå, iø ºóûñòàðûíäà¹û/ áåçäåð äå çàºûìäàíàäû. Ëèìôà áåçäåðiíi» ¾ëêåþi òåê ºàí æ¾éåñi åìåñ, áàñºà äà àóðóëàðäû» /òóëÿðåìèÿ, òóáåðêóëåç, ðàêòû» ìåòàñòàçäàðû, ÂÈ×-èíôåêöèÿñû ò.á./ äà ê¼ðiíiñi áîëóû ì¾ìêií.

Ëåéêîçäàð ìåí ëèìôîìàëàðäà ¾ëêåéãåí ëèìôà áåçäåði àóûðìàéäû, îëàð àéíàëàñûíäà¹û òåðiãå æàáûñïà¹àí, iði»äåìåéäi. Ëèìôîãðàíóëåìàòîç, ¸ñiðåñå ëèìôîñàðêîìà àóðóëàðûíäà, áåçäåð ºàòàéà¹í, áið-áiðiìåí ºîñûëûï ¾ëêåí êîíãëîìåðàòòàð /15-20 ñì äèàìåòðëi/ ò¾çåëäi.

Òàëàºòû» ïàëüïàöèÿñû íàóºàñ øàëºàñûíàí, íå î» æຠá¾éiðiíäå æàòºàí êåçiíäå æàñàëûíàäû. Áiðiíøi æà¹äàéäà íàóºàñ áàñíû ò¼ñåêòå ò¼ìåí ñàëûï, ºîë-àÿºòàðûí æàçûï æàòàäû. Àë åêiíøi æà¹äàéäà øûíòàºòàí á¾ãiëãåí ñîë ºîëûí êåóäåñiíi» ¾ñòiíå ñàëàäû, î» àÿ¹û ò¾çó æàòàäû, ñîë àÿ¹ûí òiçå ìåí æàìáàñòàí á¾êêåí ºàëïûíäà ½ñòàéäû. Îñû ºàëûïòà º½ðñຠá½ëøûº åòòåði áîñà»ñûï, òàëຠàë¹à æûëæèäû. ĸðiãåð íàóºàñòû» î» æà¹ûíàí, áåòïå-ïåò îòûðàäû. ĸðiãåðäi» ñîë ºîëû êåóäå êëåòêàñûíû» ¾ñòiíäå, VII ìåí Õ ºàáûð¹àëàð àðàñûíäà, ºîëòûº àñòû ñûçûºòàðûíû» áîéíà îðíàëàñàäû æ¸íåí êåóäåíi æàéëàï áàñûï, îíû» òûíûñ àëó êåçiíäåãi ºîç¹àëûñûí àçàéòàäû. ĸðiãåð î» ºîëûí Õ ºàáûð¹àíû» øåòiíäå ºîñûë¹àí ò½ñûíà, ñàóñàºòàðûí á¾ãiï ºîÿäû. Åãåð äå àëäûìåí ºàðàó íåìåñå ïåðêóññèÿ ¸äiñòåðiìåí òåêñåðó êåçiíäå ê¼ê áàóûðäû» ¾ëêåéãåíäiãi àíûº áiëiíñå, îíäà î» ºîëû àëäûíàí, ò¼ìåíãi øåòiíå ºîÿäû. Îäàí ñî» íàóºàñ äåìií øû¹àð¹àí êåçäå, ä¸ðiãåð î» ºîëûíû» ñàóñàºòàðûìåí iøòi áàñà îòûðûï, êåéií íàóºàñòàí òåðå» äåì àëóäû ñ½ðàéäû, îñûëàéøà áiðíåøå ðåò ºàéòàëàéäû. ¶ëêåéãåí òàëຠïàëüïàöèÿ ä½ðûñ æàñàë¹àí óàºûòòà, äåì àëó êåçiíäå ò¼ìåí ò¾ñêåí êåóäå ïåðäåñiìåí èòåðiëiï, àëäû»¹û ò¼ìåíãi øåòiìåí ä¸ðiãåðäi» î» ºîë ñàóñàºòàðûíà òiðåëiï áàðûï, ¸ði ºàðàé ñûð¹àíàòûï æàñàéäû.

Îñû ò¸ñiëäi áiðíåøå ºàéòàëàï, òàëàºòû» ¼ëøåìií, àóûðó ñåçiìií, òû¹ûçûäû¹ûí, ºîç¹àë¹ûøòû¹ûí, àëäû»¹û øåòiíäå îðíàëàñºàí ¼çãåðiñòåðäi àíûºòàó¹à áîëàäû. ²àëûïòû æà¹äàéäà òàëàºòû ïàëüïàöèÿ ¸äiñiìåí ò¼ìåí ò¾ñêåí /ýíòåðîïòîç/ êåçiíäå æ¸íå ê¼áiíåí ½ë¹àé,àíäà ¹àíà áàéºàó¹à áîëàäû. ʼê áàóûðäû» ¾ëêåþi 潺ïàëû àóðóëàðäà /iø ñ¾çåãi, âèðóñòû ãåïàòèò, ñåïñèñ, áåçãåê ò.á./ ,áàóûð öèððîçûíäà, òàëຠâåíàñûíû» òðîìáîçûíäà æ¸íå ê¼ïòåãåí ºàí æ¾éåñiíi» àóðóëàðûíäà /ãåìîëèçäiê àíåìèÿ, òðîìáîöèòîïåíèÿëûº ïóðïóðà, æåäåë æ¸íå ñîçûëìàëûëåéêîçäàð/ êåçåäñåäi. ʼê áàóûð ¼ëøåìiíi» ºàòòû ½ë¹àþûí ñïëåíîìåãòëèÿ /ãðåêøå splen - òàëàº, megas - ¾ëêåí/ äåï àòàéäû. Ñëçûëìàëû ìèåëîëåéêîçäû» ñû êåçå»äåðiíäå òàëຠiøòi» á¾êië ñîë æຠá¼ëiãií àëûï æàòàäû, àë ò¼ìåíãi ïîëþñû êiøi æàìáàñ àéìà¹ûíà äåéií ò¾ñói ì¾ìêií. ƽºïàëû àóðóëàðûíû» æåäåë ò½ñûíäà òàëຠæ½ìñຠáîëàäû, ñåïñèñòå ºàìûð ò¸ðiçäi, àë ñîçûëìàëû ò¾ðiíäå, áàóûð öèððîçû æ¸íå ëåéêîçäàð êåçiíäå, ¸ñ iðåñå àìèëîèäîç àóðóûíäà òàëຠòû¹ûçäàíûï, ºîë¹à ºàòòû ñåçiíåäi.

