ОҚулық Атыраулық заманауи жазушылардың қазақ және орыс тілдеріндегі шағын прозалық жинағы

102 103

О несі, а? Жалғыз сиырды тойға сойып, ертең келінді сауып шайқатық қылайын деп пе ең, а?

Азын-аулақ ағайын қолға тұрмай қақшаңдаған ақ шұнақ шалды: «Бір ашуыңды қи, көкетайлап», – жа- тып, әзер басқан…

Шамның сары бояқ сәулесі жүздерінде ойнаған әке- шеше суреті жарға арқа сүйеп бұған «әй, балам-ай»,

– дейтіндей.

Қапар мылтығын қайта құрастырып, оқшантайын босағадағы шегеге ілді. Қазан енді бір-екі бүлк етсе ет те туырылып түсе қалар. Ертең алакөбеңде тұрамын, ерте қамданайын деп дастарханға қол соза беріп еді, сырттан ат оқыранды.

Артынша есік сықырлай ашылып «Ассалаумаға- лейкөм» деп еңкіш келген шынжау сары жігіт еніп келе жатты.

– Әлік алдым. Төрге оз!
– Ау, Қапеке, жалғыз өзің шошайып бұл не оты- рыс? Апам қайда? – деп шынжау сары екі бұтын құшақтастырып отыра кетті.
– Е, өзіміздің Жетес екенсің ғой. Жол, болсын!
– Сайлаудың сабылысы. Кандидаттарға дауыс беріңдер, депутат жасайық деп ел-жұртты үгіттеп жүрмін.
Қадишамен әріден аталастығы бар әрі бар жаһанның жаңалығын аузына тістеп жүретін осы жігіттің әр қылығы қыр адамына қызық-ақ.

ниться? Ишь, что надумал, а? Зарезав единственную корову на свадьбу, ты затем собираешься невесту до- ить, чтобы на чай молоко добыть, а?

Окружавшие родственники, приговаривая: «Умерьте свой гнев, дорогой родич», еле-еле успокоили старца, вырывающегося из рук.
Отражая на лицах тусклый свет лампы, портреты отца и матери, прижавшиеся спинами к стене, будто говорили: «Эх ты, сыночек...»
Капар, собрав ружье заново, повесил его рядом с па- тронташем на гвоздь, прибитый у порога. Мясо долж- но было уже через два-три бульканья казана свариться полностью. Поднимусь завтра спозаранку, отужинаю пораньше, решил он и, только было, протянул руку к пище, как услышал снаружи ржанье лошади.
Следом, скрипя дверью, в дом вошел высокий и пря- мой, как жердь, рыжий парень, приветствуя его: «Ас- саламалейкум».
- Алейкумассалам. Проходи. Садись.
- Ау, Капеке, почему ты сидишь, один-одинёшенек, как перст? А где моя тетушка? – рыжий парень тут же сел, подмяв под себя скрещенные ноги.
- А, это ты, Жетес, что ж, добро пожаловать.
- Предвыборная запарка. Езжу, агитирую народ, что-

бы голосовали за наших кандидатов.

Этот джигит, дальний родственник Хадиши, посто- янно носящий в зубах все мировые новости, своими выходками был интересен всем, в особенности, живу- щим на отшибе.

– Қадиша интернатта жататын екі-үш жаманға кет- кен. Жолаушыдан сәлем айтып жіберіпті. «Апамның қызыл қуырдағын сағындық», – деп. Ортақ қазанның быламық көжесінде кенеу бар ма, қоңылтақсып қоңқылдап жүрген ғой иттер!

– Қашан қайтады?
– Дүкенге соғып, ертең кештетіп жығылар.
– Оңаша қалып қара қазанның иелігі қолыма басы бүтін тиді деп жатыр екенсің ғой. Дұрыс! – деп Жетес дастарханға омырылды. – Қойдың басы несі?

