Химия және экология
( қолданбалы курс бағдарламасы)
Бағыты: Жаратылыстану-математика.
Бейіні: Химия-биология
Курсытың мақсаты: Оқушыларды қоршаған ортаны ластану мәселерін шешуде белсендіктерін арттыру.
Міндеттері:
-оқушының пәніне қызығуын арттыра отырып, әр түрлі заттардың күнделікті өмірде қолдануын тәжірибе жүзінде дәлелдеуі, ойды жинақтау-ды, өз бетімен ізденуін қалыптастыра отырып білімін дамыту;
-интелектуалды және практикалық білімі мен дағдысын қалыптастыру;
-ғылыми зерттеу ізденісін, коммуникативті дағдысын, топпен жұмыс істеу қабілетін дамыту;
-химияның пәндік мүмкіндіктерін пайдаланып оқушыларға кәсіптік бағдар беру.
Мамандыққа бағдарлау: химик-эколог
Пәнаралық байланыс: экология, география, биология, физика
Курсытың қорытындылау формасы: зерттеушілік конференция, семинар
Оқу үрдісін ұйымдастыру
Курс бойынша оқу үрдісін ұйымдастыруда келесі негізгі принциптер енгізілді:
Курсқа қызығушылықты арттыру;
Белсенді қатысу;
Еркіндік және диалогқа дайындық;
Өз ойына сеніммен қарау.
Әдістер:
Жұмыс түрлері:
Әңгіме, семинарлар, пікірталастар, сарамандық жұмыстар, теориялық сабақтар (дәрістер), есептер шығару.
Бағалау барасы:
Материалдың дұрыстығы, әрі сапалы баяндалу;
Ұғымдар мен заңдылықтардың толық ашылуы;
Химиялық терминдердің дәл қолданылуы;
Дербес жауап;
Материалдық логика;
Дәлелді баяндау және өзіндік икемділік.
Күтілетін нәтижелер:
1. Сабақта алған білімдерін күнделікті өмірде қолдана біледі.
2.Экологиялық жағдайаттарды шеше біледі.
3.Экологиялық тақырыпта шығармашылық жұмыстарды орындай алады.
4. Танымдық қабілеттері дамиды.
5. Экологиялық мазмұны бар есептерді шеше біледі
1.2. Бағдарламаның тақырыптық толықтыруы
І тарау. «Маңызды s-, p-, d- элеметтер және олардың қосылыстары-ның биосферадағы маңызы» (6 сағат)
Экология, биосфера туралы түсінік. Экология ғылымының бағыттары. Биосфераның ластануы. Заттар – ластағыш және олардың шығу көзі.Озон ойықтары. Химиялық элементтердің табиғатта таралуы және айналымы. Адам организміндегі химиялық элементтердің мөлшері, атқаратын қызметі. Микро-, макро-, ультроэлементтер.«Маңызды s-, p-, d- элеметтер және олардың қосылыстарының биосферадағы маңызы» тарауы бойынша сан есептер.
ІІ тарау. «Д.И.Менделеевтің периодтық заңы және жүйесі» (3 сағат)
Мария Кюри - Сколодовскаяның еңбектері. Табиғи ортаның радиок-тивті ластану мәселері: себебі, зардаптары, мүмкін болатын шешу жол-дары. Адам организміне зиян тигізетін элементтер: қорғасын, кадмий.
ІІІ тарау. «Сутегі» (2 сағат)
Сутегі – болашақта экологиялық таза жылу энергия көзі болмақ. Металл гидриттері – автомобиль үшін сутекті жанғыш отын.
ІҮ тарау. «Оттегі» (4 сағат)
Ауа және оның құрамы, ашылу тарихы. Таза ауа. Ауаның ластанудан сақтау. Автокөлік және адамдар. Жүргізушілерге қоршаған ортаны қорғауда кеңес. Жанудың пайда болуы және өрттің өшу жағдайлары. Бенгал оты. Эльма оты. Адам организмінде оттегінің жетіспеушілігі. Қорыл.
«Оттегі» тарауы бойынша сан есептер.
Ү тарау. «Су. Ерітінділер» (7 сағат)
Су. Судың құрамы. Ергіштік. Су сапасының мәселесі: судың қасиеттері, құрамы. Су сапасының стандарты. Су сапасын жақсартудағы әдістер. Судың маңыздылығы.Табиғаттағы су. Суды пайдалана білу.
Сарамандық жұмыс №1 « Судың кермектігін жою»
«Су. Ерітінділер» тарауы бойынша сан есептер.
ҮІ тарау «Қоршаған ортаны қорғау» ( 8 сағат)
Адам организмдегі қышқылдар мен тұздардың рөлі. Ағзаның қышқылдануы - тез және ертеден қартаюдың бір себебі. Қышқыл жаңбырлар: себебі, зардабы және ескерту.
Сарамандық жұмыс №2 «Мектеп үлескесіндегі топырақтың қышқыл-дық жаңбырға төзімділігін анықтау»
Топырақтың және судың тұздануы – табиғи ортаның бұзылуына әкелетін факторлардың бірі.