Ïàëüïàöèÿ æàñà¹àíäà òàëຠê¼áiíåñå àóûðìàéäû. Àóðó ñåçiìi òàëຠèíôàðòiíäå, ïåðèñïëåíèòòå, ñîíäàé-ຠîíû» òåç ½ë¹àþ í¸òèæåñiíäå ñûðòºû ºàáàòû ñîçûôë¹àíäà /ê¼ê áàóûð òðîìáîçû êåçiíäå âåíàëûº ºàííû» iðêiëói/ ïàéäà áîëàäû. °äåòòå òàëàºòû» áåòi òåãiñ áîëûï êåëåäi,êåäið-á½äûðëûëûº, ïåðèñïëåíèò, ìåðåç, ýõèíîêîêêòûº êèñòà, òàëຠ¼ñïåëåði ñèÿºòû àóðóëàðäû» áiðäåí-áið áåëãiñi áîëûï åñåïòåëiíåäi. Òàëຠºàëûïòû æà¹äàéäà æàºñû ºîç¹àëûï ò½ðàäû, îíû» á½ë ºàñèåòi ïåðèñïëåíèòòå íàøàðëàé ò¾ñåäi.


Ïåðêóññèÿ


²àí æ¾éåñi àóðóëàðûí çåðòòåóäå ïåðêóññèÿíû» ìà»ûçû àñà çîð åìåñ: îë òåê òàëàºòû» ¼ëøåìëåðií øàìàëàï àíûºòàó¹à ¹àíà ì¾ìêiíäiê áåðåäi. Òàëàºòû» ìà»ûíäà ïåðêóññèÿ êåçiíäå òèìïàíèêàëûº äûáûñ áåðåòií ºóûñ à¹çàëàð /àñºàçàí,iøåê/ îðíàëàñºàíäûºòàí, îíû» ¼ëøåìi ìåí øåêàðàëàðû á½ë ¸äiñïåí ä¸ë àíûºòàëûíáàéäû.

Ïåðêóññèÿ íàóºàñòû» ò½ð¹àí íåìåñå î» æຠá½éiðiíå æàòºàí àºëïûíäà æ¾ðãiçåäi. Òàëàºòû» ê¼ëäåíå» ¼ëøåìií àíûºòàó ¾øií ïåðêóññèÿíû Õ ºàáûð¹àíû» ½çûíäû¹ûí îéøà º½ðñຠæ຺à ñîçûï, 4 ñì-äåé ëàòåðàëüäû áàñòàéìûç. ²àëûïòû æà¹äàéäà òàëàºòû» ò½éºòû¹û IÕ-ÕI ºàáûð¹àëàð àðàëû¹ûíäà àíûºòàëàäû. Ò½éûºòûºòû» ¼ëøåìi 4-6 ñì. Òàëàºòû» ½çûíäûº ¼ëøåìií Õ ºàáûð¹àíû ñûëà¹àíäà àíûºòàéäû, îíû» ½çûíäûº ¼ëøåìiíi» ê¼ëåìi 6-8 ñì.


Àóñêóëüòàöèÿ


Ïåðèñïëåíèò àóðóûíäà ¹àíà ê¼ê áàóûðäû» îðíàëàñºàí ò½ñûíàí iø ïåðäåñíi» øóûëû àíûºòàëóû ì¾ìêií.

Àíåìèÿ ñèíäðîìû

Àíåìèÿ (anaemiae) , íåìåñå ºàí àçäûº - ºàííû» áåëãiëi ê¼ëåìiíäå ãåìîãëîáèí ìåí ýðèòðîöèòòåðäi» ñàíûíû» àçàþûìåí ñèïàòòàëàòûí ïàòîëîãèÿëûº æà¹äàé. Ãðåê òiëiíåí àóäàð¹àíäà àï - æîº, haima - ºàí, ÿ¹íè ºàí àçäûº äåãåí ñ¼ç. Ãåìîãëîáèí ì¼ëøåðiíi» åð àäàìäàðäà 130 ã/ë, ¸éåëäåðäå - 120 ã/ë-äåí ò¼ìåí, æ¾êòi ¸éåëäåðäå - 110 ã/ë-äåí àç áîëóûí àíåìèÿ äåï àòàéäû.

Àíåìèÿ àðºàøàíäà áàñºà àóðóëàðäû» ê¼ðiíiñi áîëûï åñåïòåëiíåäi. Íåãiçãi ïàòîãåíåçäiê ìåçàíèçìäåðäi åñêåðå îòûðûï, áàðëûº àíåìèÿëàðäû ò¼ðò òîïºà á¼ëåäi: ²àí êåòó ñåáåáiíåí òóûíäà¹àí àíåìèÿëàð;

Ýðèòðîöèòòåðäi» íåìåñå ãåìîãëîáèííi» ò¾çiëóiíi» á½çûëóû í¸òèæåñiíäåãi àíåìèÿëàð;

Ýðèòðîöèòòåðäi» ê¼ï ûäûðàóû í¸òèæåñiíäåãi àíåìèÿëàð /ãåìîëèçäiê/;

Ïîëèäåôèöèòòi àíåìèÿëàð, ÿ¹íè æî¹àðûäà¹û ñåáåïòåðäi» áiðíåøåóiíi» ºîñûëóû í¸òèæåñiíäå ïàéäà áîë¹àí àíåìèÿëàð.

