А.М.Бутлеров ілімі. Изомерия. Көміртегі қосылыстарының саны, басқа қосылыстармен (көміртегі жоқ) салыстырғанда көп. Себеп, көміртегі атомының құрылысында:
─ бір-бірімен және басқа элемент атомдарымен берік байланыстар түзу;
─ көміртегі атомдары арасында және басқа элементтермен жай, қос және
үшеселей байланыстар қалыптастыру;
─ төрт әртүрлі атомдармен қосылу, тізбектерінің тапрмақталуы және
көптеген күрделі құрылымдар құруы.
А.М.Бутлеровтың құрылыс теориясының негізгі қағидалары: (1828 – 1886) Органикалық заттардың молекуласын құрайтын барлық атомдар өздерінің валенттіктеріне сәйкес, белгілі бір тәртіппен байланысады;
Мысалы: С4Н10 СН3─СН2─СН2─СН3н-бутан
С4Н8 СН2═СН─СН2─СН3 бутен-1
С4Н6 СН≡С─СН2─СН3 бутин-1
Н2С─ОН
│ этиленгликоль
Н2С─ОН
Заттардыңқасиеттері молекула құрамына қандай және қанша
Изомерлер – құрамы және молекулалық массасы бірдей, бірақ молекула құрылысы әртүрлі, сондықтан қасиеттері әртүрлі заттар.
Мысалы:
Н3С─СН2─СН2─СН3 Н3С─СН─СН3 бутан │
(tқайн. ─0,5оС) СН3 изобутан
(tқайн. ─11,7оС)
Берілген заттың қасиетіне қарап, оның молекула құрылысын анықтауға
болады, ал молекула құрылысына қарап, қасиетін болжауға болады;
Н2О рН═7
NаОН рН>7 қышқылдармен, қышқылдық оксидтермен әрекеттеседі,
лакмус түсі көгереді.
Н2SО4 рН<7 металдармен, сілтілермен, негіздік оксидтермен
әрекеттеседі, лакмус түсі қызарады.
Молекуладағы атомдар және атомдар тобы бір-біріне өзара әсер етеді.