– Ақта тоқты еді. Етін сылып, қуырдақ етіп апаң қарынға салған. Басы мен бес тал қабырғаны қай құдам келеді деп сақтайын? Қазанға тоғытқам. Несібең әр қазанда жүрген жігітсің ғой, саған бұйырды.

- Хадиша уехала в интернат к трем своим сорванцам. Передала привет через путника. «Давно не ели жар- кое, приготовленное мамой», – жаловались они. Каша из общего казана, видать, непитательна, вот они, и хнычут, собачата.
- Когда вернется?
- Пройдется по магазинам, вернется завтра к вечеру.
- Оставшись один, решил стать единоличным хозяи- ном казана. - Пра-виль-но, – проговорил Жетес, по- додвигаясь к дастархану. – А почему здесь баранья голова?
- Ягненок был холощенным. Сестра твоя, вырезав мясо и приготовив жаркое, набила им его желудок, чтобы доставить детям блюдо в собственном соку. Для какого свата хранить мне голову и пять веток ре- бер?! Бросил все в казан. А ты тот джигит, доля кото-

104 105

– Бәрекелді! Тоңып келгем. Жазғытұрғы жел жардай атанды жығады деген. Әрі мына талау келгір торының жүрісі жаман. Асқазанымды сапырып бітті.

Қапардың қолына тигені – бір шөкім құйқа, қалғаны

Жетестің алдынан жалаңаштанып шықты.
– Апырым-ай, мына қойда түк ми жоқ, өрістен үйді қалай тауып кеп жүр? – деп аппақ миды асап жа- тып үй иесіне алақ-жұлақ қарайды. Қапар бір тал қабырғаның басын мүжіп жатып мырс етті.
– Сайлау деген тұп-тура сорыма шықты, – десін ыстық сорпаны алып жатып. Әлгіндей емес, жұтқыншағы жүгірмей қалыпты, ішіне ел қонған-дағы.

– Сақибеден мен әйелі Ағиба депутатқа таласып мал қораның басын жау шапқандай етті.

– Ойбай, бар қызық сенде болды.
– Айтпа. Күйеуі кетеден шыққан Сейсенбайды қолдап, қатыны тама Сәрсенбайды жақтап – қызыл майдан, қырық пышақ. Дүние ғаламдасамыз деп өңір тиегін ағытып жатқанда бұлар рудың сойылын соғып… Надандық, сені қайтейін? – деп дастарханға бет сипай салды. Надандыққа өкпелеймін деп отырып батаны да ұмытты.

– Қайсысы жеңді, қайсысы?

– Ағиба да. Бір шөкім кетені тама табанына тұрғыза ма, «осыдан ініме дауыс берме, інге кіргізейін» деп… Қатын қайраттанса қазан ғана қайнамас… Жә, қойшы оны! Ал, аң қалай, қанды ауызыңды сайлап отырсың ба?

– Шибөрі күн бермей тұр, – деп малшылар зар жылай-

ды. Әуселесін көрейін деп отырмын.
– Шибөрі?
– Иә. Он шақты жыл болды ғой, Қошалаққа сондай бір мақұлықтың бауыр басқанына…
Жетес жантайып жатқан жерінен қопарылып түсіп, көпшігін іргеге қарай лақтырып жіберді.
– Шибөрі? – деді тағы да күлгені ме, жыламсырағаны ма – беймәлім, жүзі әлем-тапырық боп. Қарашығы маңып-маңып барып орнын әрең тапты.
_{Қапардың осы бір көп оқып миы ашып кеткен}

- Очень хорошо! Приехал замерзший. От летнего ве- тра, валится, говорят, даже нар,* величиной с яр. К тому же ход этого гнедого, раздери его, совсем плох. Вконец разворошил желудок.

В руки Капара попался лишь кусок опаленной кожи, все остальные кости оголились перед Жетесом.
- Надо же, у этого барашка совсем нет мозгов, как же он находил дорогу от пастбища до дома? – Бормотал он, глотая белые мозги и пугливо озираясь на хозяина дома. Капар, грызя ребро, усмехнулся.

жүктеу/скачать 34,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: