«Биология» мамандығы үшін Құрастырғандар
Лекция №2 Тақырыбы: Эволюциялық теорияның жарыққа шығуы және дамуы
жүктеу/скачать 0,83 Mb.
|
759cd937-3317-11e3-9d7d-f6d299da70eeЭволюционное учение УМКД
| Лекция №2
Тақырыбы: Эволюциялық теорияның жарыққа шығуы және дамуы. Мақсаты: Эволюциялық көзқарастардың дамуы мен креоцинистер мен преформистердің талас тартыстары туралы мәлімет беру. Лекцияның жоспары және қысқаша мазмұны: Көне дүниедегі табиғаттың даму туралы эволюциялық идеялар (Гераклит, Эмпедокл, Демокрит, Лекреций) Аристотельдің биологиялық мұрасы. Аристотель – зоолог. Орта ғасыр және қайта өрлеу дәуіріндегі биологиялық ойлар 18-19 ғ бірінші жартысында эволюциялық көзқарастардың дамуы. Креоционизм мен трансформизмнің, преформизммен эпигенездіңң талас тартыстары Ертедегі Грецияда жаратылыс ғылымдарының дамуы мен көне философия тарихы бір-бірімен байланысты. Біздің эрамызға дейінгі V – ІІ ғасырда гректің алғашқы философ-материалистері, бір жаығнан философ, ал, екінші жағынан, олар табиғаттағы әртүрлі құбылыстарды түсінгісі келген тұңғыш жаратылс зерттеушілер болды. Олардың көзқарастары, тозығы жеткен алғашқы қауымдық қоғам құрлысының орнына жаңа қоғамдық құрылыс – құл иелену қоғамы орнап, қоғамдық қатыстар түбегейлі өзгерген дәуірде қалыптасты. Ғылым ежелгі гректің діни сенім сарындарына негізделгенескі дүние ұғымдарымен тартыста пайда болды. Табиғаттағы тіршілікті қарапайым бақылаулармен діни жормалдар қисынды ұштасып, ондағы барлық құбыстылары әрқилы құдайдың ақылды әрекетерінің нәтижесі деп түсіндірілді. Адамның өмірі құдайдың қолында, оның және оны қоршап тұрған дүниенің тағдыры, ол бастан-ақ шешілген деп саналады. Осы сияқты фантазяиылқ сенімдерге алғышқы философ-материалистер өздерінің стихиялы-диаклектикалық бейнедегі көзқарастарын қарсы қойды. Олардың ұғымы бойынша табиғаттағы барлық зат қозғалыста, өзгерістерте болады деп қарады. Олардың бәрі жаңадан пайда болады және жойылады, сондай-ақ біреуінен екіншісі дамып, жаңа зат пайда болады. Дүниені құдайлар жартақна жоқ, ол хаостан пайда болып, содан бері ондағы заттар үнемі қозғалыста болып келеді. От,ауа, су және жер – осы төрт стихиядан дүниедегі барлық зат құралған деп таниды. Ежелгі грек философтарының ұғымынша осы стихияның әрқайсысы материяның белгілі қалпын бейнелейді. Мысалы, жер стихия ол қатты субстанция, су – сұйықғ ал ауа – газ тәрізді деп ойлаған. От өзінің құрылысына қарай ауаға қарағанда материяға едәуір нәзік бейне береді. Бұл стихия өзгеріп бір-біріне ауысып отырады. Сөйтіп, ежелгі грек философтарында табиғат тұтас, ондағы барлық заттар, барлық құбылыстар бір-бірімен байланысты деп тұжырымдаған. жүктеу/скачать 0,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|