Емтихан билеті №1
Ежелгі дәуірдегі тіл білімі
жүктеу/скачать 263,32 Kb.
|
ЖТБ билет жауаптары
студентам лабд емтихан анатомия, 15,16 дәріс, ПО 2022 қорытынды 2, ПО 2022 қорытынды, Safari - 8 сент. 2022 г., 19:48, БЖБ 3
| 1. Ежелгі дәуірдегі тіл білімі
Ежелгі деуір -- лингвистикалык ой-пікірдін жана туындай бастаган жэне онын мейлінше балан шаты. Узак мерзімді камтитын бул уакыт бойында лингвистикалык тусінік бірте-бірте, ете баяу дамиды. Ол орісі, терендігі жатынан да тым жупыны болды. Соган карамастан бул кезендегі лингвистикалык мэліметтерді казіргі кезде еркен жайтан тіл білімінін бастамасы, калана баста ан іргетасы еді деп санаган жен. Ежелгі деуір лингвистикасында ерекше екі курделі проблема болган. Онын бірі - атау, ат кою, екіншісі грамматикалык онер (искусство)проблемасы. Заттарта, кубылыстарга, окигаларта койылган аттардын кайдан, калай пайда болгандыгын, ол атаулардын дурыс не теріс койылуынын кандай мэні барлытын, ятни тілдін табигатын сез етушілер философтар болган жэне бул проблеманы олар философиянын ен менді саласынын бірі ретінде караган. тылым тарихында ат кою теориясы деп аталатын бул сала кытайда да, унділерде де, гректерде де бір-біріне оте уксас батытта талданып, біртектес шешімге сайып отырган. Грамматикалык енер теориясы тілді дурыс колданудын ережесін белгілеуді максат еткен. Бул ереже бірде грамматикалык енер делінсе, енді бірде жазу онері деп те аталады. Грамматикалык теория жазба ескерткіштер тілдерін зерттеуден туган. Сондыктан ежелгі деуір лингвистикасы, эдетте, филология деуірі деп те аталады. (Филология --грек сезі. Матынасы -- сезді сую). Филология -- жазба ескерткіштердін тілін, стилін, тарихи жактарын зерттейтін ілім. Онын дуниеге келу; жазба ескерткіштердін пайда болуымен, оны зерттеу кажеттігінін тууымен тыгыз байланысты. Атау теориясындай емес, грамматика теориясы коне заман елдерінін эркайсысында эр турлі багытта, эр турлі максатта жане эр турлі дарежеде болган. _ Ежелгі дауір тіл білімі. Kofa тарихынын коне доурі де, жазу мен гылымнын алгашкы бастамалары да Таяу Шытыста, Месопотамия мен байырты Египетте басталганымен, олардан калган тілге байланысты енбектер біздін заманга жеткен жок, сондыктан ежелгі дауір тіл білімі деген Коне Кытай, Ундістан, Грек-Рим заманынан калган, біздін заманажеткен жазба нускаларта байланысты каралады. Ежелгі деуір - тіл біліміне катысты ой-пікірдін жана туындай баста ан жане онын мейілінше балан шаты. Узак мерзімді камтитын бул уакыт бойында тіл біліміне тан тусінік бірте-бірте, оте баяу дамиды. Ол еісі, терендігі жатынан да тым жупыны болды. Соан карамастан бул кезендегі тіл біліміне катысты мэліметтерді казіргі кезде оркен жайган тіл білімінін бастамасы, калана бастатан ірге тасы деп санаган жОН.Ежелгі деуір тіл білімінде ерекше коніл белінген екі курделі проблема болган. Онын бірі - атау, ат кою теориясы да, екіншісі - грамматикалык онер искусство проблемасы. Мунын біріншісінде - зат атауларыкалай пайда болган, атаулардынездері атау болган заттармен,кубылыстармен, окигалармен кандай байланысы бар? Атаулардын дурыс, я теріс койылуынын кандай мэні бар дегендерді соз етушілер - философтар болтан жэне бул проблеманы олар философиянын ен мэнді саласынын бірі ретінде караган. Тылым тарихында ат кою теориясы деп аталатын бул сала Кытайда да, унділерде де, гректерде де бір-біріне ете уксас батытта талданып, біртектес шешімге сайып отырган. Грамматикалык онер теориясы тілді дурыс колданудын ережесін белгілеуді максат еткен. Бул ереже бірде грамматикалык онер делінсе, енді бірде жазу онерідеп те аталады. Грамматикалык теория жазба ескерткіштер тілдерін зерттеуден туган. Сондыктан ежелгі деуір тіл білімі, эдетте, филология деурі деп те аталады филология - грек сезі, матынасы - сезді суЮ. Филология - жазба ескерткіштердін тілін, стилін, тарихи жактарын зерттейтін ілім. Онын дуниеге келуі жазба ескерткіштердін пайда болуымен, оны зерттеу кажеттігінін тууымен тыгыз байланысты. Грамматика теориясы коне заман елдерінін эркайсысында эртурлі максатта жэне эртурлі дэрежеде болтан. Бірак соган карамастан ежелгі дауір тіл біліміндегі ой-пікірдін барлырына тан ортак сипаттар да болды. Біріншіден, бул кезендегі грамматикалык енер біраз мэселеде философията байланысты болган. Екіншіден, грамматикалык онер тілдін курылысын тусіндіруді максат етпеген, тілді дурыс колданудын, дурыс сойлеудін ережелерін жасауды, жазу тілі мен сейлеу тілі арасынданы карым-катынасты тусіндіруді коздеген. жүктеу/скачать 263,32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|