Химия пәніне арналған оқу-әдістемелік материалдар
жүктеу/скачать 5,02 Mb.
|
260f67b3-a150-11e4-8a1d-f6d299da70eeучебно-методические материалы для БТ
- Бұл бет үшін навигация:
- қанықпаған көмірсутек
| Химиялық қасиеттері
Спирттердің химиялық қасиеттерін оның құрамындағы гидроксил тобы анықтайды, көптеген реакциялар осы топ бойынша жүреді, сонымен бірге С - О байланыс та үзіліп реакциялар жүреді. 1. Алкоголяттардың түзілуі. Спирттер сілтілік металдармен әрекеттесіп, алколяттар түзеді. 2СН3 – СН2 – ОН + 2Na → 2CH3 – CH2 – ONa + H2 Алгоголяттар суда оңай айрылады. CH3 – CH2 – ONa + Н2О СН3 – СН2 – ОН + NaОН , себебі спирттер судан әлсізірек қышқылдық қасиет көрсетеді. Спирттердің қышқылдық қасиеттері мына қатар бойынша азаяды: біріншілік > екіншілік > үшіншілік. 2. Күрделі эфирлердің түзілуі. Минералды немесе органикалық қышқылдармен әрекеттесіп, спирттер күрделі эфирлер түзеді. 3. Дегидратациялану. а) Жай эфирдің түзілуі. Спирттер сусыздандыратын (Н2SO4 , фосфор қышқылы, алюминий оксиді, мыс сульфаты) заттармен әрекеттесіп, жай эфирлер түзеді. б) Су тартатын заттар қатысында, бірақ жоғарғы температурада қанықпаған көмірсутек түзіледі: 4. Тотығу реакциясы. Спирттерді тотықтырғыштар: КМnO4, К2Сг2О7 қатысында аздап қыздырғанда, тотығады. Нәтижесінде біріншілік спирттерден альдегидтер, ал екіншілік спирттерден кетондар түзіледі. сірке альдегиді aцетон 5. Гидроксил тобының алмасуы: a) R – OH + HCl R-Cl + Н2О Бұл реакцияға біріншілік < екіншілік < үшіншілік спирттердің түсуі осы қатар бойынша жеңілденеді, себебі алкил топтарының электрон итергіштіктері артады. б) Фосфор(Ш) галогенидтерімен спирттер әрекеттескенде реакцияның жүру жағдайына байланысты галогентуындылар, сол сияқты фосфорлы қышқылдың эфирі түзіледі: 3R-OH + PCl3 → 3R-Cl + P(OH)3 3R-OH + PCl3 → P(OR)3 + 3HCl Егер РСl5 реакцияға түссе, онда фосфордың хлороксиді РОСl3 түзіледі: R-OH + PCl5 → POСl3 + HCl + R-Cl 6. Спирттердің магнийгалогеналкилдермен әрекеттесуі: R-OH + CH3MgI → R-OMgI + CH4 Бөлінген көмірсутек мөлшеріне байланысты қоспадағы спирттің пайыздық мөлшері анықталады ( Чугаев – Церевитинова – Тереньтева әдісі). жүктеу/скачать 5,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|