Ýðèòðîöèòòåðäåãi ãåìîãëîáèííi» ì¼ëøåðiíå áàéëàíûñòû àíåìèÿëàðäà¹û íîðìîõðîìäûº /ò¾ñòi ê¼ðñåòêiø - ÒÊ. - 0,9-1,1/, ãèïîõðîìäûº /ÒÊ. - 0,85-òåí ò¼ìåí/ æ¸íå ãèïåðõðîìäûº /ÒÊ. - 1,1-äåí æî¹àðû/ äåï á¼ëåäi.

Êëèíèêàëûº ê¼ðiíiñòåði. Àíåìèÿëûº ñèíäðîììåí àóûðàòûí íàóºàñòàðäû» æèi êåçäåñåòií øà¹ûìäàðû: áàñòû» àóðóû, áàñ àéíàëó, º½ëàºòà¹û øó, åíòiãó, àóà æåòiñïåóøiëiê ñåçiìi, æ¾ðåêòi» æèi ñî¹óû, êåéäå æ¾ðåê ò½ñûíû» øàíøóû, åñòåí òàíûï ºàëó, ê¼ç àëäûíäà «øiðêåéëåðäi»» ê¼ðiíói, àøóëàíøàºòûº, ½ìûòøûäûº, ¸ëñiçäiê. Á½ë ãèïîãåìîãëîáèíåìèÿ í¸òèæåñiíäå äàìû¹àí êëåòêàëàðäû» ãèïîêñèÿñûíû» æ¸íå òiíäåðäåãi ìåòàáîëèçìíi» á½çûëóûíû» áåëãiñi. Á½ë æî¹àðûäà àéòûë¹àí àíåìèÿíû» áàðëûº ò¾ðëåðiíå ñèìïòîìäàð áîëûï òàáûëàäû. Îäàí áàñºà àíåìèÿíû» ¸ðá¸ð êëèíèêàëûº ò¾ðiíå ò¸í àðíàéû ñèíäðîìäàð áàð /ìûñàëû, ãåìîëèçäiê àíåìèÿäà òåðiíi» ñàð¹àþû, òåìiðòàïøûëû¹û êåçåäñåòií àíåìèÿäà - òà¹àìäû» àóûçäû» ä¸ìií ºàëûïòàí òûñ á½çûëóû; Â12 òàïøûëû¹û ñåçiëåòií àíåìèÿäà ãëîññèòòi» äàìóû, ãèïîïëàñòèêàëûº àíåìèÿäà - ãåìîððàãèÿëûº ê¼ðiíiñòåð/,

Îñû àóðóìåí àóûð¹àíäàðäû» ¼ìið òàðèõûí çåðòòåó áåëãiëi áið ò¸ðòiïïåí æ¾ðãiçiëåäi. Îíû» òó¹àí æåðií, ýòíèêàëûº øû¹ó òåãií ñ½ðàñòûðó ºàæåò, ñåáåái êåéáið àíåìèÿëà /ìûñàëû, ãåìîãëîáèíîïàòèÿëàð/ áåëãiëi ãåîãðàôèÿëûº æåðëåðäå æ¸íå ýòíèêàëûº òîïòàðäà æèi êåçåäåñåäi. Ò½ðàºòû ìåêåí-æàéû äà ºàçiðãi ýêîëîãèÿëûº æà¹ûíàí çèÿíäû æà¹äàéëàðäû åñêåðãåíäå, ãåìàòîëîãèÿëûº àóðóëàðäû» äàìóûíà ¸êåëiï ñð¹óû ì¾ìêií. Àóðóäû» áàñòàïºû øà¹ûìäàðûíà /¸ñiðåñå ºàí êåòó/ ê¼»ië á¼ëãåí æ¼í, îíû» àðòûíøà ïîñòãåìîððàãèÿëûº àíåìèÿ¹à àéíàëóû ì¾ìêií. Ñîë ñèÿºòû èîíäàóøû ðàäèàöèÿ, óëàíóëàð, ëåâîìèöåòèí æ¸íå öèòîñòàòèêòåð ñèÿºòû ä¸ðiëåðäi ºàáûëäàó êåðåê. Àñºàçàí-iøåê àóðóëàðû ìåí áàóûð àóðóëàðûíû» ½ç຺à ñîçûëóû òåìiðòàïøûëû¹û æ¸íå Â12 òàïøûëû¹û àíåìèÿ¹à ¸êåëiï ñî¹óû ì¾ìêií.

Àíåìèÿëûº ñèíäðîìíû» áiðäåí-áið көрiнiсi - ол òåðiíi» áîçàðóû, ãåìîëèçäiê àíåìèÿëàðäà î¹àí ñàð¹ûøòû¹û, àë òåìiðòàïøûëû¹û àíåìèÿäà /õëîðîç/ æàñûëäàíóû ºîñûëàäû. Àíåìèÿ¹à øàëäûººàí íàóºàñòû ê¼ðiï çåðòòåãåíäå áàéºàëàòûí êëèíèêàëûº ê¼ðiíiñòåð: òûíûñ àëó ìåí ïóëüñòi» æèiëåói, æ¾ðåêòi» øåêàðàëàðûíû» êå»åþi, áàðëûº íóêòåëåðäå åñòiëåòií ñèñòîëàëûº øóûë, ¾ëêåí ê¼êòàìûðëàðäû» ò½ñûíäà åñòiëåòií øóûë /ºàí àéíàëûìûíû» æûëäàìäû¹û, ºàííû» ñ½éûëóû/, àðòåðèàëäûº ºûñûìíû» àçäàï ò¼ìåíäåói, àÿºòà iñiêòi» ïàéäà áîëóû. Àíåìèÿëûº ñèíäðîìíû» ê¼ðiíiñòåði ¸ð æà¹äàéäà, ýðèòðîöèòîïåíèÿ ìåí ãèïîãåìîãëîáèíåìèÿ àóðóëàðûíà áàéëàíûñòû ¸ð ò¾ðëi áîëàäû.

