Сүт және сүт өнімдерін таңбалау халықаралық талаптар бойынша сай келу

Codex Alimentarius Commision халықаралық органдар, бірлескен бағдарлама ФАО/ВОЗ стандарттар және тамақ өнімдірі ережелерін жауапты түрде енгізу. ФАО/ВОЗ бағдарламасының 1962 жылы құрылуы денсаулық сақтау тұтынушыларын және халықаралық сауда өнімдерін көздейді.

Әлемдік практикада тамақ өнімдерінің таңбалануы Codex Alimentarius-пен басқарылады, том IА-А-2001, Codex stan1-1985 «Кодекстің жалпы стандарты өнімді буып таңбалау», алдын-ала таңбалау үшін буып түюге арналған ережелер қолданылады, мұндай сапа тұтынушыларға немесе қоғамдық тамақтануға арналған өнім, және де басқа аспектілер қатары ұсынылады.

Халықаралық стандарт жобалау Ресей Федерациясындағы заң бойынша «Тұтынушы құқықтарын қорғау» талаптарына сәйкес жауап береді:

1. Өндіруші (орындаушы, сатушы) олардың дұрыс таңдауларын мүмкіндікті қамтамасыз ететін және өнім туралы сенімді ақпаратты уақытында беруге міндетті. Ақпараттық техникалық жапсырмасында өніммен бірге берілетін құжаттаманы таңбалау немесе басқаша белгісі сақталуын сәйкес белгілі бір тауарлар ақпаратты растау үшін қабылданған клиенттердің назарына жетеді.

2. Тауар туралы ақпарат міндетті түрде белгілі бір тәртіппен болу керек:

- стандарттардың мағынасы, міндетті түрде тауардың талаптарға сай болуы;

-құрамы туралы ақпарат (оның ішінде қоспаларды өзге де тамақ өнімдерін өндіру процесінде пайдаланылатын азық-түлік тізімі), салмақ және көлемі, тамақ өнімдерінің калориялылығы;

-сақтау мерзімі;

-жері (заңды мекен-жай), фирмалық атаулары, өндіруші (орындаушы, сатушы) және ұйымдастырушы, уәкілетті өндіруші, шағымданушының талабы;

- тауарды міндетті түрде растау туралы ақпарат (Ресей Федерациясының заңнамасы бойынша техникалық асқару және оған қоса құжат номері, сонымен қатар растау туралы сай келуі, ұйымдастырудағы іс-шаралар уақыты).

3. Жапсырмаларда, парақшаларда «Азық-түлік қауіпсіздігі сапасы туралы» Федералдық заңға сәйкес оралған азық-түлік мынандай қосымша ақпаратты қамтуы тиіс:

- тағам құндылығы ( калориялылығы, ақуыз құрамы, май, көмірсу, дәрумендер, микро және макроэлементтер);

- тағайындау және пайдалану шарттары;

- дайын тамақ өндіру әдістері мен шарттары (концентраттарға және тамақ өнімдерінің жартылай фабрикаттары);

- сақтау шарты ( тамақ өніміне қатысты);

- дайындаған күні және тамақ өнімін қаптау күні).

Құқықтық қорғау және жапсырмаларды пайдаланылатын сауда белгілері «Тауар таңбалары, қызмет көрсету таңбалары және тауарлардың өтуі» Ресей Федерациясының заңымен реттеледі 23.09.1992 № 3521-1 ( с изм. От 27.12.2000 № 150-Ф3, от 30.12.2001 № 194-Ф3, от 11.12.2002 № 166-Ф3, от 24.12.2002 № 176-Ф3).

Жоғарыда таңбалау оған сәйкес терминдер қабылданады, ГОСТ Р 17527-2003 «Қаптама. Терминдер мен анықтамалар» «таңбалау» және «жапсырмасында» негізделген.

Таңбалау – жазба түріндегі ақпарат, сандық және шартты белгілеу, өнімге келтірілген, қаптама, жапсырма және сәйкестендіруді қамтамасыз ету және тиеу жұмыстарын жеделдету, жеткізу және сақтау.

Жапсырма – оралған өнімнің және оның өндіруші туралы ақпарат құралдары, өнімнің өзі туралы бір параққа немесе бекітілген жапсырмасына бекітіледі.

Жапсырма жазудың басты мақсаты – өнім туралы, оның қазіргі талаптарға сай келуі, оған қоса сәйкестендірме сипаттамалары, тұтынушылық қасиеттерін, саплы және сандық мінездеме, норма, техникалық құжаттамалардың нормативті құрылуы, сонымен қатар өндіруші туралы ақпараттың толық болуы.

Таңбалаудың негнізгі қағидасы – орыс тіліндегі ақпараттың қол жетімді болуы.

Заңдарды іске асыруды жүзеге асыру, атап айқанда, жобалау және жаңа нормативті құжаттарды енгізу (ГОСТ, ГОСТ Р), ескіргендерді қайта қарау, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі және сапа талаптарының артуы (СанПиН), кезегіне технологияны нақтылауға апарады, құрал-жабдықтар, және керісінше, жаңа ғылыми зерттеу, өндірістік технологияны жетілдіруге және сапаны жақсартуға мүмкіндік береді, нормативтік және техникалық құжаттарға өзгерту енгізу, осы өндірістің соңғы кезеніңде де таңбалау көрініс табады.

Өнімді таңбалау құжаттармен күрделі байланыста, және одан әрі өнімді анықтауды жүргізуеге сай болады.

Қазіргі заманға сай сүт өндірісінің үрдісі және сүт өнімдері қаптама тұтынушылардың түрлі типтері дайын өнімді қаптаумен аяқталады. Бірақ қаптама түріне қарамастан ондағы ақпарат обьективті болу керек, және тұтынушыға қолжетімді және түсінікті болу керек.

Халықаралық тәжірибені қолдана отырып,Ресей Федерациясындағы заңда белгілі бір деңгей туралы ақпарат алу үшін міндетті талаптарды белгілейді.

Қолданатын құжаттарды, азық-түлік өнімдері туралы ақпарат алу үшін тұтынушы жалпы талаптарды белгілейді, (азық-түлікті таңбалау) отандық және импорттық өндірісті, тұтынушылық қаптамада оралған және Ресей Федерациясының сатылған аумағы, ГОСТ Р 51074-2003 «Азық-түлік тұтынушы ақпараты болып табылады. Ортақ талап». Бұл стандарт «Тұтынушылардың құқығын қорғау» қауіпсіздік саласына федералдық заңның талаптарына сәйкес әзірленеді.

Сурет.1

Ресей Федерациясының заңнамасым (Федералдық заң, Мемлекет-тік реттеу)

Санитарлық нормалар мен ережелер (СанПиН)

Ережелер

Ресей Федерациясында өнім сапасын реттейтін нормативтік құжаттар әзірлеу жүйесі

Стандарттық терминдер ГОСТ Р 51074, тұтынушыға қатысты ақпарат: