36.Экскурсияның түрлері. Мектептегі экскурсия - бұл объектіден объектіге ауысқанда, мұғалімнің таңдауы бойынша және бағдарламаларға байланысты тақырыптар бойынша танымдық мақсатта жүргізілетін сыныппен немесе оқушылар тобымен жүргізілетін оқу-тәрбие жұмысының түрі.Экскурсия кезіндегі іс-шаралар екіге бөлінеді: экскурсоводтың қызметі және экскурсанттардың қызметі. Экскурсанттардың қызметі өз көрінісін объектілерді бақылау, зерттеу, зерттеу сияқты белсенді формаларында табады.
Экскурсияның ерекшеліктеріне мыналар жатады: [2]:
а) оқушылардың кеңістіктегі қозғалыс арқылы білімді тез игеруі (білімді белсенді-моторлы зерттеу түрі);
ә) объектінің экскурсиясы;
в) негізінен талдау арқылы әлемді синтетикалық зерттеу әдісі;
г) пәндік зерттеу әдісі;
д) эмоционалдылық.
Сонымен, экскурсия дамиды: бақыланатын объектінің сыртқы көрінісін қарап, оны дұрыс қабылдау мүмкіндігі; тез ойлау; бастамашылдық пен қызығушылық; құбылыстарды болжау және сындарлы қиялдың белсенділігін жеделдету өнері; сонымен қатар нәзік және сезімтал зейіннің дамуына ықпал етеді.
37) Білім алушылардың өзіндік іс-әрекетін ұйымдастыру формалары (үйдегі оқу жұмысы, ұзартылған күн тобындағы өзбетінше дайындық, шағын жинақты мектептегі жұмыс, өз бетінше білім алу). Өзіндік жұмыс – оқушының күрделі іс-әрекеттерінің бір түрі немесе оқу жұмыстарының арнайы бір формасы болып табылады. Шағын жинақты бастауыш мектепте оқу-тәрбие жұмыстарының ерекше көңіл аударатын бір саласы – оқушылардың өздігінен орындайтын жұмыстары. Бірнеше сыныппен жұмыс істейтін мұғалімнің негізгі педагогикалық міндеті – жеке сыныппен жұмыс істейтін мұғалімнің алдына қойған міндетпен бірдей. Ол да оқу жоспарын, бағдарлама талаптарын орындауға тиіс.
Өзіндік жұмыстардың нәтижелі болуы үшін алдымен «өзіндік жұмыс» деген ұғым нені білдіріп тұрғанын анықтап алу қажеттігі туады: біріншіден, өз бетінше жұмысбалалардың түрлі тапсырмаларды, жаттығуларды ешкімнің көмегінсіз орындаулары, екіншіден, мұндай жұмыстар балаларды ұқыптылыққа, тәртіптілікке, жинақылыққа, бақылай білуге тәрбиелейді.
Өзіндік жұмыс түрлерін ұйымдастыруда мынандай талаптарды орындау керек:
1.Өздігінен орындайтын жұмыстың мазмұны бағдарлама талаптарына сай болуы керек;
2. Өзіндік жұмыс оқушылардың ойлау қабілетін дамытуға тиіс;
3. Өзіндік жұмыстың түрі, мазмұны әртүрлі болуы керек;
4. Әрбір орындалған өзіндік жұмыс тексеріліп, бағалануы керек.
5. Өздік жұмысты ұйымдастырудың шарттары мыналар:
6. Мұғалімнің нақты тапсырмалар (нұсқаулар) беруі;
7. Жұмысты орындаудың және аяқтаудың уақытын белгілеуі;
8. Мұғалімнің басқаруымен оқушылардың дербестігінің мөлшері, олардың жұмысты өз еркімен және қалауымен істеуі;