Ãåìîððàãèÿëûº ñèíäðîì (гемостазиопатиялар)

Ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð äåãåíiìiç - ãåìîñòàç æ¾éåñiíi» ¸ð áà¹àíàñûíäà êîàãóëÿöèÿëûº /ïëàçìàëûº/, òðîìáîöèòàðëûº æ¸íå òàìûðëûº á½çûëûñòûàð íåãiíäå äàìû¹àí àóðóëàð òîáû. Êëèíèêàëûº ê¼ðiíiñòåðiíå ¼çäiãiíåí íåìåñå ñ¸ë ¹àíà æàðàºàòòàíó êåçiíäå áîëàòûí ºàí êåòó æàòàäû.

Ãåìîñòàç æ¾éåñi áàðëûº ïàòîëîãèÿëûº ¾äåðiñòåðãå ºàòûñàòûíäûºòàí, ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð êå»iíåí òàðà¹àí.

Ýòèîëîãèÿñû ìåí ïàòîãåíçi. ²àí à¹ó¹à áåéiìäiëiê áiðiíøiëiê íåìåñå åêiíøiëiê, ÿ¹íè áàñºà àóðóäû» /ëåéêîç, àïëàñòèêàëûº àíåìèÿ, Òص -/ºàííû» òàìûðiøiëiê øàøûðàíäû ½þ ñèíäðîìû æ¸íå ò.á./ àñºûíóäû» áåëãiñi áîëóû ì¾ìêií. Ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåðäi» áiðºàòàðû ò½ºûì ºóàëàó àðºûëû áåðiëåäi, ê¼áiíåñå ¸ð ò¾ðëi ñûðòºû æà¹äàéëàð¹à áàéëàíûñòû æ¾ðå ïàéäà áîëàäû. Òóà áiòêåí ãåìîñòàç àíîìàëèÿëàðûíäà ìåãîêàðèîöèòòåð ìåí òðîìáîöèòòåðäi» àíîìàëèÿñû /òðîìáîöèòîïàòèÿëàð/, ºàíäû ½éûòó æ¾éåñiíi» ïëàçìàëûº ôàêòîëàðûíû» òàïøûëû¹û, êiøêåíå ºàí òàìûðëàðûíû» æåòiëìåãåíäiãi /âàçîïàòîëîãèÿëûº/ æàòàäû. Á½ë àºàóëàð åìäåó êåçiíäå æàçûë¹àíìåí, êåéií ºàéòà ê¼ðiíiñ òàáàäû. Æèi êåçåäñåòií êîàãóëîïàòèÿëàð À, Â,Ñ, ãåìîôèëèÿëàðû, âàçîïàòèÿëàð - ãåìîððàãèÿëûº òåëåàíãèýêòàçèÿ /Ðàíäþ-Îñëåð àóðóû/, òðîìáîöèòîïàòèÿëàð - Ãëÿíöìàí àóðóû.

Ãåìîñòàç æ¾éåñiíi» æ¾ðå áiòêåí àóðóëàðûíà Òص/ÄÂÑ ñèíäðîìû /òðîìáîöèòòåð ìåí òàìûð ºàáûð¹àëàðûíû» èììóíäû çàºûìäàíóû, òàìûðëàðäû» 潺ïàëû àóðóëàðäû» òîêñèíäåðiíi» ¸ñåðiíå á½çûëûñ òàáó, áàóûð àóðóëàðû, ä¸ðiëåðäi» ¸ñåði æ¸íå ò.á./, òðîìáîöèòîïåíèÿëàð ìåí òðîìáîöèòîïàòèÿëàð /Âåðëüãîô àóðóû/, áàóûð àóðóëàðûíäà¹û ãèïîòðîìáèíåìèÿëàð, ãåìîððàãèÿëûº âàñêóëèò /Øåíëåéí-Ãåíîõ àóðóû/ æ¸íå ãåìîððàãèÿëûº ïóðïóðà, èíôåêöèÿëûº, òîêñèêàëûº, òðîôèêàëûº, íåéðîâåãåòàòèâòiê àóðóëàð æàòàäû.

Ïàòîãåíåçiíå áàéëàíûñòû ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåðäi» åêi ¾ëêåí òîïºà á¼ëåäi:

ºàí òàìûðëàðû ºàáûð¹àëàðûíû» ¼òêiçãiøòiãiíi» íàøàðëàóûíàí áîëàòûí ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð /ãåìîððàãèÿëûº âàñêóëèò, îðãàíèçìäå Ñ âèòàìèíiíi» ò¼ìåíäåói, êåéáið 潺ïàëû àóðóëàð, æåòêiëiêñiç òàìàºòàíó æ¸íå ò.á./;

ºàí ½éûòàòûí æ¸íå ½þ¹à ºàðñû æ¾éåíi» á½çûëóûíû» ¸ñåðiíåí áîëàòûí ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð.

Åêiíøi òîïòûº ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð êåëåñi ñåáåïòåðäåí áîëàäû:

À. ²àíäû ½éûòàòûí ¾äåðiñòåðäi» á½çûëóû:

Áiðiíøi ôàçà - òðîìáîïëàñòèí ò¾çóøi ôàêòîðëàðäû» ïëàçìàëûº á¼ëiêòåðiíi» òóà áiòêåí òàïøûëû¹û - VIII, IX, XI ôàêòîðëàð /À,Â,Ñ ãåìîôèëèÿñûíäà/; òðîìáîöèòàðëûº á¼ëiêòåðäi» òàïøûëû¹û - òðîìáîöèòîïàòèÿëàð /òðîìáîöèòîïíèÿëûº ïóðïóðà/;

Åêiíiøi ôàçà - òðîìáîïëàñòèí ò¾çóøi ôàêòîðëàðäû» ïëàçìàëûº á¼ëiêòåðiíi» òàïøûëû¹û - II, V, X ôàêòîðëàð, ºàðàìà-ºàðñû æ¸íå òåæåãiø ôàêòîðëàðûíû» áîëóû;

¶øiíøi ôàçà - ôèáðèí ò¾çóøi ôàêòîðëàðäû» ïëàçìàëûº á¼ëiêòåðiíi» òàïøûëû¹û - I /ôèáðèíîãåí/ æ¸íå ÕII ôàêòîðëàð.

