Қазіргі қазақ тілі ПӘнінің ОҚУ-Әдістемелік кешені


Субстантивтік және атрибуттық, предикаттық қызметтері



бет60/137
Дата05.02.2022
өлшемі2,55 Mb.
#24445
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   137
2.Субстантивтік және атрибуттық, предикаттық қызметтері.
Осы ерекшелігіне байланысты сөйлемде атрибуттық және предикаттық мағынаға ие болады да, әрі етістік,әрі сын есім орнына жүре береді.
Есімшені етістіктің қатарына жатқызуға дәлел болатын және бір басты белгі: есімше тек етістікке ғана тән болымсыз форманы қабылдай алады. Сондықтан, оны етістік құрамына жатқызып, оны осы сөз тобы құрамында қарастырамыз.
Есімшенің есімдерге жақындығы мен өзгешелігі:
а) қандай? деген сұраққа жауап береді, анықтауыш қызметін атқарады. Көк шөп сын есім заттың тұрақты (статикалық) белгісін білдірсе, көгерген шөп есімшелер қимыл -әрекет нәтижесінде пайда болған өзгерісті (динамикалық) аңғартып тұр. ә) сын есім сияқты көптеліп, тәуелденіп, септеліп заттанады. Сөйлемде бастауыш, толықтауыш қызметін атқарады. Жіктеліп баяндауыш қызметін атқарады. б) бармаған барған жоқ, барған емес.
Есімшелердің етістікке жақын белгілері: а) есімшенің етістіктің бір түрі болып есептелуіне оның септік жалғауларындағы сөзді салт және сабақты етістік ретінде меңгеруі себеп болады. М. Кітапты алған, қаламды берер. ә)шақтық мағынаны беруде қызметі -ған қосымшалы есімше жіктеліп, өткен шақ мағынасын берумен қатар, атрибуттық қызметте тұрып та сол өткен шақтық мағынаны сақтайды.(келген қонақ, қайтқан мал) б) етістікке тән белгісі қимыл қозғалысқа байланысты мағынадан алыстамайды.

Каталог: dmdocuments
dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 15 сағ. Емтихан 4 Барлығы 45 сағ Орал, 2010
dmdocuments -> Әдеби өлкетану Преподаватель Ақболатов Айдарбек Ахметұлы Вопросы: Вопрос №1
dmdocuments -> 2009ж. «Қазақ филологиясы» кафедрасы
dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 5 сағ. СӨЖ 15 сағ. Емтихан Барлығы 45 сағ Орал, 2010
dmdocuments -> Жаратылыстану математикалық факультет
dmdocuments -> Барлығы – 45 сағат
dmdocuments -> 2007ж. Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы кафедрасы
dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы 050205
dmdocuments -> Барлығы – 90 сағат


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   137




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет