Дəріс. Конфликтологияның басқа пəндер арасында алатын орны. Конфликт ұғымы. Мақсаты
жүктеу/скачать 260 Kb.
|
Лекции 1-15 конфликтология
| Дəріс. Конфликтологияның басқа пəндер арасында алатын орны.Конфликт ұғымы. Мақсаты: ЖОО студенттеріне конфликт ұғымы жəне конфликтологияның өзге пəндермен пəнаралық байланыстар туралы теориялық білім беру. Жоспары: 1.Конфликтология жəне оның өзге пəндермен байланысы. Конфликт психологиясының тарихы конфликтологияның бір саласы ретінде Конфликтінің мəні туралы қазіргі таңдағы көзқарастар ХХI ғасыр адамзатты альтернатива алдына қоюы мүмкін; ол не конфликтология ғасыры болады, не цивилизация тарихындағы соңғы ғасыр болады. ХХ ғасырдағы конфликтілер адамдардың опат болуының негізгі себебі болады.Екі дүниежүзілік соғыс, 200-ден астам ірі маштапты соғыстар , жергілікті əскери конфликтілер, тотолитарлық режимдер территориялары, билік үшін қарулы күрестер, өзін-өзі өлтіру –конфликтілердің барлық осы түрлері нң жуық бағалау бойынша жүзжылдықта 300 млн-ға дейін адам өмірін қиып кетті. Жаңа ғылым – конфликтология əдеттегі 2-3 ғылымның жапсарында тумайды пайда болмайды.Конфликталогияның қалыптасу кезінде жоғарыда айтылған ғылымдар шеңберінде жиналған конфликт жайлы білімдер қолданылады.Əр түрлі ғылыми пəндердің соншалықты кең спектрін көрсететін көптеген ғалымдардың тұрақты қызығушылығын туғызатын басқа құбылысты атап көрсету қиын. Конфликтологияда əскери ғылым еңбектері аз көрсетілген ал конфликт (алғашқы жариялым) проблемасына байланысты алғашқы жариялым 1988ж пайда болды. Өнертанудың талдауы конфликтінің «жанама» көрінісін, Яғни конфликтілі құбылыстардың мəдениет пен өнер туындыларындағы сипаттамаларын зерттеуді ұйғарады. Сонымен, конфликтология –түрлі деңгейдегі; ішкітұлғалық, əлеуметтік (тұлғааралық, топаралық, мемлекетаралық), зооконфликтілер –конфликтілерді ғылыми зерттеудің пəнаралық саласы.Конфликт ретінде өз кезегіңде жақтардың өзараəрекеттесу процесінде пайда болатын маңызды қайшылықтарды шешудің анағұрлым шиеленіскен тəсілі түсініледі. Конфликтологиялық зерттеулердің сапасы көп жағдайда аталмыш құбылысты зерттейтін 11ғылымның пəнаралық байланыстарының сипатына тəуелді.Дəл осы пəнаралық зерттеулердіңнəтижесінде конфликтілердің пайда болу даму жəне аяқталуының жекелеген емес, жалпы заңдылықтарын анықтауға болады.Конфликтіні зерттеу кезінде Социобиологияны қоспағанда барлық басқа ғылымдар өкілдерінің еңбектерін қолданатын философтар мен əлеуметтанушыларда біршама кең пəнаралық байланыстар бар.Бүгінгі күнде социобиологтар мен математиктер өз ғылымдарында бар білімдерге сүйене отырып толығымен жеке жұмыс істейді. Сондықтан да қазіргі кезде маңызды міндет конфликтологтардағы пəнаралық байланыстар мен пəншілік өзара əрекеттесулерді күшейту болып табылады.Конфликтология салаларының интеграциясы барлық жекелеген конфликтологиялық ғылымдардың теңдігі принципінің негізінде жүзеге асуы тиіс.Сонымен бірге қазіргі кезде психология обьективті түрде жүйеқұрушы ғылым рөлін атқарады.Бұл мыналармен анықталады:біріншіден, психология конфликтілердің барлық түрін зерттейтін жалғыз ғылым болып табылады;екіншіден,психологияның обьектісі – барлық деңгейдегі конфликтілердің орталық звеносы болып табылатын шынайы адам; үшіншіден, психологтар конфликтілерді зерттеу көмегі бойынша жетекші орын алады; төртіншіден, тек психологияда 1922 жылы (конфликтологиялық қалыптасу проблемасы) білімдердің көрсетілген салаларының ұштасуы негізінде конфликтологияның қалыптасу проблемасы қойылды, ал кейін зерттелді. 2.Отандық конфликт психологияның тарихы жалпы алғанда, конфликтологияның қалыптасу тарихымен тығыз байланысты.Сондықтан да конфликт психологиясы өз дамуында конфликтология жүріп өткен периодтар мен этаптардан өтті. 1-кезең- 1924 жылға дейін.Бұл кезеңнің ішінде конфликтологиялық идеялар адамдардың шынайы конфликтілердегі мінез-құлық принциптерін, ережелері мен тəсілдерін практикалық біледі ретінде туындайды жəне дамиды.Сондай-ақ конфликтология мүдделері сферасына кіретін күштеу жəне күштемеу проблемасы өнер мен мəдениетте өз көрінісін табады.Алғашқы тастарға салынған суреттерде-ақ адам қатысқан түрлі конфликтілер бейнеленген.Осы периодта конфликтілер туралы алғашқы ғылыми білімдерде жинақтала бастайды.Конфликт психология, философия жəне кейбір басқа ғылымдар шнңберінде знрттеледі, бірақ жеке құбылыс ретінде бөлініп шықпайды.Біздің отандастар арасында конфликт проблемасын зерттеуде белгілі жазушы, зұлымдыққа күшпен қарсы шықпау теориясының авторы Л.Н.Толстой көрнекті орын алды. жүктеу/скачать 260 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|