Дипломдық ЖҰмыс мамандығы 050104 «Бастапқы әскери дайындық»
жүктеу/скачать 1,05 Mb.
|
Дипломная. Казак батырлардын ерлиги
| Тақырыбы:Керқұла атты Кендебай.
Қатысушылар: Шал 60-70 жаста Кішкентай бала – қарияның немересі Кендебай – батыр Қойшы бала Ханның екі баласы Тойдағы қонақтар.
Бала:
Ата, ата, Кендебайдың жалғасын айтшы. Қария:
Қазір, шырағым, қай жерінде тоқтап едік, есіме түсірші. Бала:
Кендебай батыр қасқырдан құлынды тартып алып, үйіне әкелмей ме? Қария:
Иә, иә, ұмытпапсың. Содан Кендебай құлынды үйіне алып келіп, оны құланның сүтімен асырайды. Құлын сағат сайын емес, сәт сайын өсіпті. Алты айда алты кез ат болыпты. Аттың түсі керқұла болыпты. Керқұла қуса жетіп, қашса құтылатын аузымен құс тістеген ерен жүйрік болыпты. Кендебай осылай аң аулап, ел аралап жүре беріпті. Ол мейлінше қайырымды болыпты, жылағанды жұбатыпты, жатсынуды сүймепті, табысына бүкіл ел ортақ болыпты. Керқұла атты Кендебай батыр атанып, әлемге аян болыпты. Күндерде бір күн Кендебай аң аулап, алысқа ұзап кетіпті. (Сахнаға батыр киімін киген Кендебай шығады, оған қарсы бір бала кездеседі. Баланың киімі өрім-өрім, жылап жүр) Кендебай (балаға жақындап): Көзің жасты, көкірегің қайғылы не еткен жансың? Бала:
Ардақтаған анаңды алса, төгілмей ме ырысың. Асқар таудай әкеңді алса, көрген күнің құрысын. Кендебай: Не болды? Жөндеп айтшы? Бала (жылап, күрсініп): Мен Мергенбай деген батырдың жалғыз баласы едім. Қазір алтыға шықтым. Биыл төртінші жыл, елімізге жау тиіп, жылқы біткеннен тігерге тұяқ қалдырмай айдап кетіпті. Әкем алып ұйқылы батыр еді. Ұзақ жортуылдан келгенде алты күн қатарынан ұйықтайтын. Осы ұйқыда жатқанда әкемді жау әскерлері байлап әкетті. Әкемді арашаламақшы болып жетіп барған шешемді қайырымсыз жау алдына өңгеріп әкетті. Мен жетім қалдым. Амалсыздан Тасқара байдың қозысын бағып жүрмін. Мен әке-шешеме жылаймын, бай малына жылайды. Кендебай: Олай болса, жылама. Мен әке-шешеңді іздеп тауып беремін. Бала (қуанып): Рахмет, аға, онда біздің қойшылардың қасына екі.үш күн жатып тынығыңыз, содан кейін жүрерсіз. Кендебай: Мақұл, тілегенің болсын.
Хан:
Не көріп, не білдіңдер? Бие құлындады ма? Балалары (бірге): Бие құлындаған да жоқ, еш нәрсе болған да жоқ.
Кендебай: Дат, тақсыр! Хан:
Датың болса айт! Кендебай: Мен айтсам, бұлардың айтып отырғаны өтірік. Бұларға көрінбей мен де күзеттім. Түн ортасы кезінде екі балаңыз ұйықтап қалды. Таң алдында бие бір алтын құйрықты, құндыз жүнді құлын туды. Аспаннан бір бұлт үйіріліп келді де, оны көтеріп ала жөнелді. Мен құйрықтан шап беріп ұстай алдым. Бұлтпен араласқан үлкен құс құлынды алып кетті де, құйрық менің қолымда қала берді. Хан (асығыс): Құйрық қайда? Кендебай: Тақсыр, сабыр етіңіз. Мен алтын құйрықты пайда қылғым келсе, сізге айтпаймын ғой, міне, құйрық (Қойнынан құйрықты алып шыққанда үй іші жап-жарық болып кетеді). Хан:
Қазір үшеуің іздеп шығып, құсты да, құлынды да тауып келіңдер. Таба алмасаңдар, менің маңымды көрмеңдер! (Үшеуі шығып кетеді. Шымылдық жабылады) ІІІ көрініс (Шымылдық ашылады. Сахна бірінші көріністегідей, қария мен оның алдында жатқан немересі) Қария:
Жеті басты дәуді, ақырған арыстанды, жәдігөй кемпірді өлтірген Кендебай Керқұла аттың ақылымен кемпірдің ордасында үш-төрт күн демалып, жәдігөйдің асыл қазынасын жинап алып, Керқұла аттың алдына алтын науаны салып, алтын құйрықты құлындарды ертіп, аман-есен ханның үйіне жетеді. Хан қуанып үлкен той жасайды. Тойға түк таба алмай ханның балалары келеді. жүктеу/скачать 1,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|