Á. Òåçäåòiëåòií ôèáðèíîëèçäi» ¸ñåðiíi» áîëóû /ïëàçìèííi» ò¾çiëiñiíi» ê¼áåþiíåí íåìåñå àíòèïëàçìèííi» ò¾çiëóiíi» àçàþûíàí/.

Â. Òص /òðîìáîãåìîððàãèÿëûº ñèíäðîì, ºàí ½þ äåðòi /, á½ë æà¹äàéäà òàìûð iøiíäåãi ê¾ðäåëi ºàí ½þ ¾äåðiñiíäå áàðëûº ïðîêîàãóëÿíòòàð ºîëäàíûëàäû, ñîíäûºòàí ôèáðèíîëèç æ¾éåñi òåç ¼ðøèäi.



Êëèíèêàëûº ê¼ðiíiñi. Øà¹ûìäàðû. Ãåìîððàãèÿëûº ñèíäðîì êåçiíäåãi íààóºàñòðàäû» øà¹ûìû : òåði íåìåñå òåði àñòû ºàáàòûíà, á½ëøûº åòòåðãå, áóûíäàð¹à ò.á. ºàí êåòói, èíå òèãåí æåðëåðäå ºàííû» æèíàëóû, ¸ð ò¾ðëi ºàí êåòóëåðäi» /ì½ðûííàí, ºûçûë èåêòåí, æàòûðäàí, iøåêòåí, ¼êïåäåí ò.á./.

Àíàìíåç æàëïû ò¸ðòiï áîéûíøà æèíàëàäû.



²àíàó¹à áåéiìäiëiêòi» ò¾ðëåði. Ãåìîððàãèÿëûº äèàòåçäåð êåçiíäå ºàíàó¹à áåéiìäiëiòi» 5 ò¾ðií àæûðàòàäû.

ãåìàòîìäûº - ¾ëêåí áóûíäàð¹à, á½ëøûº åòòåðãå, òåði àñòûíà, ñiðëi ºàáàòòàð¹à òåðå» ºàáàòòàð¹à, ºàííû» ê¼ï ì¼ëøåðäå à¹óû, àóûðó ñåçiìiìåí ºàòàð æ¾ðåäi, á½ë ãåìîððàãèÿëàð¹à ò¸í;

äàºòûº ïåòåõèÿëàð /ìèêðîöèðêóëÿòîðëûº/ ºàíàó¹à áåéiìäiëiê êåçiíäå íóêòå ò¸ðiçäi ïåòåõèÿëàð ìåí ê¼ëåìi ê¼ãåðó àéìàºòàðûíû» /ýêõèìîçäàðäû»/ ïàéäà áîëóû. Á½ëàðäû» ò½ñòåði ¸ð ò¾ðëi áîëàäû, àóûðìàéäû, øûðûøòû ºàáàòòàðäà äà ãåìîððàãèÿëà ê¼ðiíåäi, ºàí êåòói ì¾ìêií. Íåãiçãi ñåáåái - òðîìáîöèòîïåíèÿ, òðîìáîöèòîïàòèÿëàð;

àðàëàñ /ìèêðîöèðêóëÿòîðëûº-ãåìàòîìäûº/ ò¾ði. Ìèêðîöèðêóëÿòîðëûº ºàíàó¹à áåéiìäiëiê ò¾ði áàñûì êåëåäi, àë ãåìàòîìàëàð ñûðòòàé ê¼ðiíáåé, ê¼áiíå òåði àñòûíà æ¸íå iø ïåðäå êëåò÷àòêàñûíà æèàíëàäû. ʼáiíå ØÒµ ñèíäðîìûíäà êåçäåñåäi;

âàñêóëÿòîðëûº-ïóðïóðàëûº ºàíàó¹à áåéiìäiëiê - á¼ðòïåëåð ìåí ýðèòåìàëàð àÿºòû», iøiò» äåíåíi» òåðiñiíäå ñèììåòðèÿëû æåðëåäå îðíàëàñàäû, àøûº ºûçûë ò¾ñòi, òàìûðëàðäû» ýíäîòåëèiíi» ºàáûíóû íåìåñå èììóíäû çàºûìäàíóûíàí áîëàäû /òðîìáîöèòòåð ìåí ôèáðèí º½ðóøû ôàêòîðëàð ïàòîëîãèÿñû æîº êåçäå/. Ãåìîððàãèÿëûº âàñêóëèò /Øåíëåéí-Ãåíîõ àóðóû/, ò¾éiíäi ïåðèàðòåðèèò æ¸íå ä¸ðiëiê âàñêóëèòòåðãå ò¸í;

àíãèîìàòîçäûº ºàíàó¹à áåéiìäiëiê - òåëåàíãèýêòàçèÿ íåìåñå àíãèîìà áàð æåðåëäåí ºàí êåòó. ̽ðûííàí, æàòûðäàí, ¼êïåäåí, àñºàçàííàí, iøåêòåí ºàííû» ½çຠà¹óû áàéºàëàäû.



Ëàáîðàòîðèÿëûº-àñïàïòûº çåðòòåó. Ò½ºûì ºóàëàéòûí ãåìîððàãèÿëûº òåëåàíèýêòàçèÿ /Ðàíäþ-Îñëåð àóðóû/ - á½ë àóòîñîìäû äîìèíàíòòû ò¾ðäå áåðiëåòií, òàìûðëàð ýïèòåëèÿñûíû» òóà áiòêåí àºàóûìåí ñèïàòòàëàòûí àóðó. Áåòòi» òåðiñiíäå, ì½ðûííû», åðiííi», àñ ºîðûòó æîëäàðûíû» êiëåãåé ºàáàòòàðûíäà òåëåàíãèýêòàçè÷ëàð ïàéäà áîëûï, òåç æàðàºàòòàíàäû æ¸íå ºàí ê¼ï êåòåäi.

