Г.М.Қырғызбаева Жоғарғы геодезия
54
Алидаданы алып, сол жақ бағыттағы визирлік нысанаға сағат тілі
бағытымен бағыттайды. Екі рет есеп алады. Бұл қозғалыстар бірінші
жартылай амалды құрайды.
Екінші жартылай амал. Дүрбіні зенит арқылы ӛткізеді және алидаданы
сағат тілі бағытымен айналдырып, кӛру дүрбісінің биссекторын оң жақ
визирлік нысанаға бағыттайды. Есебін алады. Алидаданы алып және оны
сағат тілі бағытымен айналдарып кӛру дүрбісін сол жақ визирлік нысанаға
бағыттайды. Есебін алады.
Бұл тәсіл бұрыштарды кез келген кезекте ӛлшеуге мүмкіндік береді
және барлық бағыттағы кӛріністі қажет береді. Бір амалдың жалпы уақыты
дӛңгелек амалдағы дан аз. Шрейбер тәсілінде лимб бӛліктерінің ауытқулары
Струв
тәсіліне
қарағанда
толығырақ
жойылады,
себебі
лимб
орындастыруларының саны артады.
Бұрыштық ӛлшеулер нәтижелерін ӛңдеу кезінде екі жартылай амалдан
алынған бұрыштық орташа мәні шығарылады. Тікелей ӛлшеген бұрыштар
мәнінен және басқа бұрыштардың айырылымы немесе суммасы ретінде
алынған бұрыш мәнінен бұрыштық орташа мәнін табады. Әрбір бұрыш үшін
оның тікелей ӛлшеген және теңестірілген (
v
) мәндері арасындағы айырымды
анықтайды және дәлдігін бағалайды.
Бұрыштық орта квадраттық ауытқуы бір амалдан келесі формуламен
анықталады:
)
2
)(
1
(
2
2
n
n
v
m
(34)
мұнда
n
-пункттегі бағыттар саны;
m
- амалдар саны
Бағыттың орта квадраттық ауытқуы:
mn
M
. (35)
мұнда
µ
- салмақ бірлігінің қателігі
Достарыңызбен бөлісу: