Ген кәнігі эпитеттің үстіне жапырағы қуарған
Абай – ұлттық болмысымыздың тіні
жүктеу/скачать 6,92 Mb. Pdf көрінісі
|
Кітаптар 25-36
| Абай – ұлттық болмысымыздың тіні
Ұлы Абайдың тұтас шығармашылық келбеті, қалдырған мұрасының бүгінгі қазақ қоғамының қажет етіп отырған қазынасы, оның эстетикалық, философиялық, тәрбиелік, жал- пы мәдени-танымдық мәні (рөлі) хақында едәуір зерттеліп, білім-түсініктер, түйін-тұжырымдар қалыптасып қалғанын ба- тыл айта аламыз. Көркем сөз иесін тану екі тарамда жүретінін де жақсы білеміз. Яғни абайтанудың алдыңғы айтылған қыр- ларымен қатар, тілін, идиостиль деп аталатын көркемдік си- патын, яғни суреткерлік мәнерін зерделеу жапсарласа жүре- тін қарекет екендігін бүгінгі зерделі халайық жақсы аңғара- тынын да айтамыз. Абай мұрасының тілі мен көркемді кестесі жалпы тұр- ғыда, кәнігі тәсіл өлшемдермен біршама танылып-таныты- лып қалғаны да белгілі. Абай тілін сөз етуде біздің 30-35 жыл бойы жариялап келе жатқан монографиямыз бен 30- дан астам мақаламызда ұлы суреткердің қазақ әдеби тілін даму барысындағы орны, қызметі, өлеңдері мен прозасының лексика-грамматикалық сипаты және көркемдік өрнегі талда- на баяндалған болатын. Бірақ бұнымен «Абай тілі» атты та- ным саласы аяқталмайды әрі қарай бұл таным тармағының да өрісі кеңдік пен тереңдік параметрлерімен ұлғая беру- ге тиіс. Мұны тіл мамандары жақсы біледі. Бұл саладағы ғылыми ізденістердің едәуір қиындығы мен жауапкершілігі ме әлде дұрыс ұйымдастыра алмай келеміз бе – абайтанудың лингвистикалық қырларына көптеп бара алмай жатырмыз. Әрине, көркем әдебиет үлгілерінің, оның ішінде орны мен суреткерлік келбеті ерекше тұрған ұлы Абай поэзиясы мен «Қара сөздерінің» тілдік-көркемдік сипатын әр қырынан та- ныту үшін сол қырлардың өзін, олардың ескі-жаңа түрлерін біліп алуымыз керек. Бұрыннан қалыптасқан зерттеу жолдары (аспектілер) мен теориялық негіз-бағыттарын қайталап, тек мысалдармен көбейтіп, әркім өз тілімен жаза беру абайтану- дағы лингвистикалық ізденістердің кеңеюі, түрленуі, жаңа та- быстары болып саналмайтындығын да баса айтамыз. Ғылымның барлық салаларындағыдай, оның «тілтаным» атты тармағында да әр кезеңде жаңа бағыттар, жаңа жүйелер 545 болып жатады. Солардың бірі – XX ғасырдың орта тұсында сұлбасы көрініп, соңғы ширегінде едәуір айқындалып келген соңғы бағыт – жүктеу/скачать 6,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|