Ãåìîôèëèÿëàð - ºàíäû ½éûòó æ¾éåñiíi» ïëàçìàëûº ôàêòîðëàðûíû» òóà áiòêåí àºàóëàðûìåí ñèïàòòàëàòûí ãåìîððàãèÿëûº äèàòåç. À-ãåìîôèëèÿäà ¶II ôàêòîîð ìåí àíòèãåìîôèëüäiê ãëîáóëèííi» òàïøûëû¹û; Â-ãåìîôèëèÿäà IÕ ôàêòîðäû» òàïøûëû¹û; Ñ-ãåìîôèëèÿäà ÕI ôàêòîðäû» òàïøûëû¹û ;Ä- ãåìîôèëèÿäà ÕII ôàêòîðäû» òàïøûëû¹û îðûí àëàäû. Àóðóìåí òåê åð àäàìäàð ¹àíà àóûðàäû, áiðຠîëàð¹à á½ë àóðóìåí àóûðìàéòûí àíàñû àðºûëû áåðiëåäi. Áàëà êåçåäí àçäà¹àí æàðàºàòòàíó êåçiíäå ½çຠóàºûò ºàí êåòó áàéºàëàäû. Áóûíäàð¹à à¹ûë¹àí ºàí ãåìàðòðîçäàð¹à ¸êåëiï ñî¹àäû, îäàí áàðûï àíêèëîç¹à àéíàëóû ì¾ìêií.

Òðîìáîöèòîïåíèÿëûº ïóðïóðà. /Âåðëüãîô àóðóû/ - àóòîèììóíäûº çàºûìäàíó í¸òèæåñiíäå òðîìáîöèòòåðäi» ñàíûíû» àçàþûìåí ñèïàòòàëàòûí àóðó. Á½ë àóðóìåí áàëàëàð ìåí æàñ àäàìäàð àóûðàäû. Êåóäå, ìîéûí, ºîëäàðäû» òåðiñiíå ãåìîððàãèÿëûº á¼ðòïåëåð -ïóðïóðà øû¹àäû. ̽ðûííàí, àñºàçàííàí, æàòûðäàí ºàí à¹óû ì¾ìêií. Òðîìáîöèòòåð ñàíû 20õ109-10õ109 ã/ë áîë¹àí êåçäå êåíåòòåí ºàí êåòåäi. ²àí à¹ó óàºûòû ½çàðûï, ºàí ½éûíäûñûíû» ðåòðàêöèÿñû á½çûëàäû. Ñûðºàòòû» äàìó áàðûñû æåäåë æ¸íå ñîçûëìàëû áîëóû ì¾ìêií.

Ãåìîððàãèÿëûº âàñêóëèò. /Øåíëåéí-Ãåíîõ àóðóû, êàïèëÿðîòîêñèêîç/ - èììóíîàëëåðãèÿëûº âàçîïàòèÿ, êiøêåíå òàìûðëàðäû» ýíäîòåëèiíi» çàºûìäàíóû áàéºàëàòûí âàñêóëèò. ʼáiíå æàñ àäàìäàð, îëàð ê¼áiíå èíôåêöèÿëàðäàí, àëëåðãèÿëûº àóðóëàðäàí êåéií äàìèëû. Âàñêóëÿðëûº-ïóðïóðàëûº ºàíàó¹à áåéiìäiëiê ò¾ðiìåí ñèïàòòàëàäû. îëàð òåê òåðiíi ¹àíà åìñå, áóûíäàðäû, àñºàçàí-iøåê æîëäàðûí, á¾éðåêòåðäi äå çàºûìäàéäû.

Øàøûðàíäû òàìûðiøiëiê ºàí ½þ ñèíäðîìû

Øàøûðàíäû òàìûðiøiëiê ºàí ½þ ñèíäðîìû - ØÒµ. ƾðå ïàéäà áîë¹àí ØÒµ äèàãíîñòèêàëûº ìà»ûçû çîð. Á½ë ïàòîëîãèÿëûº æà¹äàé ê¼ïòåãåí àóðóëàðäà êåçåäñåäi: àêóøåðëiñ ïàòîëîãèÿ, îïåðàöèÿëàð, 潺ïàëû àóðóëàð, æàðàºàòòàíóëàð, æ¾ðåê-òàìûðëàð àóðóëàðû, ä¸íåêåð òiíiíi» æàéûëìàëû àóðóëàðû, ºàòåðëi ¼ñïåëåð, ãåìîëèçäiê àíåìèÿ, ò.á.

Òص ñèíäðîìû æåäåë, æåäåëäåòiëãåí, ñîçûëìàëû ò¾ðäå ¼òåäi. Æåäåë æ¸íå æåäåëäåòiëiï äàìû¹àí ò¾ðëåðií åêi ôàçà¹à á¼ëåìiç: ãèïåðêîàãóëÿöèÿ ôàçàñû, êåéiííåí ãèïîêîàãóëÿöèÿ ôàçàñûìåí àóûñàäû. ²àí¹à òðîìáîãåíäiê çàòòàðäû» øû¹ûï, òðîìáòàðäû» ò¾çiëói ºàí àéíàëûìûí á½çàäû æ¸íå ôèáðèíîëèçäi æåäåëäåòåäi. Ñîíû» í¸òèæåñiíäå ôèáðèí ½éûíäûëàðû åðè áàñòàéäû æ¸íå ºàíäà¹û ïëàçìèííi» ì¼ëøåði àðòàäû. Ïëàçìèí ôèáðèíäi ¹àíà åìåñ, ôèáðèíîãåíäi äå ûäûðàòûäû. Ñû æà¹äàé òðîìáîöèòîïåíèÿìåí áiðãå àóûð ãåìîððàãèÿëûº ñèíäðîì¹à ¸êåëiï ñî¹àäû. Ôèáðèííi» ûäûðàóûíàí ãåïàðèí ò¸ðiçäi çàòòàð ïàéäà áîëûï, îëàð äà ºàííû» ñ½éûëòóûí ê¾øåéòåäi.

Êëèíèêàëûº áåëãiëåði áiðäåí áàéºàëìàé, íåãiçãi àóðóäû» ñèìïòîìäàðû áàñûì áîëàäû, àë êåéiííåí òðîìáîçäàð ìåí ãåìîððàãèÿëàðäû» îðíàëàñºàí æ¸íå òàðà¹àí îðûíäàðûíà /áàñ ìèû, á¾éðåê, ¼êïå ò.á./ áàéëàíûñòû äàìèäû äà ãåìîäèíàìèêàëûº á½çûëûñòàð, ºàí êåòó, òåðiãå ºàí æèíàëó ñèÿºòû ¼çãåðiñòåðìåí ñèïàòòàëàäû.

Ãåìîãðàììà êîàãóëÿöèÿ ôàêòîðëàðû ìåí òðîìáîöèòòåðäi» ê¾ðò àçàþûí æ¸íå ôèáðèííi» ûäûðàóû êåçiíäå ò¾çiëãåí çàòòàð ì¼ëøåðiíi» àðòóûí ê¼ðñåòåäi. Ãåìîñòàç æ¾éåñií òîëûº çåðòòåó ØÒµ äèàãíîñòèêàñûíäà ìà»ûçäû îðûí àëàäû.


4) Иллюстративті мәлімет берілген.
5) Әдебиет:

Негізгі әдебиет:

  1. Пропедевтика внутренних болезней. В. Х. Василенко и А. Л. Гребенева. – М., Медицина 2005г.

  2. Пропедевтика внутренних болезней. Н. А. Мухин и В.С. Моисеев. – М., Геотармед, 2004г.

  3. Сестринское дело в терапии с курсом первичной медицинской помощи. В. Г. Лычев и В. К. Карманов. – М., «Форум – Инфра - М», 2007г.

  4. Сестринское дело в терапии с курсом первичной медицинской помощи. Э. В., Ростов-на-Дону, 2005г.

  5. Методическое обследование симптомы и симптомокомплексы в клинике внутренних болезней. В. К. Милькаманович., Минск 1995г.

  6. Исследование обьективного статуса больного. В. К. Султанов. С-П. «Питер», 1996г.

  7. Пропедевтика внутренних болезней; практикум. Н. И. Федоров. Минск «Беларусь», 2007г.

  8. Основы диагностики заболеваний внутренних органов. А. В. Никитин. 2006г.

  9. Сестринское дело в терапии. В. И. Маколкин. М. – 2002г.

  10. Сестринское дело в терапии: практикум. Т. П. Обуховец. Ростов – на – Дону «Феникс», 2003г.

  11. Ішкі ауралар семиотикасының негіздері. Оқулық. Семей -2007ж.

  12. Қаражанова Л.Т.


Қосымша әдебиет:

  1. Окороков А.Н.. Диагностика болезней внут­ренних органов:

Руководство/А.Н.Окороков.- М.: Мед. лит. Т. 2:Диаг­ностика ревматических и системных заболеваний соединительной ткани. Диагностика эндокринных заболеваний.- 2003.

  1. Окороков А.Н. Диагностика болезней внут­ренних органов:

  2. Руководство/А.Н. Окороков. - М.: Мед. лит. Т.9:Диаг­ностика болезней сердца и сосудов.- 2005.



6) Бақылау сұрақтары (кері байланыс):


  1. Анемиялар кезіндегі мейірбикелік үдеріс.

  2. Лейкоздар кезіндегі мейірбикелік үдеріс.

3. Геморрагиялық диатездерде кезіндегі мейірбикелік үдеріс.

4. Эндемиялық жемсау кезінде мейірбикелік үдеріс.

5. Қантты диабет кезінде мейірбикелік үдеріс

Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік фармацевтика академиясы
Терапия бакалавриат кафедрасы

Мамандық: 051101« Мейірбике ісі»
Пән: Ішкі аурулар пропедевтикасы және терапиядағы мейірбике ісі


СТУДЕНТТІҢ ӨЗ БЕТІНШЕ АТҚАРАТЫН ЖҰМЫСЫНА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ӨҢДЕУ ҚҰРЫЛЫМЫ

Пән Ішкі аурулар пропедевтикасы және терапиядағы

мейірбике ісі

Пән коды PVBSDT 2211

Мамандық 051101 «Мейірбике ісі»

Оқу сағатының

(кредиттің) көлемі 180 (4 кредит)

Курсы 2


Оқу семестрі 4


ШЫМКЕНТ, 2013 ж.

Кафедра мәжілісінде талқыланған


Хаттама №___ «____»_____2013 ж.
Кафедра меңгерушісі,
м.ғ.д., проф. Бекмурзаева Э. К
1) Тақырып: №1. Науқасты жалпы қарау. Өкпе перкуссиясының диагностикалық маңызы.

2) Мақсаты: Студенттерге науқастарды жалпы қарау әдістерін, қараудың ережелері мен техникасын үйрету. Науқастың есінің, төсектегі қалпының, дене қалпының жағдайын бағалау; бетті, басты, көзді, мұрынды, ауызды, мойынды, теріні, лимфа түйіндерін, бұлшықет жүйесін, буындарды және аяқ -қолдарын қарау. Өкпе перкуссиясының диагностикалық маңызын анықтау (топографиялық және салыстырмалы перкуссия жүргізу).

3) Тапсырма:

- СӨЖ тақырыбы бойынша әдебиет таңдау (каталогтармен, журналдармен,


монографиялармен, сөздіктермен, оқу әдебиеттерімен, интернет мәліметтерімен жұмыс жасау)

- сабақ тақырыбы бойынша конспект, презентация, көрнекті құралдар (буклеттер, интеллект карта) құрастыру

  • тест тапсырмаларын шешу

  • берілген тақырып бойынша өз бетінше 4-5 тест құрастыру

4) Орындалу түрі:

- «кейс-стади»

- постерлік доклад

- тақырып бойынша эссе Кластерлер

- тақырып бойынша глоссарий


  • презентация

  • интеллект карта

5) Орындалу критерилері.