Сарамандық жұмыс №3 «Нұрлыбай сорының суы мен батпа-ғының құрамы мен тұздылық мөлшерін анықтау»
«Қорашаған ортаны қорғау» тарауы бойынша сан есептер.
ҮІІ тарау. «Бейорганикалық химия курсын қорытындылау» ( 4 сағат)
Бейорганикалық заттар – тұрмыста, өндірісте, медицинада Бейорганикалық заттардың адам өміріне тигізетін зияны, оны болдырмау жолдары.
Экологиялық бағытта бейорганикалық химиядан дәстүрден тыс есептер.
1.3.«Химия және экология» курсының тақырыптық жоспары(34сағат)
№
|
Сабақтың тақырыбы
|
Сағат саны
|
Дә-ріс-тер
|
Практи-кум
|
|
І тарау. Маңызды s-, p-, d- элеметтер және олардың қосылыстарының биосферадағы маңызы
|
6
|
5
|
1
|
1
|
Экология, биосфера туралы түсінік
|
1
|
1
|
|
2
|
Табиғатты химиялық ластауш заттар.
|
1
|
1
|
|
3
|
Химиялық элементтердің табиғатта таралуы және айналымы.
|
1
|
1
|
|
4
|
Химиялық элементтердің табиғатта айналымы
|
1
|
1
|
|
5
|
Адам организміндегі химиялық элементтердің мөлшері, атқаратын қызметі.
|
1
|
1
|
|
6
|
Сан есептер шағыру
|
1
|
|
1
|
|
ІІ тарау. Д.И.Менделеевтің периодтық заңы және жүйесі
|
3
|
3
|
|
1
|
Мария Кюри-Склодовскаяның радиоактивті элементерді зерттеудегі еңбектері.
|
1
|
1
|
|
2
|
Табиғи ортаның радиоактивті ластануы
|
1
|
1
|
|
3
|
Биогенді элементтер
|
1
|
1
|
|
|
ІІІ тарау. Сутегі
|
2
|
2
|
|
1
|
Сутегі – болашақта экологиялық таза жылу энергия көзі.
|
1
|
1
|
|
2
|
Металл гидридтері – автомобиль үшін сутекті жанғыш отын.
|
1
|
1
|
|
|
ІҮ тарау. Оттегі
|
4
|
3
|
1
|
1
|
Ауа және оның құрамы, ашылу тарихы. Таза ауа.
|
1
|
1
|
|
2
|
Ауаның ластану түрлері. Ауаның ластанудан сақтау
|
1
|
1
|
|
3
|
Адам организміндегі оттегінің жетіспеушілігі
|
1
|
1
|
|
4
|
Сан есептер шығару
|
1
|
|
1
|
|
Ү тарау. Ерітінділер. Су
|
7
|
5
|
2
|
1
|
Су. Судың сапасы.
|
1
|
1
|
|
2
|
Суды тазарту жолдары
|
1
|
1
|
|
3
|
Судың кермектігін жою
|
1
|
|
1
|
4
|
Судың маңыздылығы
|
1
|
1
|
|
5
|
Қазақстандағы теңіз, көлдердің және өзендердің экологиялық жағдайы.
|
1
|
1
|
|
6
|
Жергілікті көлдердің экологиялық жағдайы
|
1
|
1
|
|
7
|
Сан есептер шығару
|
1
|
|
1
|
|
ҮІ тарау. Қоршаған ортаны қорғау
|
8
|
5
|
3
| |
1
|
Адам организміндегі қышқыл мен тұздың зияны.
|
1
|
1
|
|
2
|
Қышқыл мен тұздардың әсерінен адам ағзасының қышқылдынуы және тез қартаю
|
1
|
1
|
|
3
|
Қышқылдық жауындар
|
1
|
1
|
|
4
|
Қышқыл жауындардың адам ағзасымен қоршаған ортаға әсері
|
1
|
1
|
|
5
|
Топырақтың қышқылдық жаңбырға төзімділігі
|
1
|
|
1
|
6
|
Табиғат суының тұздануы мен топырақтың сор болуын жою тәсілдері
|
1
|
1
|
|
7
|
Нұрлыбай сорының суы мен батпағы-ның құрамы мен тұздылық мөлшері
|
1
|
|
1
|
8
|
Сан есептер шығару
|
1
|
|
1
|
|
ҮІІ тарау. Бейорганикалық химия курсын қорытындылау
|
4
|
2
|
2
|
1
|
Бейорганикалық заттардың адам өміріне тигізетін зияны
|
1
|
1
|
|
2
|
Бейорганикалық заттардан адам өмірін қорғау жолдары
|
1
|
1
|
|
3
|
Экологиялық бағытта бейорганикалық химиядан дәстүрден тыс есептерін шығару
|
1
|
|
1
|
4
|
Ғылыми-зерттеушілік конференция
|
1
|
|
1
|
|
|
|
25
|
9
|
Достарыңызбен бөлісу: |