1. Презентация –өз бетінше орындалуы керек, белгіленген уақытта, көлемі кемінде 20 слайд және кемінде 5 әдебиет көзі болуы керек. Слайдтар мазмұнды және қөркемді болуы керек. Қорғау кезінде автор тақырып бойынша тереңірек білімін демонстрациялауы қажет, талқылау кезінде сұрақтарға жауап бергенде қателіктер жібермеуі керек. Слайдтардың мазмұны толық және көркем, тақырып бойынша өз ойымен интегрирленген мәлімет болуы керек.

2. Интеллект карта және буклет жинақы орындалған және белгіленген уақытында өткізілген болуы керек. Өз бетінше кемінде 5 әдебиет қолданылуы керек. Сызбалар, кестелер және суреттер болуы керек.

3.Студенттердің жеке сұхбатының жазбасы және, немесе дәрігердің пациентпен сұхбатының видеоаудио таспасын таңдау.

4.Меңгерген тәжірибелік дағдылары жазылған күнделік арнау

5.Әр тақырып бойынша өзінің индивидуалды ой қатынасын суреттеу

6.Рөлдік ойындар қою

Бағалау критерилері: Терапия бакалавриат кафедрасында 051101 «Мейірбике ісі» мамандығы бойынша ГОСО РК 5.03.015-2009 негізінде өңделген


1.

Презентация тақырыбы


Өте жақсы


Презентация –өз бетінше орындалған, белгіленген уақытта, көлемі кемінде 20 слайд және 5 әдебиет бар. Слайдтар мазмұнды және қөркемді. Қорғау кезінде автор тақырып бойынша тереңірек білімін демонстрациялады, талқылауда сұрақтарға жауап бергенде қателіктер жібермеді.









Жақсы


Презентация –өз бетінше орындалған, белгіленген уақытта, көлемі кемінде 20 слайд және 5 әдебиет бар. Слайдтар мазмұнды және қөркемді. Қорғау кезінде автор тақырып бойынша жақсы білімін демонстрациялад. Сұрақтарға жауап бергенде өзі қайта түзеген тиянақты емес қателіктер жіберді.







Қанаңаттанарлық


Презентация –өз бетінше орындалған, белгіленген уақытта, көлемі кемінде 20 слайд және 5 әдебиет бар. Слайдтар мазмұнды емес. Қорғау кезінде автор сұрақтарға жауап бергенде тиянақты қателіктер жіберді.
.







Қанағаттанарлықсыз


Презентация –өз бетінше орындалған, белгіленген уақытта, көлемі кемінде 20 слайд және 5 әдебиет бар. Слайдтар мазмұнды емес. Қорғау кезінде автор сұрақтарға жауап бергенде қатаң қателіктер жіберді. Өзінің құралдарын пайымдай алмайды.



2.

Интеллект карталар және буклеттер дайындау және қорғау



Өте жақсы


Интеллект карта және буклет –өз бетінше орындалған, белгіленген уақытта, кемінде 5 әдебиет қолданған. Тақырыпқа сай сызбалар, кестелер және суреттер келтірілген. Қорғау кезінде материалды оқымай айтып берді. Қойылған барлық сұрақтарға сенімді және қателіксіз жауап берді.








Жақсы


Интеллект карта және буклет –өз бетінше орындалған, белгіленген уақытта, кемінде 5 әдебиет қолданған. Тақырыпқа сай сызбалар, кестелер және суреттер келтірілген. Қорғау кезінде материалды оқымай айтып берді. Қойылған барлық сұрақтарға жауап бергенде тиянақты емес қателіктер жіберді.
.







Қанағаттанарлық


Интеллект карта және буклет –өз бетінше орындалған, белгіленген уақытта, кемінде 5 әдебиет қолданған. Тақырыпқа сай сызбалар, кестелер және суреттер келтірілген. Қорғау кезінде тақырыпты оқыды. Қойылған сұрақтарға жауап бергенде тиянақты қателіктер жіберді.









Қанағаттанарлықсыз


Интеллект карта және буклет –өз бетінше орындалған, белгіленген уақытта, кемінде 5 әдебиет қолданған. Тақырыпқа сай сызбалар, кестелер және суреттер келтірілген. Қорғау кезінде тақырыпты оқып берді. Қойылған сұрақтарға қатаң қателіктер жіберді, өзінің құралдарын пайымдай алмады.



3.

Тестілік тапсырмаларды орындау

Өте жақсы


Тестілік тапсырмалар 10 сұрақтан кем емес. Белгіленген уақытында тапсырылған. Тесттің мазмұны негізді, сұрақ анық қойылған. Жауап варианттары біртипті және адекватты. Жауап алгоритмі бар. Дұрыс жауаптар анық белгіленген.







Жақсы

Тестілік тапсырмалар 10 сұрақтан кем емес. Белгіленген уақытында тапсырылған. Тесттің мазмұны негізді, сұрақ анық қойылған. Жауап варианттары біртипті және адекватты. Жауап алгоритмі бар.

Дұрыс жауаптардың барлығы анық белгіленген.








Қанағаттанарлық

Тестілік тапсырмалар 10 сұрақтан кем емес. Белгіленген уақытында тапсырылған. Тесттің мазмұны негізді, сұрақ анық қойылған. Жауап варианттары біртипті емес. Жауап алгоритмі бар.

Дұрыс жауаптардың барлығы анық белгіленбеген.








Қанағаттанарлықсыз


Тестілік тапсырмалар 10 сұрақтан кем емес. Белгіленген уақытында тапсырылған. Тесттің мазмұны негізсіз, сұрақ анық қойылмаған. Жауап варианттары біртипті емес. Жауап алгоритмі жоқ.

Дұрыс жауаптардың 50% қате жауап берген.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   44




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет